Bercam taraflarına, İran parlamentosu yasasının ağır gölgesi
-
Bercam taraflarına, İran parlamentosu yasasının ağır gölgesi
İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif Bercam Anlaşması tarafların kendi sorumluluklarına uymamaları durumunda " Yaptırımların Kaldırılması ve İran Ulusunun Çıkarlarının Korunması için Stratejik Eylem Planın" uygulanacağını duyurdu.
Dışişleri bakanı Muhammed Cevad Zarif İtalya'nın Roma kentinde sanal ortamda düzenlenen 6. Uluslararası Akdeniz diyalog forumunda yaptığı konuşmada İran İslami şura meclisinde Avrupa ve Amerika’yı Bercam Anlaşması uyarınca sorumluluklarını yerine getirmeye mecbur kalacak bir yasa tasarısının onaylandığını belirtti.
"Yaptırımların Kaldırılması ve İran Ulusunun Çıkarlarının Korunması için Stratejik Eylem Planı" adı verilen tasarı, nihai onay makamı olan Anayasayı Koruyucular Konseyince incelenmesinden ardından onaylandı. böylece İran hükümeti tarafından 2 aylık bir süre içinde yürürlüğe konulması gerekiyor.
Söz konusu yasa, Bercam taraflarının kendi sorumluluklarını yerine getirmemesi takdirde İran'ın nükleer kısıtlamalarına son verecektir.
Yasa, İran Atom Enerjisi Kurumunun uranyumu en az yüzde 20 zenginleştirmeye başlamasını ve düşük düzeyli zenginleştirilmiş uranyum stoklarını artırmasını zorunlu kılarken, nükleer anlaşmanın taraflarının iki ay içinde İran'ın bankacılık ilişkilerini ve petrol ihracatını normale döndürecek adımlar atmaması halinde, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) kapsamında 2016'dan bu yana gönüllü olarak uygulanan Ek Protokol'den ayrılacak.
Tahran yönetimi, Ek Protokol uyarınca, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) müfettişlerinin İran'ın nükleer tesislerini istedikleri anda aniden denetlemelerine izin vermişti. İran'ın Ek Protokol'den ayrılması, UAEA müfettişlerinin denetimlerinin sınırlandırılacağı anlamına geliyor.
İslami şura meclisinde onaylanan “Yaptırımların Kaldırılması ve İran Ulusunun Çıkarlarının Korunması için Stratejik Eylem Planı”nda Arak ağır su reaktörüne benzer bir reaktörün inşa edilmesi, yasasının önemli maddelerindendir.
Yaptırımların Kaldırılmasına yönelik stratejik Eylem yasası çerçevesinde yeni girişimlerin eklenmesi İran’ın Bercam sorumluluklarını azaltma adımları ile karşı tarafı daha fazla baskıya maruz bırakırken, Tahran yönetiminin yaptırımları iptal etmek için araçlarını daha da arttırıyor.
Bu bağlamda İran İslami Şura Meclisi siyaset ve Ulusal güvenlik Komisyon Başkanı Mucteba Zonnuri, İran Press Haber Ajansı’na verdiği demeçte yaptırımların kaldırılmasına yönelik stratejik eylem planının önemi hakkında, yasa uyarınca karşı taraf kendi sorumluluklarını yerine getirip İran’ın çıkarlarının sağlanması önündeki engelleri kaldırması durumunda, eylem planını başarılı olacağı ve bunun da İslam Cumhuriyeti hükümeti yararına olacağını belirtti.
Tahran, Beyaz Saray’ın Mayıs 2018’de Bercam nükleer anlaşmasından çekilmesi ve İran’ın kendi nükleer sorumluluklarını azaltma adımları atmasına rağmen Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı ile işbirliği çerçevesinde doğruluk sorumluluklarına uygun hareket etmiştir ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı 15 raporu İran’ın Hüsnü niyetini ispatlıyor.
Bu şartlarda Avrupa tarafı kendi sorumluluklarını yerine getirmeyerek Amerika'nın İran halkına ekonomik savaşında bir nevi eşlik etmiş oldu.
İslami Şura Meclisi yasası İran halkının Bercam nükleer Anlaşmasının diğer taraflarına karşı gücünü arttırırken, yaptırımların kaldırılmasına yönelik stratejik Eylem yasası çerçevesinde eğer karşı taraflar kendi sorumluluklarını yerine getirmezse İran da yeni adımlarla Bercam nükleer anlaşmasında ulusal çıkarlarını sağlamayan kısıtlamaları bir kenara bırakır, böylece Bercam nükleer anlaşmasına bağlı kalan tek ülke olmaz./