Batının İranlı tutuklulara insanlık dışı muamelesi

Nihayet yaklaşık 5 yıl sonra Belçika'da tutuklu bulunan İranlı diplomat Asadollah Asadi Cuma günü Tahran'a geldi.

Umman Dışişleri Bakanlığı Cuma günü yaptığı açıklamada, Umman'ın tutuklu vatandaşlar sorununun çözümünde Belçika ile İran arasında arabuluculuk yapmayı başardığını ve Tahran ve Brüksel tarafından kişilerin serbest bırakıldığını duyurdu. Bu kapsamda İran'da casusluk yapmaktan tutuklanan Belçika vatandaşı Olivier Vandecastel, İran tarafından Belçika tarafından da Asadollah Asadi serbest bırakıldı.
Böylelikle Belçika'da rehin alınan İranlı diplomat Asadollah Asadi, 1789 günlük esaretten sonra İran'a döndü. Bu esaretin 100 günü akıl hastaları cezaevinde, 28 günü su deposunda ve çıplak vaziyette, 90 günü de penceresiz tek kişilik hücrede geçti.
Viyana'da görev yapan İranlı diplomat Asadullah Asadi, 5 yıl önce münafık terör örgütünün Almanya'daki mitingine saldırı planlamak suçlamasıyla tutuklanarak Belçika'ya sevk edildi ve orada, 1961 Viyana Diplomatik Dokunulmazlık Sözleşmesine aykırı bir şekilde 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Asadi, Alman Karlsruhe mahkemesinin hukuka aykırı mahkumiyetiyle tutuklanmasının 101. gününden sonra Ekim 2018'de Belçika'ya sevk edilmişti. Transferin ardından Belçika'daki "Antorp" mahkemesi, 1961 Viyana Sözleşmesi kapsamındaki diplomatik dokunulmazlığının aksine, Asadi'yi yasadışı bir şekilde yirmi yıl hapis cezasına çarptırdı.
Asadi'nin Tahran'a gelişinden sonra dikkat çeken önemli bir konu da, Belçika hapishanesinde her türlü zihinsel, psikolojik ve fiziksel taciz ve işkencelere maruz kalan bu İranlı diplomatın yüzündeki belirgin yaşlanma ve bitkinlikti.  Böylece, tutukluların hakları da dahil olmak üzere insan haklarına saygı gösterilmesine ilişkin Batılıların slogan ve iddialarının aksine, bu İranlı diplomata karşı Viyana Sözleşmesi'ne aykırı davranılması, Belçika dahil Batılı hükümetlerin insanlık dışı davranışını göstermektedir.
İran Yargı Erki Başkanı Uluslararası İşler Yardımcısı ve İran İslam Cumhuriyeti İnsan Hakları Kurulu Sekreteri Kazım Garibabadi, Asadullah Asadi’nin tutuklanması ve hapis sürecindeki haklarının ister uluslararası hukuk veya insan hakları açısından büyük ölçüde ihlal edildiğini belirtti.
Daha önce İsveç hükümeti, bu ülkede yasadışı bir şekilde tutuklanan ve münafıklardan oluşan terör örgütünün talebi üzerine yargılanıp mahkum edilen İran vatandaşı Hamid Nuri'ye karşı insanlık dışı davranışlarda bulundu. İran vatandaşı Hamid Nuri, İsveç'in Stockholm-Arlanda Havalimanı'nda 9 Kasım 2019 Cumartesi günü İsveç polisi tarafından uluslararası hukuka aykırı bir şekilde ülke savcılığının emriyle "kitlesel cinayet" suçlamasıyla kaba bir şekilde tutuklandı ve ilk 8 ay, ailesiyle hiçbir görüşme ve konsolosluk erişimi olmaksızın, kaçırılmaya benzer koşullarda tutuldu.
Yaklaşık 8 ay sonra, Nuri ailesiyle sadece bir kez kısa bir telefon görüşmesi yaptı ve onlara hayatta olduğunu bildirdi ve tutuklandıktan 25 ay sonrasına kadar ailesiyle şahsen görüşmesine izin verilmedi. Son 3 yılda ve toplam 26.000 saat gözaltında ve hücre hapsinde bulunan Hamid Nouri ailesiyle yalnızca 30 saat telefon görüşmesi ve 10 saat açık görüş imkanı buldu, üstelik ailesi ile bunca kısıtlı görüşmeler bile  sıkı güvenlik önlemleri altında gerçekleşti./