İran'ın Çabahar limanının  Hint ve Orta Asya Ticaretindeki Rolü

Farklı ülkelerdeki bazı şehirlerin coğrafi konumu  bu şehirlerin önemini ve rolünü kat kat arttırmaktadır. Bu tür şehirler ise coğrafi özelliklerinden dolayı  stratejik bir konuma sahiptir. 

İran'ın farklı şehirleri arasında ülkenin güneydoğu bölgesinde Umman Denizi ve Fars Körfezi yakınında bulunan Çabahar limanı özel bir konuma sahiptir.  Bu yüzden de  birçok bölge ülkesi bu şehri önemli ve kritik bir şehir olarak görmektedirler.  Aslında İran'ın Sistan ve Beluçistan eyaletinde ülkenin Güney Doğusunda bulunan  Çabahar limanı, stratejik konumu ve Afganistan, Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan, Kırgızistan ve Kazakistan gibi kara ile çevrili ülkelerin sıcak sulara ve açık sulara erişim kapısı olması dolayısıyla bu ülkeler ayrıca ticaretini Orta Asya ile geliştirmek isteyen  Hindistan için büyük önem taşımaktadır. 

Bu bağlamda Çabahar limanının önemi hakkında Hint altkıtası tanınmış uzmanı Pir Muhammed Mollazehi, verdiği röportajda  şu değerlendirmede bulundu: " Hindistan'ın, bölgede güçlü bir bölgesel ortağa ihtiyacı vardır. İran İslam Cumhuriyeti ise  Hindistan liderlerinin  düşündüğü ortak ülkedir. " 

Bu Hint altkıtası uzmanı ayrıca şunları kaydetti: " Hindistan liderleri bölge ülkelerinin iletişim yolları ve bağlantılarına uzun vadeli bir yaklaşıma sahipler.  Bu yüzden Yeni Delhi  Afganistan ve Orta Asya'ya ihracatı ve ithalatını yapmak için bu stratejik limanı  önemli bir liman haline getirmek istemektedir. " 

Aslında, İran'ın Çabahar limanı, Hindistan ve Orta Asya ve Kafkas cumhuriyetlerine ekonomik ve ticari gelişimin yanı sıra karşılıklı ilişkiler kurmak için iyi fırsatlar sunuyor. Çabahar limanının önemi nedeniyle bölgedeki birçok politikacı limanı gerçekçi bir şekilde değerlendirmeye ve nitelendirmeye çalışmıştır. Bu bağlamda, Hindistan Cumhurbaşkanı Ram Nath Kovind, İran'ın Çabahar limanını Hindistan'ın Orta Asya ile ticari ilişkilerinin doruk noktası için bir platform olarak nitelendirdi. Aşkabat'a üç günlük ziyarette  seçilen Cumhurbaşkanı da dahil olmak üzere Türkmen hükümet yetkilileriyle yaptığı görüşmede Hindistan Cumhurbaşkanı, Hindistan'ın Orta Asya ülkeleriyle ticari ilişkilerini geliştirmede ve büyütmede Çabahar limanının önemini vurguladı. Hindistan Cumhurbaşkanı'nın Pazar günü sona eren üç günlük Türkmenistan ziyareti sonunda iki taraf dört işbirliği anlaşması imzaladı. Bu anlaşmalarda taraflar, Kuzey-Güney Uluslararası Ulaştırma ve Transit Koridoru ile Aşkabat Uluslararası Ulaştırma ve Transit Koridoru'nun önemini vurguladılar.

Bölgenin yönetici liderleri ve politikacıları İran'ın Çabahar limanının konumunu ve önemini farketmeden ve dillendirmeden önce, Tahran yetkilileri gerekli kalkınma projelerini ve altyapıyı oluşturarak bu stratejik limanın rolünü ve konumunu önemli ölçüde güçlendirdi ve perçinledi. Aslında, son yirmi yılda İranlı yetkililer, yatırım yoluyla liman kenti Çabahar'ın konumunu ve stratejik rolünü pekiştirdi ve bu limanda temel malların ticareti ve transiti için zemin sağladı. Bir liman kentinin veya bir serbest bölgenin konumu ve önemi, esas olarak bu şehirlerde uzun yıllardır yapılan yatırımlara bağlıdır.Beş yıllık plan çerçevesinde İran İslam Cumhuriyeti bu limanın büyümesini ve gelişmesini sağlayan çok sayıda yabancı yatırımı da çekmiştir. Liman kentini geliştirmek ve Hindistan ile Orta Asya cumhuriyetleri ve Kafkaslar arasında malların ticareti için gerekli kapasiteyi yaratmak hep öngörülen amaçlar arasında yer almıştır. 

 Çabahar limanının Hindistan ile Orta Asya arasındaki konumunun genel bir özetinde şunu söylemek gerekir ki yolun başında ticari mal ve hizmet geçişi için uygun koşullara sahip olan Çabahar limanı, şüphesiz gelecekte daha güçlü bir konuma sahip olacaktır ve daha fazla hizmeti bölge ve dünya ülkelerine sunacak.