İran ve Pakistan tüccarlarının ilişkilerin gelişmesi talebi
İran İslam Cumhuriyeti ve Pakistan Karma Ekonomik Komisyonu'nun 21. toplantısı öcesinde, iki ülkenin tüccarları, ikili ticari ilişkiler ve yatırımın geliştirilmesini talep ettiler.
İran ile Pakistan Karma Ekonomik Toplantısı bugün başladı. İran İslam Cumhuriyeti ve Pakistan iki komşu, Müslüman ve Ekonomik İşbirliği Örgütü üyesi olan ülkeler olarak ticari ve ekonomik münasebetlerini geliştirmek için bol potansiyel ve imkanlara sahipler. Ancak Pakistan'ın siyasi ve ekonomik yetkililerinin enerji, inşaat sanayi ve gıda sektörü başta olmak üzere bu imkan ve kapasiteyi azami şekilde kullanılması gerektiğine dair vurgularına rağmen, bu alanda köklü bir değişim olmamıştır.
Yapılan planlamaya göre, Tahran ile İslamabat'ın ticaret hacmi yıllık bazında 5 milyar dolara çıkarılacaktı. Ancak şimdiye kadar bu hedef gerçekleşmemiştir.
Pakistanlı uzmanlardan Rıza Hasan, İran ile Pakistan'ın ekonomik hedeflerinin gerçekleşmeme nedenlerine işaretle, Pakistan'ın her daim kendini büyük ölçüde ABD'nin etkinliği ve Suudi Arabistan başta olmak üzere bazı Arap ülkeleriyle özel münasebetleri çerçevesinde dış ilişkilerini kısatlama zincirine bağladığını ve onların İslamabat'ın kendi istediği gibi bölgesel politikalarını ayarlamasına izin vermediğini ifade ediyor.
Oysa İran İslam Cumhuriyeti, teknik ve mühendislik, enerji, inşaat, bilgi tabanı ve otomotiv sektörü gibi alanlarda büyük potansiyel ve bilfiil kapasite ve kabiliyetlere sahipken, Pakistan da farklı ve çeşitli potansiyele sahiptir ki Tahran ve İslamabat bu potansiyelleri daha fazla tespit etmekle, birbirini tamamlayan iki Müslüman ve komşu ülke olarak, ihtiyaçlarını karşılıklı olarak bertaraf ettikleri gibi, Batı'ya bağımlılığını azaltabilirler. Bu hedefin gerçekleşmesi için çeşitli fuarların düzenlenmesi ve yapılan anlaşmaların hayata geçirilmesi şarttır.
Pakistan meseleleri uzmanlarından Ruyi Sıfat bu bağlamda paylaştığı görüşlerinde şöyle diyor:
İran ve Pakistan'ın ticari ilişkileri için en ciddi olumsuz yönlerden biri, iki ülkenin, yapılan anlaşmaların farklı konuların etkisi altında kalarak, hayata geçirilmemesidir. Tahran ve İslamabat ilişkilerinin düşmanları, hiçbir zaman iki tarafın münasebetlerinin gelişmesini istememiş ve Pakistan'a baskı yapmakla ikili ilişkilerini engellemeye çalışmıştır.
İki komşu ve Müslüman ülke olan İran İslam Cumhuriyeti ile Pakistan'ın ticaret sektöründeki ilişkilerinin gerçek yüzü, ilişkilerin istenen şekilde gelişmesi için Pakistan yönetimi başta olmak üzere iki tarafın ciddi iradesine ve yapılan anlaşmalar ve beklentilerin hayata geçirilmesine bağlıdır.
İran ile Pakistan'ın potansiyellerine uygun şekilde ticari ve ekonomik münasebetlerinin gelişmesi, hem iki Müslüman ve komşu ülke halkları ve hem de bölgenin lehinedir.
Pakistan yetkililerinin son sıralarda ilişkilerin gelişmesi için bir çözüm olarak üzerine durarak vurgu yaptıkları konulardan biri ise ticari münasebetlerin takas olan bartar şeklinde ve milli para birimleriyle ticari ilişkilerin gelişmesidir. Bu durum tarafların dolara bağımlılığını azaltabilir ve herkesin mevcüt ticari ve ekonomik imkanlardan yararlanmasına zemin sağlayabilir. İki ülkenin sınırlarındaki pazarların aktif hale getirilmesi de, ikili ticaretin gelişmesine ve sınır bölgelerinde gıda güvenliğine katkı sağlayabilir./
