İran’da erken cumhurbaşkanlık seçim sürecinin başlaması

İran İslam Cumhuriyeti içişleri bakanı Ahmed Vehidi eyalet sorumluları ve valilere hitaben yazdığı mektupta, 14. Cumhurbaşkanlık seçimleri sürecinin başlama talimatını verdi.

İçişleri bakanı söz konusu mektupta Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve beraberindeki heyetin İran’ın kuzeybatısında yaşanan helikopter kazasında şehit olmaları nedeni ile taziyelerini ileterek, anayasa maddesinin 130.maddesi ve de cumhurbaşkanlığı seçim yasası uyarınca, 14. Cumhurbaşkanlık seçimin düzenlenmesi talimatını verdi. 
14. cumhurbaşkanlık seçimleri, Cumhurbaşkanı Reisi’nin şehadeti nedeni ile yasal sürecinden bir yıl daha erken ve 28 Haziran tarihinde düzenlenecektir. İran İslam Cumhuriyeti anayasasının 131. Maddesi uyarınca ve Seyyid İbrahim Reisi’nin şehadeti nedeni ile cumhurbaşkanlık seçimleri 50 gün zarfında ve yasama, yargı ve yürütme erk başkanlarından oluşan konseyin kararı ile düzenlenmelidir. Bukonseyin kararı uyarınca cumhurbaşkanlık seçimleri ülke çapında 28 Haziran 2024 tarihinde yapılacaktır.
Bu bağlamda ülkenin seçim genel merkezinden Pazar akşamı yapılan duyuruda, 14. cumhurbaşkanlığı dönemi için aday kayıtlarının 30 Mayıs Perşembe günü başlayacağı ve 5 gün boyunca devam edeceği duyuruldu. İran İslam Cumhuriyeti vatandaşlığı, temiz ve iyi yönetim geçmişi, İran İslam Cumhuriyeti'nin temellerine ve ülkenin resmi dinine inanmak, İran İslam Cumhuriyeti cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılan adayların öncelikli  özellikleri arasında yer alıyor. 
İran'ın seçim etkinlikleri takviminde; şimdiye kadar 13 tur cumhurbaşkanlığı seçimi gerçekleşti ve bu seçimlerin önümüzdeki yıl yapılması planlanan 14'üncü turu, 13'üncü hükümet başkanının şehadeti nedeni ile bir yıl erken ve gelecek ay yapılacak. İçişleri Bakanlığı ve İslam Cumhuriyeti'nin diğer kurumlarının 50 gün içinde cumhurbaşkanlığı seçimleri yapmaya hazır olması, ülkenin bölgenin özel ve hassas koşullarındaki zorlu şartlarının üstesinden gelme yeteneğini gösteriyor; bunun benzer örneği çok az ülkede bulunabilir. İslam Cumhuriyeti'nin kurucusu İmam Humeyni'nin –ra- vefatının duyurulmasından yalnızca birkaç saat sonra Ayetullah Hamanei’nin İslam Devrimi Lideri olarak atanması da, ülkenin özel bir durumda durumu yönetmeye hazır olduğunun açık bir örneğidir ki 35 yıl önce birçok yetkili ve uluslararası şahsiyet tarafından övüldü ve şaşkınlıklara sebep oldu. 
Ancak İran'da cumhurbaşkanlığı seçimlerinin parlamento ve İslami şura seçimlerinden daha önemli olduğunu kabul etmek gerekir, zira ülkenin yürütme organı, özellikle ekonomi ve dış politika olmak üzere ülke yönetimi ve büyük sorumluluklardan sorumludur.  Ülkenin en önemli ve etkili yönetimi cumhurbaşkanlığıdır ve bu nedenle cumhurbaşkanlığı seçimlerine halkın maksimum katılımı büyük önem taşımaktadır, zira aslında İslam Cumhuriyeti'nin meşruiyetini ve kabul edilebilirliğini garanti eder. Bu nedenle önümüzdeki ay yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerine halkın azami katılımı İran'ın otoritesini artıracaktır ve  en önemlisi, İran'daki seçimler insanların varlığının ve kendi kaderleri üzerinde rol oynamasının tezahürüdür.
Son 45 yıllık İslam İnkılabı tarihinin tecrübesi, halkın önemli siyasi sahnelere, özellikle de seçimlere coşkuyla katıldığı her durumda, İslam Cumhuriyeti nizamının bu zorlukları başarıyla aştığını ve ulusal çıkar ve halkın isteklerini sağlayabildiğini açıkça ortaya koyuyor. Başka bir ifade ile halk desteğinin, güç inşa etmenin ve ulusal otoriteyi arttırmanın en önemli bileşeni olduğu söylenebilir. Öte yandan İran'da yönetimin seçimlerle yapıldığını ve bu yönetimde halkın iradesinin geçerli olduğunu tüm dünyaya kanıtlıyor.
Bu nedenle İran İslam Cumhuriyeti vatandaşlarının gelecek ay yapılacak 14'üncü cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oy kullanmaları ve başta Sayın Reisi olmak üzere 13'üncü hükümetin, cumhurbaşkanı ve kabinesinin hizmetlerini takdir etmeleri ve kendi oylarından kaynaklı hükümete desteklerini duyurmaları bekleniyor./