İran bilgi tabanlı şirketlerinin hızlı büyümesi
Bilgiye dayalı şirketlerin HŞ 1402 yılı ithalat ve ihracat ayrıntıları İran gümrükleri tarafından yayınlandı. Buna göre geçen yıl, bilgiye dayalı şirketler tarafından 2 milyar 506 milyon dolar değerinde 3 milyon 605 bin tondan fazla mal ihraç edildi.
Bu dönemde bilgi tabanlı şirketleri tarafından 5 milyar 141 milyon dolar değerinde 1 milyon 158 bin ton mal ithal edildi. İncelenen 9792 şirketten bin 504'ü yani %15'i dış ticarette faaliyet gösteriyor; bunlardan 1.099'u ithalat, 84'ü ihracat, 411'i ise her ikisinde de faaliyet gösteriyor. Çin, Irak, Birleşik Arap Emirlikleri, Türkiye ve Rusya, İranlı bilgi tabanlı şirketlerin mallarının 5 ana ihracat noktası olup, bu şirketlerin mallarının toplam %75'i bu ülkelere ihraç edilmektedir. Buna karşı İran bilgi tabanlı şirketlerinin ithal ettiği malların değerinin yaklaşık %85'i Çin, Birleşik Arap Emirlikleri, Türkiye, Almanya ve Hindistan'ın da aralarında bulunduğu 5 büyük ülkeye ait.
Lisans türüne göre bilgiye dayalı şirketler arasında 6653 startup şirketi, 2305 yenilikçi şirket ve 834 teknoloji şirketi yer alıyor. Yapılan açıklamalara göre yenilikçi şirketleri, bilgi tabanlı firmaların yaklaşık yüzde 20’si olmasına rağmen bu alanın gelirinin %67'sine ve ihracat ve ithalatının %75'inden fazlasına sahipler.
Günümüzde bilginin ilerlemesi ve temel bilimlere dayanılmasıyla birlikte doğal madenlere bağımlı olmayan ürünler üretilmektedir. Biyoteknoloji ve nanoteknoloji, bilgiye dayalı ekonomide iki önemli ve yüksek teknoloji alanıdır; bunlar İran'ın da iyi bir avantaja sahip olduğu alanlardır. Ekonomilerin bilgiye dayalı olma yolunda ilerlemesi, ülkelerin rekabet gücünü artırmanın yanı sıra, dünyada ekonomik bir temel oluştururken, ülkelerin dış ticaret alanında yumuşak gücünün artmasına da yardımcı olabilir.
Son yıllarda İran ekonomisi kaynak temelli bir ekonomiden verimliliğe dayalı bir ekonomiye geçti ve bilgiye dayalı malların ihracatı, İran şirketlerinin iç pazarda veya ihracat pazarlarında rekabet edebilirliğinde önemli bir rol oynadı. Artık İran bilgisi alanı yüksek bir küresel statü kazanmış ve şu anda 700 İran bilgi ürünü yurtdışındaki İran elçilikleri aracılığıyla dış pazarlara tanıtılmakta ve dünyada en az 85 ülke bu ürünlerden faydalanmaktadır.
Uluslararası bilimsel ilişkilerin geliştirilmesine ilişkin kapsamlı belgenin önemli maddelerinden biri de Dışişleri Bakanlığı gibi kurumlarla ilişkilerin geliştirilmesidir. Bu belgenin hayata geçirilmesi için de Dışişleri Bakanlığı Bilimsel Başkan Yardımcısı Uluslararası İlişkiler Merkezi ile Diplomasi Yardımcısı arasında ortak bir komite oluşturuldu.
Yüksek teknolojiye sahip bilgiye dayalı ürünlerin ihracatı, katma değer yaratma ve döviz kazandırmadaki etkili rolü nedeniyle gelişmekte olan ülkelerin ulusal ekonomisi için oldukça önemli görülmektedir. Üsteik bu endüstrilerin faaliyetlerinin sonuçları diğer ekonomik sektörlere aktarılır ve üretkenliğin artmasına ve iş genişlemesine yol açar.
Yayınlanan istatistiklere göre bilgiye dayalı şirketlerin ithalat miktarı, ihracatının yaklaşık iki katı kadar olsa da, bu şirketlerin ihracat miktarı son iki buçuk yılda hızla arttı. Öyle ki HŞ 1400 yılında bilgiye dayalı ürünlerin diğer ülkelere resmi ve kayıtlı ihracatı yaklaşık 605 milyon dolar iken, 1401 yılında 870 milyon dolara, 1402 yılında ise %200 büyümeyle 1.550 milyar dolara ulaştı, şimdi de 2,5 milyar doları aşmış durumda.
Genel olarak, bilgiye dayalı şirketlerin sayısında önemli ve hızlı bir artış ve ülkenin son yıllarda bilgiye dayalı ihracatındaki artış, , ülkenin inovasyon ve teknoloji ekosisteminde uygun temeli, dinamizmi, hızlı büyümeyi ve bu yılki sloganı olan "Halkın katılımıyla üretim atılımı"nın ülke sanayi alanında hayata geçirilmesi doğrultusunda sağlanan olumlu ortamı gösteriyor. Bu da yılın sloganının hayata geçirilme ihtimalini açıkça gösteren göstergelerden biridir./