İran, Çin ve Pakistan arasında terörle mücadele konulu ilk üçlü toplantı
İran İslam Cumhuriyeti, Çin ve Pakistan güvenlik ve terörle mücadele alanındaki ilk üçlü istişare toplantısını Pekin'de gerçekleştirdi.
Bu üçlü toplantı 7 Haziran 2023 Çarşamba günü İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Güney Asya Genel Müdürü Seyid Resul Musevi, Çin Dışişleri Bakanlığı Dış Güvenlik Genel Müdürü Bai Tian ve Pakistan Dışişleri Bakanlığı Terörle Mücadele Genel Müdürü Abdul Hamid’in katılımıyla gerçekleşti.
Bu toplantıda, terörle mücadelenin bölgesel durumu ve sınır ötesi teröristlerle mücadele de dahil olmak üzere çeşitli konuların ele alındığı ve taraflar arasında güvenlik ve terörle mücadele alanında Çin, İran ve Pakistan arasındaki istişare mekanizmasının kurumsallaştırılmasına yönelik kararlar da alındı.
İran, Çin ve Pakistan arasındaki görüşmenin detayları henüz yayınlanmamış olsa da bu üçlü görüşmenin yapılması, bölge güvenliğine ilişkin ortak kaygılarının bir yansıması olarak değerlendirilmelidir. Çünkü bu üç ülke, bazı sınır bölgelerinde teröristlerin faaliyetlerine tanık olmanın yanı sıra, Afganistan da dahil olmak üzere bölgedeki terör gruplarının varlığından ve saldırılarından endişe duymaktadır.
Bu kapsamda 12 Nisan'da İran İslam Cumhuriyeti, Çin Halk Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu ve Pakistan dışişleri bakanları Özbekistan'ın Semerkant kentinde Afganistan ile ilgili gayrı resmi bir toplantı gerçekleştirmiş;
Bu toplantıda Afganistan'da terörle ilgili güvenlik durumuna ilişkin ciddi kaygılar vurgulanırken, IŞİD, El-Kaide, Doğu Türkistan Hareketi (ETİM), Pakistan’ın Tahrik-e-Taliban (TTP), Belucistan Kurtuluş Ordusu (BLA) ve Afganistan merkezli Ceyş ul Zulüm başta olmak üzere tüm terör örgütlerinin, bölgesel ve küresel güvenlik için ciddi bir tehdit oluşturduklarının altı çizildi.
Bu terörist grupların bölgede özellikle İran, Pakistan ve Çin gibi komşu ülkeler için güvensizlik ve şiddet yaratma potansiyeline sahipken ,çoğu Afganistan'da serbestçe faaliyet gösteriyor ve defalarca talep edilmesine rağmen Taliban onlara karşı herhangi bir caydırıcı ve ciddi önlem almış değil.
Bu arada Pakistan, Tahrik-e-Taliban grubunun bu ülkenin kuzeyindeki terör saldırılarında da artışla karşı karşıya bulunuyor. Pakistan'ın Belucistan eyaletinde Belucistan Kurtuluş Ordusu başta olmak üzere ayrılıkçı grupların terör saldırıları devam ediyor.
Pakistan'ın İran ile olan sınırlarında güvenliğin olmaması da her iki ülke için sorun yaratan önemli konulardan biridir. Bazı terörist gruplar, dış servislerin desteğiyle Pakistan ve İran arasındaki sınırda faaliyet gösteriyor; Aslında, Pakistan'ın güvenliğinin istikrarsızlığı nedeniyle bu ülke, özellikle Ceyş ul-Zulüm gibi hareketler ve İran İslam Cumhuriyeti'ne yönelik terör eylemleri olmak üzere terörist hareketler için güvenli bir sığınak haline gelmiş durumda.
Bir diğer önemli nokta da bu üçlü toplantıya Çin'in ev sahipliği yapması ve katılımıdır. Pakistan, Afganistan ve Orta Asya'daki terör gruplarının faaliyetlerindeki artış, Çin'in büyük bir ekonomik güç olarak endişelenmesine neden oluyor.
Çin, bu bölgede özellikle enerji ve ticaret alanında yoğun çıkarları olan ülkeler arasında yer almakta. İran, Pakistan ve Afganistan, Bir Kuşak Bir Yol projesinin uygulanmasında Çin'in işbirliği için ana seçenekler arasında yer alıyor ve bu nedenle bu bölgede güvenliğin sağlanması Çin için çok önem arz ediyor.
Bu bağlamda Pekin, İran ve Rusya gibi bu bölgenin önemli ülkeleri ile Şanghay ve ECO gibi bölgesel örgütler şeklinde hem ekonomik yatırımları geliştirme yönünde hem de terör gruplarının faaliyetlerinden kaynaklanan tehditleri azaltmak ve amaçlarına ulaşmak için gerekli adımları atıyor.