Biden’in gerçek tutumu, İran karşıtı yaptırımları kaldırmamak

Amerika’nın İran işleri özel temsilcisi Robert Malley 25 Haziran Cuma günü bir röportajda Washington’un İran’a karşı tüm yaptırımları kaldırmak istemediğini ve sadece BERCAM nükleer anlaşmasına geri dönmek için gerekli olduğunu düşündükleri yaptırımları kaldıracaklarını söyledi.

Malley bu bağlamda yaptığı açıklamada İran İslam cumhuriyeti’ni kast ederek şöyle dedi:
Onlar başkan Trump’ın 2018’den beri uyguladığı veya yeniden uygulamaya başladığı tüm yaptırımları kaldırmamızı istiyorlar fakat bu aşırı bir istektir. Biz onların BERCAM’a geri dönmek için gerekli olan yaptırımları kaldırmaya hazır olduğumuzu bildirdik fakat Trump hükümetinin uyguladığı tüm yaptırımları kaldırmayacağız.”
Biden yönetimi sadece BERCAM ile çelişen yaptırımların kaldırmasını inceleyeceğini, Trump döneminde başka başlıklar altında İran’a karşı uygulanan yaptırımların kaldırma ihtimalinin bulunmadığını defalarca vurguladı. Fakat Tahran Trump döneminde uygulanan tüm 1500 yaptırımın kaldırılmasını istiyor.
Görünüşe göre BERCAM nükleer anlaşmaya geri dönme iddiasında bulunan Biden yönetimi pratikte bu anlaşmanın dağılmasına sebep olan bir süreç izliyor.
Aslında Washington, BERCAM ortak komisyon çerçevesinde Viyana’da düzenlenen müzakerelerde İran’a uygulanan nükleer kısıtlamalarının süresinin uzatılması ve içeriğinin genişlemesine yönelik iddialı taleplerini tekrarlamakla kalmıyor, üstelik İran’ın füze gücü ve bölgesel siyasetleri gibi diğer konuları da, Trump döneminde İran karşıtı yaptırımlarını kaldıran ve Amerika’nın BERCAM’a geri dönmesini garantileyecek muhtemel anlaşmaya eklemek istiyor. 
Bu arda Biden yönetiminin, Washington'un BERCAM nükleer anlaşmaya geri dönme politikasını değiştirme olasılığına ilişkin İran tarafına yönelik tehditkar tavırları ve uyarıları son günlerde yoğunlaştı. Nitekim Biden hükümeti, İran'ı gerçekleşmekte olan müzakereleri terk etme tehdidinde bulunma yaklaşımını benimsemiştir. Bu bağlamda Robert Malley, “Tahran ile müzakere aralığının sonsuza dek açık kalmayacağını, İran’ın istediği anlaşma onların çıkarlarına uygun olmazsa, müzakereden çekileceklerini” söyledi.
Robert Malley’in bu tutumu, kendilerince Tahran’a siyasi ve psikolojik baskıları yoğunlaştıracak diğer tutumlarla birlikte, Tahran’ı Washington ile Trump dönemindeki İran karşıtı yaptırımların bir kısmının şartlı ve geçici olarak azaltmasını sağlayacak asgari bir anlaşmayı kabul etmek zorunda bırakırken Tahran’dan BERCAM'daki tüm sorumluluklarını yerine getirmesini isteyeceklerini gösteriyor. 
Amerika Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, İran ile nükleer taahhütlere dönüşü konusunda ciddi görüş ayrılıklarının olduğunu vurgularken İran ile ancak nükleer sorumluluklarına bağlı kalma şartıyla anlaşmaya varacaklarını vurguladı.
Blinken müzakerelerin uzun sürmesi durumunda Amerika’nın anlaşmaya dönmesinin zor olacağını söylerken Amerika dışişleri bakanlığında üst düzey bir yetkili Perşembe günü yaptığı açıklamada, bağlı olduğu hükümetin, nükleer anlaşmanın canlanması ardından tekrar BERCAM’dan çıkmayacağı için Tahran’a hiçbir güvence veremeyeceğini belirtti. 
Bu arada İran İslam cumhuriyeti dışişleri bakanlığı sözcüsü Sait Hatibzade Cuma günü Amerikalı yetkililerin son açıklama ve tutumlarına tepki olarak, “Anlaşmanın kaderi, her şeyden önce diğer tarafların kararına bağlıdır.” dedi. 
İran, BERCAM nükleer anlaşmadaki sorumluluklarına dönmeden önce Amerika’nın yaptırımlarının kaldırılması ve doğrulanmasını istediğini defalarca vurguladı. 
Carnegie enstitüsü araştırmacılarından Ariel Levita’ya göre, “hali hazırda anlaşmaya varmayı engelleyen başlıca konu, BERCAM’ın tekrar canlanması ile ülkelerin hangi sorumluluklarının gerçekleşeceği konusunda iki taraf arasındaki derin görüş ayrılıklarıdır.
Böylece Biden yönetimi Amerika’nın diğer ülkelere yönelik her zaman izlediği tek taraflı ve üstünlük taslama tutumları doğrultusunda İran’dan Washington tarafından belirlenen tüm talepler ve koşulları kabul etmesini istemekle kalmayıp üstelik buna karşılık yaptırımların kaldırılması alanında şartlı ve kısıtlı imtiyazlar vermek  istediğini, ayriyeten BERCAM nükleer anlaşmasında kalmayı bile taahhüt etmek istemediğini gösteriyor. 
Bu yüzden Biden yönetimi tutumunun da bir nevi Trump dönemindeki İran’a karşı şimdiye kadar başarısız kalan zorba siyasetlerinin devamı niteliğindedir./