İran heyetinin New York'taki görüşmeleri üzerine

İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Seyyid İbahim Reisi ile birlikte New York'a giden Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, bazı ülkelerin dışişleri bakanlarıyla görüştü.

Görüşmelerde, İran Dışişleri Bakanı, ikili ilişkiler, bölgesel gelişmeler ve nükleer anlaşmayı ele aldı.

Bilindiği üzere, İran İslam Cumhuriyeti nükleer anlaşma görüşmelerinde AB'nin önerisine kendi yanıtını vermiştir. İran İslam Cumhuriyeti, ABD'nin mantıklı davranması, kendi yükümlülüklerini yerine getirmesi ve bu bağlamda güvence vermesinin nükleer anlaşma görüşmelerinin sonuç vermesi için gerektiğini bildirmiştir.

ABD'nin İran'a yönelik zalimce yaptırımlarının kaldırılması için 4 ağustosta Viyana'da başlayan görüşmeler, 8 ağustosta son buldu.

Bu tür görüşmelerde, AB koordinatörü Enrique Mora tarafından birkaç öneri sunuldu. Müzakereye katılan ülkelerin büyük kısmı, bu görüşmelerin bir an evvel sonuçlanmasını isterken, nihai anlaşmaya varmanın, ABD'nin geri kalan birkaç önemli konu hakkındaki siyasi kararına bağlı olduğu Tahran tarafından bildiriliyor.

Bu doğrultuda İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Seyyid İbrahim Reisi, görüşmeler hakkında yaptığı açıklamada, ABD'nin kendi yükümlülüklerini yerine getirmesi ve yaptırımları kaldırılmasının anlaşmaya varmak için gerektiğini vurguladı.

Reisi, Amerikalıların nükleer anlaşma uyarınca yükümlülüklerini yerine getirmesi halinde iyi anlaşmaya varılabileceğini ifade etti. Cumhurbaşkanı, İranlıların bu bağlamdaki görüşlerinin oldukça net ve savunulabilir olduğunu kaydetti.

Cumhurbaşkanı Reisi başta olmak üzere İran İslam Cumhuriyeti'nin üst düzey yetkilileri, topun artık ABD sahasında olduğunu, Washington'un karar vermesi gerektiğini deklare ederken, Amerikan yetkilileri ise, İran'ın taleplerinin nükleer anlaşma ile ilgisi olmadığını iddia ediyor.

Oysa, herkesin nükleer anlaşmadan çekilen ve yükümlülüklerini ihlal eden tarafın ABD olduğu için görüşmelerdeki düğümün açılması için Washington'un karar vermesi gerektiğini belirtiyor.

ABD ve İran son haftalarda, AB'nin nükleer anlaşmanın yeniden canlanması için önerdiği metine ilişkin birbirine verdikleri yanıtları incelediler. Borrell'in ifadesine göre, nükleer anlaşmanın yeniden canlanması bağlamında anlaşmaya varmak için bu öneri son öneri ve taslak metin sayılıyor.

AB Yüksek Temsilcisi görüşmelerin çıkmaza girdiğini iddia ederken, İran İslam Cumhuriyeti yetkilileri ise görüşmelerin çıkmaza girmediğini bildiriyor. İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan başta olmak üzere ülkenin üst düzey yetkilileri, ABD'nin gerçekçi davranması ve yasadışı yaptırımları iptal etmesi halinde, kısa sürede anlaşmanın sağlanabileceğini bildiriyor. Bu bağlamda İran Dışişleri Bakanı Emir Abdullahiyan yaptığı açıklamada, İran'ın iyi, güçlü ve sürdürülebilir bir anlaşmaya varmak için son adımı atmak için gereken iyi niyet ve yeterli iradeye sahip olduğunu gösterdiğine işaretle, mevcut durumda anlaşmanın önündeki tek engelin ABD tarafından gerçekçi yaklaşım ve gereken iradenin bulunmaması olduğunu kaydetti.

Biden yönetimi, ABD'nin nükleer anlaşmaya hızlı şekilde döneceğine dair ilk başlarda savurduğu  iddialarına  rağmen, pratikte bu bağlamda çok yavaş hareket etmiş, ayrıca  İran'ın defalarca belirttiği taleplerini yerine getirme bağlamında ektin adımlar atma gibi bir niyeti olmadığını da ortaya koymuştur.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani bu hususta yaptığı açıklamada, yaptırımların kaldırılması ve İran halkının ekonomik olarak yararlanmasının temel hedeflerinden olduğunu, İran'ın bu bağlamda çaba gösterdiğini ve müzakere heyetinin de önceliklerinde yer aldığını kaydetti./