Pars Today

Pars Today- Sofya A. Koutlaki, seyahatnamesinde şöyle yazıyor: İranlılar misafirlerine her zaman en iyisini sunarlar. İranlılar için büyüklere ve misafirlere saygı duymak çok önemlidir.

Birçok gezgin, İran'ı "kültürel, doğal ve sosyal güzelliklerin diyarı" olarak nitelendiriyor. Pārs Tūday'ın haberine göre, İslam Devrimi'nden sonra 1989 yılının Şubat ayında İran'a seyahat eden kişilerden biri de Yunanistanlı "Sofya A. Koutlaki" (Sofia A Koutlaki). Atina Üniversitesi'nde İngiliz Dili ve Edebiyatı eğitimi alan ve İngiltere'deki Cardiff Üniversitesi'nden Dilbilim dalında doktora derecesi alan Sofya, İran'a yaptığı seyahatlerin sonucunu "İranlılar Arasinda" adlı bir kitapta derledi ve bu kitapta İran kültürü ve geleneklerini tanıttı. Burada İran'ı Sofya Koutlaki'nin dilinden keşfedeceğiz.

İran'a Giriş

Sofya Koutlaki şöyle yazıyor: İlk kez (1980'lerin sonlarında) İran'a seyahat ettiğimde başka bir dünyaya adım attığımı hissettim. Elbette bu seyahatten yıllar önce İranlılarla tanışmıştım ve hatta İranlı bir erkekle evlenmiştim ama bu ülkeyi hiç yakından görmemiştim. Kocam Hüseyin'in babaevi, Tahran eyaletinin en eski bölgelerinden biri olan "Şehri Rey"deydi. Şehri Rey'in adı birçok ünlü gezginin seyahatnamesinde geçiyor. Tarihi ve dini bir yapı olan "Şah Abdül Azim Türbesi" de Şehri Rey'de yer alıyor. Kocamın babaevinde davranışlarına uymaya ve yanlış bir şey yapmamaya çok dikkat ediyordum.

İran Evleri ve Hijyen Meselesi

Sofya anılarında şunları yazıyor: İran evleri hakkında size ilginç bir şey anlatmak istiyorum. Yüzyıllardır İran'daki evlerde tuvaletler var. Eski evlerde bu tuvaletler avluda yani evin en uzak köşesinde bulunur. Evdeki herkes bu yere gitmek için özel bir terlik giymek zorundadır. Ayrıca ailenin her bir ferdinin de kendine ait bir terliği vardır. Tuvalete gittikten sonra özel terliklerini giyerler ve eve girmeden önce mutlaka çıkarırlar.

Yeni evlerde, genellikle apartman dairelerinde avlu olmadığı için İran tuvaleti evin içine yapılır ve özel terliği de tuvaletin içinde bulunur ve dışarı çıkarılmaz. Bu şekilde İran evleri her zaman temiz ve düzenli kalır. Tabii ki klozet genellikle banyoda, küvet ve duşun yanında bulunur.

Sofya Koutlaki, İran'da evlerin neden bu kadar düzenli ve temiz olduğunu da açıklıyor. Evlerde halıların her zaman temiz olması gerekir çünkü aile üyeleri halı üzerinde uyur, yemek yer ve en önemlisi namaz kılar. Bu nedenle İranlılar ayakkabılarını evin dışında çıkarırlar ve kirli sokakları evlerine taşımak istemezler.

İran evlerinde misafir ağırlamak için özel bir alan bulunur. Bu alan "nisi" veya "salon" olarak adlandırılır. Ailenin geri kalanı için ise daha özel bir alan olan "oturma odası" vardır.

Aile bir araya gelmek İran'da çok önemli bir gelenektir. Aile üyeleri genellikle birlikte yemek yer, sohbet eder ve oyunlar oynarlar. Misafirler İran'da her zaman saygıyla karşılanır ve en iyi şekilde ağırlanır. Küçükler ve ev sahipleri misafirlerin önünde saygıyla oturur ve bacaklarını uzatmazlar.

Kadın ve Ailedeki Rolü

Sofya Koutlaki, İran'da ailenin reisinin kadın olduğunu söylüyor. Bir İngiliz erkeğinin evi onun krallığıysa, bir İran evi hanımın krallığıdır. Hanım yaşlandıkça ailenin tüm fertleri ona günlük işlerde yardım eder. Oğullar günlük alışverişi yapar, kızlar ev işlerinde yardımcı olur ve erkeklere de ağır sorumluluklar düşer.

İranlılar için bahçeler de evin bir uzantısıdır ve evlerin içi kadar temiz ve düzenli tutulur. Özellikle eskiden evlerin çoğu müstakil ve bahçeli olduğu için, sakinler birçok işlerini bahçede yaparlardı. Sıcak yaz aylarında bile İranlılar bahçede oturmayı veya cibinlik altında uyumayı severler. Geleneksel evlerde havuzu bahçenin ortasında yer alır ve özel bir güzelliğe sahiptir. Günümüzde apartmanlarda bile havuzlar İran kültürünün önemli bir parçasını oluşturmaya devam ediyor. Havuzlar İranlılar için aile saflığının ve huzurun simgesidir.

Sofya Koutlaki'nin kitabından diğer bölümleri de çevirmek ister misiniz?