İran ve Pakistan’ın ikili ilişkileri geliştirme azmi
Pakistan dışişleri bakanı Şah Mahmut Kureyşi Salı günü Tahran’a geldi.
İran İslam Cumhuriyeti ile ikili ilişkilerin güçlendirilmesi, ortak sınırların durumunun incelenmesi ve sınırın iki tarafındaki vatandaşların hayat seviyesinin yükseltilmesi için yararlı yöntemlerin bulunması, Pakistan dışişleri bakanının Tahran ziyaretinin en önemli hedeflerindendir.
İran dışişleri bakanlığı batı Asya genel müdürü seyit Resul Musevi paylaştığı twitter mesajında iki ülke arasında 3. Resmi geçiş kapısı “Pişin-Mend”in Pakistan dışişleri bakanının İran ziyareti ile eşzamanlı olarak hizmete açılacağını duyurdu.
Pakistan’ın Tahran büyükelçisi Rahim Beyat Kureyşi de söz konusu ziyaret eşiğinde yaptığı açıklamada ikili ilişkilerin güçlenmesi, özellikle sınır ilişkilerin geliştirilmesi için koordineli adımların atılmasını Pakistan dışişleri bakanının Tahran ziyaretinin önemli gündemi olduğunu belirtti. Rahim Hayat Kureyşi İran’ın övünülecek ilerlemelerine işaretle, “bize enerji açısından gani bir ülke olan yani İran’ın yanında olduğumuz coğrafi konumu ciddi olarak kullanmalıyız” dedi.
Pakistan’ın Tahran büyükelçisi, İran ve Çin arasında imzalanan kapsamlı işbirliği planın imzalanmasına işaretle, bu gelişmenin özellikle enerji alanında ihtiyaçlarını sağlamak için Pakistan’ın yararına olduğunu belirterek, “İran doğal gazının Pakistan üzerinden Çin’e ihraç edilmesi için 3’lü işbirliği imkanının olduğunu” söyledi.
İran’ın güney doğusunda ve Pakistan ile ortak sınırı olan Sistan ve Beluçistan ilinde hali hazırda 7 aktif sınır pazara sahiptir, bunlardan 5’i Pakistan ile ortak sınırdadır, Zahidan’da Mircave, Serbaz’da Pişin, Seravan’da Kuhek ve Caleg ve Çabahar’da Rimdan. İki sınır pazarı da Afganistan ile ortak sınırda bulunuyor. Söz konusu 7 sınır pazarı komşu ülkeler ile ticarette önemli rolleri vardır.
İran ve Pakistan yaklaşık 1000 km ortak sınıra sahip olmaya rağmen şimdiye kadar sadece Mircave –Teftan sınır kapısına sahipti. Rimdan sınır kapısının hizmete açılması, dışişleri bakanı Zarif’in geçen yıl Pakistan’a ziyaretinin sonucudur.
İran dışişleri bakanı Pakistanlı yetkililer ile görüşmede Pişin-Mend sınır kapısının da aralarında olan, başka sınır kapılarının açılmasını ve iki ülke arasındaki giriş ve çıkışlar için kolaylıkların sağlanmasını önermişti.
Sınır bölgelerinde gerekli olanakların sağlanması, güvenlik, ekonomik refah yaratmak için sınır sakinlerinin ihtiyaçlarını ve geçim kaynaklarını karşılama çabaları büyük önem taşıyor. Bu bağlamda sınır pazarlarının canlandırılması ise yerli halk için iş fırsatları oluştururken gelir düzeyinin ürün ticareti ile yükselmesi ise uyuşturucu madde kaçakçılığının engellenmesi ve sınır güvenliği ve istikrarın sağlanmasında temel rolü vardır.
İran İslam Cumhuriyeti aralarında Pakistan’ın da bulunduğu komşu ülkeler ile işbirliğinin, bölgeyi mahrumiyetlerden uzaklaştıracağı ve yabancıların varlığına gerek duyulmadan güvenliğin sağlanabileceğini, böylece sağlanan güvenlikle ekonomik işbirliği düzeyinin de arttırılabileceğine inanıyor.
İslam inkılabı rehberi Ayetullah seyit Ali Hamenei bundan yaklaşık 2 yıl önce Pakistan başbakanı İmran Han ve beraberindeki heyeti kabulünde, İran ve Pakistan ilişkilerinin derin ve halkçı olduğuna işaretle, “İran İslam Cumhuriyetinin Pakistan’a, komşuluktaki bir kardeş gibi baktığını, bu eşsiz fırsat varken ikili ilişkilerin mevcuttakine kıyasla daha sıcak ve iyi olması, sınırdaki güvenliğin artması ve doğal gaz boru hattı gibi beklemekte olan programların tamamlanması gerektiğini” söyledi.
Bu açıdan Pakistan dışişleri bakanının İran ziyaretinde dikkate alınan ve vurgulanan konuların; sınır kapasitelerin kullanılması ile ekonomik işbirliğini geliştirme açısından stratejik öneme sahip olduğu ayrıca iki ülkenin ilişkileri geliştirmedeki iradesinin ekonomi ve güvenlik gibi iki bileşen üzerinde odaklandığını gösteriyor./
