İran ve Afrika'nın ikinci uluslararası toplantısı; Tarafların ilişkileri genişletme iradesinin sembolü
İran ile Afrika arasındaki ikinci uluslararası toplantı, bu sabah (Cuma) 30'dan fazla Afrika ülkesinin üst düzey ekonomi yetkililerinin katılımıyla ve İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı'nın Tahran'daki İslam ülkeleri toplantı salonunda konuşmasıyla düzenlendi.
Bu toplantıda Seyyid İbrahim Reisi, İran İslam Cumhuriyeti ile Afrika kıtası arasındaki ilk adımın iki ülkenin ilişkileri geliştirme iradesi olduğuna işaretle şunları söyledi: Hem Afrika kıtasının tamamı hem de tek tek Afrika ülkeleri için kesin bir planın, zaman çizelgesiyle tanımlanması gerekiyor.
“İran İslam Cumhuriyeti ile Afrika kıtası arasındaki ilk adım iradedir” diyen Reisi şöyle devam etti: Allah'a şükür bu irade mevcuttur ve bu toplantı, Afrika ülkeleri ile İran'ın ekonomik ilişkileri genişletme iradesinin bir simgesidir.
İran'ın 13. hükümetinin yaklaşımı, Afrika kıtası ülkeleriyle, özellikle de bu kıtanın Müslüman ülkeleri ile siyasi ve ekonomik ilişkileri genişletmektir. Bu çerçevede İran İslam Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Kenya, Uganda ve Zimbabve başkanlarının resmi daveti üzerine Temmuz 2023’te Afrika'ya gitti ve 3 günlük bir gezi sırasında toplam 21 işbirliği belgesi imzalandı. Reisi ayrıca geçen Mart ayında ekonomik ve siyasi bir heyetin başkanlığında ve Cezayir cumhurbaşkanının daveti üzerine Cezayir'in başkenti Cezayir'e gitmişti.
İran 13. hükümetinin bu yaklaşımıyla petrol dışı ihracatı geliştirme programı ve Afrika ile ticari ilişkilerin genişletilmesi yoğunlaşmış ve son iki yılda Afrika'dan elliden fazla resmi heyet İran'a seyahat etmiş ve çeşitli sözleşmeler imzalanmıştır. Buna rağmen İran ile Afrika ülkeleri arasındaki ticaret hacmi bazen artsa da ancak 10 milyar dolar hedefinin çok uzağında. Hali hazırda Afrika'nın ithalatının 600 milyar dolara yakın olduğu açıklandı ancak İran'ın bu miktardaki payı 2 milyar doları bile bulmuyor. Aynı zamanda İran ile Afrika arasında özellikle enerji, teknik-mühendislik, ulaştırma, tarım ve madencilik alanlarındaki işbirliği alanları ve ticari ilişkilerin artması da önem taşıyor.
Aynı zamanda Afrika ülkeleriyle ilişkilerin geliştirilmesinin İran İslam Cumhuriyeti için siyasi açıdan önemli olduğu unutulmamalıdır. Çünkü bu kıtada 30 Müslüman ülke var ve nüfusunun yaklaşık yüzde 50'si Müslümandır; ayrıca bu kıtanın 54 ülkesinden 50'si Bağlantısızlar Hareketi üyesidir. İran ve Afrika'nın ikinci uluslararası toplantısında Afrika ülkelerinin üst düzey ekonomik ve ticari yetkililerinin de bulunması nedeniyle iki taraf arasında iyi memorandumların imzalanması bekleniyor. Ayrıca bu konferansın Cumartesi günü Tahran'da 80 ülkeden 2.000'den fazla kişinin katılımıyla başlayacak İran Expo ile eş zamanlı olması, Afrikalı ekonomik aktivistlerin İran'ın kapasiteleri hakkındaki bilgilerini artıracaktır.
Bu konu İran'ın Afrika ülkeleriyle ticari ilişkilerinin genişletilmesinde ve hızlandırılmasında etkili olabilir./