Ayetullah Hamanei: İran’ın Bercam konusunda acelesi yok

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei Amerika yönetimi tüm yaptırımları kaldırması gerektiğini, ardından İran bunun doğruluğunu sınayacağını ve yaptırımlar gerçekten kaldırılmışsa, İran hiç bir sorunla karşılaşmaksızın Bercam nükleer anlaşmasındaki yükümlülüklerine geri döneceğini belirtti.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei Nevruz bayramı dolayısıyla vatandaşlara hitaben yaptığı konuşmada İran’da Bercam adı ile anılan Kapsamlı Ortak Eylem Planı KOEP nükleer anlaşmasına işaret ederek şöyle dedi:

Amerikalıların yaptırımları kağıt üzerinde kaldırma sözü muteber değildir. Amerika pratikte yaptırımları kaldırması gerekir; işte o zaman İran İslam Cumhuriyeti de bunun doğruluğunu sınayacaktır.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei Amerikalı bazı yetkililerin şartlar değiştiği için Bercam da değişmeli yönündeki açıklamalarına işaretle şöyle dedi:

Evet, şartlar 2015 yılına göre değişti; ancak bu değişiklik Amerika’nın değil, İran lehine oldu.

Amerika’da Joe Biden’ın beyaz saraya gelmesinin üzerinden iki ay geçtiği bir sırada Washington yönetiminin İran İslam Cumhuriyeti ve Bercam nükleer anlaşmasına karşı izlediği politika son dört yılda izlenen politikanın aynısıdır. Amerika’da son dört yılda eski Başkan Donald Trump İran’a karşı azami baskı politikası uygulayarak Tahran yönetimini bir kez daha müzakere masasına çekmeye ve Bercam nükleer anlaşmasına yeni maddeleri eklemeye çalıştı, ancak tüm çabalarına karşın bu amacına ulaşamadan beyaz sarayı terk etmek zorunda kaldı.

Öte yandan Joe Biden yönetiminin son günlerde sergilediği tavır da, Amerikalı yetkililerin halâ baskı politikasını uygulamak ve İran’ı zorlamakla yeni tavizler koparmak ve Bercam nükleer anlaşmasına yeni maddeleri eklemek istediklerini ortaya koydu. Oysa bundan önce Donald Trump dört yıl boyunca İran’a karşı azami baskı politikası izledi, fakat bu politika İran milletinin direnişi ve iradesi ile bozguna uğradı, nitekim Biden yönetiminin üst düzey yetkilileri de bu gerçeği itiraf etti ve bu politikayı izlemek İran İslam Cumhuriyeti’ni onların isteklerine karşı teslim olmaya zorlayamayacağını anladıkları anlaşıldı.

Ayetullah Hamanei, bugün İranın o günlere nazaran çok daha güçlü olduğunu ve daha da bağımsız hale geldiğini belirterek şöyle ekledi:

Amerika ise daha da zayıfladı, zira Amerika’da sözleri, uygulamaları ve çekilip gitmesiyle Amerika’yı rezil eden bir yönetim geldi gitti, ekonomik sorunlar da bu ülkeyi sardı. Gerçi bugün de Amerika’nın yeni cumhurbaşkanının geleceği belli değil diyebiliriz. Dolayısıyla eğer bir değişiklik yapılacaksa, nükleer anlaşma İran lehine değişmeli. Gerçi biz gençlerimiz ve bilim temelli firmalarımızla yaptırımları etkisiz hale getirdik ve bu yola var gücümüzle devam edeceğiz.

Aslında İran İslam Cumhuriyeti’nin Bercam nükleer anlaşmasına yönelik kesin ve kat’i politikası şimdiye dek birçok kez açıklandı. Eğer bu politika kabul edilirse, şartlar değişecektir. Ancak eğer başta Amerika olmak üzere Bercam anlaşmasının diğer tarafları bu politikayı kabul etmezse, şimdiki şartlar olduğu gibi devam edecektir. Nitekim İran İslam Cumhuriyeti’nin yaptırımların kaldırılması ve Amerika’nın Bercam anlaşmasına geri dönmesi için asla acelesi yoktur.

Amerikalı yetkililer yaptırımların kaldırılması ve Bercam anlaşmasına geri dönme konusunda ilk önce hangi tarafın adım atması gerektiğini gündeme getiriyorlar; oysa bu konu gayet net ve açıktır. Bercam anlaşmasından çekilen ve anlaşmadaki yükümlülüklerini yerine getirmeyen taraf Amerika’dır ve bu yüzden ilk önce Amerika yaptırımları kaldırması gerekir.

İran İslam Cumhuriyeti Bercam anlaşmasındaki tüm yükümlülüklerini pratikte yerine getirdi, oysa karşı taraflar kağıt üzerindeki yükümlülüklerinin hiç birini yerine getirmediler. Bu şartlarda onların şimdiki sözlerine güvenilmeyeceği de açıkça ortadadır.

İran İslam Cumhuriyeti Bercam anlaşmasına göre başta uranyum zenginleştirme olmak üzere bir sürü nükleer faaliyetlerini kısıtladı, fakat karşı taraf halâ İran’ın anlaşmadaki iktisadi menfaatlerini karşılayarak güvence altına almadı.

Amerika Bercam anlaşmasından illegal bir şekilde çekildikten sonra anlaşmanın diğer tarafları İran’ın iktisadi çıkarlarını karşılayamadı ve bu yüzden İran da anlaşmadaki yükümlülüklerini adım adım askıya almaya başladı ve en son uranyumu yüzde 20 seviyesinde zenginleştirmeye başladı.

Her halükarda mevcut şartlar İran’ın iktidarını ve ciddiyetini gösteriyor. İran nükleer faaliyetlerini UAEK gözetiminde ilerletiyor. İran Bercam anlaşmasının yeniden ihya edilmesi için fırsatları heba etmiyor, ama aynı zamanda da bu konuda aceleci davranmıyor ve ancak ülkenin milli maslahatlarını gözetliyor.