Viyana görüşmeleri; anlaşmaya varmak için zalimce yaptırımlar kaldırılmalı
Bazı medyanın İran ile ABD arasında nükleer anlaşmanın yeniden canlandırılması ve doğrudan görüşmelerin gerçekleşebileceğine dair haber vermesinin ardından, İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Reisi dün yaptığı konuşmada, herhangi bir anlaşmanın anahtarının İran milletine karşı zalimce yaptırımların kaldırılmasından ibaret olduğunu belirtti.
İran ile 4+1 Grubu arasında nükleer anlaşmanın yeniden canlandırılması ve İran milletine karşı zalimce yaptırımların kaldırılması için yeni tur görüşmeler Viyana'da yoğun şekilde devam etmekte ve görüşmelerde ilerleme kaydedildiği ve heyetlerin başkanları düzeyinde metin yazımına ilişkin oturumların başladığı bildiriliyor. Bu gelişmelere paralel olarak, ABD ile İran arasında nükleer anlaşmanın yeniden canlanması için doğrudan görüşme teklifi gibi bazı haberler ve açıklamalar da gelmeye başlamıştır.
İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi salı günü televizyondan canlı olarak yayınlanan halka sesleniş programında, Viyana görüşme süreci ile son gelişmeler ve İran'ın ABD'nin doğrudan görüşme talebine ilişkin olarak yaptığı açıklamada, bu talebin yeni olmadığını ve bir süredir gündeme getirildiğini, ancak şimdiye kadar Amerikalılar'la görüşme gerçekleşmediğini söyledi.
Nükleer anlaşmanın yeniden canlanması ve anlaşmaya varmak için her hangi bir yeni girişimden önce söylem ile eylemin örtüşmesi gerekiyor ve sadece bazı belli hedefler ve medya üzerinden etki yaratmak amacıyla daha ziyade gündeme getirilen açıklamalarla sırf bir yere varılamaz. Açıklama ve söylemler, doğru eylemlerle birlikte güven getirir.
Nükleer anlaşma deneyimi, Amerikalılar'ın söylem ve eylemleri arasında fark olduğunu gösteriyor. Obama dönemindeki Amerika, 2015 yılında nükleer anlaşmayı imzaladı, ancak Trump dönemindeki Amerika, ABD hükümetinin yükümlülüklerini gözardı ederek, 2018 yılında nükleer anlaşmadan çekilerek, İran milletine karşı yeniden yaptırımları getirdi.
Güven ortamı yaratmak için ABD başta olmak üzere nükleer anlaşma taraflarının söylem ve eylemlerinin örtüşmesiyle anlamlı ilişki var. Bu güven seviyesi, İran İslam Cumhuriyeti tarafından doğrulanıp, onaylanması halinde, Viyana'da iyi ve sürdürülebilir bir anlaşmaya varmak için bir sonraki adımların atılması üzerine odaklanılabilir.
Viyana'daki görüşmeler, şimdiki durumda İran İslam Cumhuriyeti için, ABD ile iletişim ve temas kanalının sadece yazışma ve mesaj takası yoluyla gerçekleşebilecek seviyededir. Doğrudan görüşmelerden bir kazanım ve getirisi olup ve iyi bir anlaşma sağlanmasıyla sonuçlanacağından emin olunmadığı sürece, İran için doğrudan görüşmeye ihtiyaç olmayacak.
Bu şartlarda, Amerikan tarafının İran ile Viyana'da doğrudan görüşme önerisi hakkında İran İslam Cumhuriyeti tarafından şimdilik yeni bir karar alınmış değil. İran, diyalog için diyalog peşinde değil ve İran milletine zalimce yaptırımların kaldırılması için gerçek irade ortaya konulmadığı ve İran'ın ekonomik menfaatlerinin temini amacıyla güvence verilmeden ve doğrulama yapılmadan Viyana görüşmelerinin mevcut rotasında bir değişiklik olmayacak.
İran Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Şemhani'nin ifade ettiği gibi, şimdiye kadar Viyana'da Amerikan heyeti ile iletişim sadece gayri resmi yazışmalarla olmuştur ve bu yöntem, iyi bir anlaşmaya varılması halinde başka yöntemlerle değiştirilebilir.
