Avrupa troykasından İran'ın barışçıl nükleer programına yönelik yeni suçlama

Sahab- Almanya, Fransa ve İngiltere’den oluşan Avrupa troykası Pazartesi günü, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Genel Müdürü'nün İran'da %60 zenginleştirilmiş uranyum üretimindeki artışa ilişkin son raporuna tepki olarak İran'ın barışçıl nükleer programı hakkındaki siyasi iddialarını yineledi.

Avrupa Troykası, BERCAM nükleer anlaşma yükümlülüklerini uygulama konusundaki eylemsizliklerinden bahsetmeden şunları iddia etti: İran'ın eylemleri BERCAM’ın içeriğini daha da boş hale getirdi ve bu ülkenin zenginleştirilmiş uranyum rezervleri, hiçbir geçerli sivil gerekçe olmaksızın artacaktır. Bu eylem aynı zamanda Ajans’ın gerekli ek önlemleri uygulamasından önce gerçekleştirildi.
Üç Avrupa ülkesi, Cenevre toplantısına atıfta bulunarak şunları iddia etti: Troyka, geçen hafta İran'ın nükleer programını ve yaptırımlarını görüşmek üzere İran'la bir araya geldi. (Bu toplantıda Troyka) diyalog ve yapıcı davranışa olan bağlılığını vurguladı.
Üç ülkenin açıklamasının sonunda şu ifadelere yer verildi: İran'ı bir an önce bu adımlardan geri adım atmaya ve nükleer gerilimini durdurmaya çağırıyoruz.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Genel Müdürü Rafael Grossi, Cuma günü Yönetim Kurulu üyelerine sunduğu bir raporda, İran'ın Fordo nükleer tesisinde "IR6" olarak bilinen gelişmiş santrifüjlere gaz enjekte sürecini başlattığını duyurdu. Bundan önce İran, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Yönetim Kurulu'nun yapıcı olmayan kararına tepki olarak İran'ın nükleer merkezlerinde yeni ve gelişmiş santrifüjlerin devreye alınacağını duyurmuştu. Dışişleri Bakanlığı ve İran Atom Enerjisi Kurumu'ndan yapılan açıklamada, İran'ın eyleminin ülke çıkarlarının korunması, barışçıl nükleer endüstrinin mümkün olduğu kadar geliştirilmesi, artan ulusal ihtiyaçlara uygun olarak ve Kapsamlı Güvenlik Anlaşması'na göre İran'ın hak ve yükümlülükleri çerçevesinde gerçekleştirildiği vurgulandı. 
Bu arada İran Dışişleri Bakanı Seyid Abbas Irakçi, Pazartesi günü Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Genel Müdürü Rafael Grossi ile telefon görüşmesinde, Yönetim Kurulunun bazı üyelerinin, Genel Müdürün Tahran'a yaptığı son ziyaret sırasında güvenlik sorunlarının çözümünde ilerleme kaydetme çabalarının başarısız olmasına yol açan yapıcı olmayan eylemlerini şiddetle eleştirirken, İran İslam Cumhuriyeti'nin bu tür eylemlere  kararlı bir şekilde yanıt vermekte herhangi bir tereddüt göstermediğini, belirlenen teknik çerçeveye uyarak Ajans ile  yapıcı işbirliği yapmaya hâlâ hazır ve istekli olduğunu vurguladı.
Grossi de Ajansın İran'la ciddi etkileşim kurma kararlılığını vurgulayarak, kendi görev ve yetkileri çerçevesinde, mevcut sorunların çözümü için uygun ortamın yaratılması amacıyla diğer taraflarla istişarelerde bulunduğunu ve bulunacağını belirtti. Grossi, bu uluslararası örgütün İran'la teknik işbirliği çerçevesinde 12 Kasım'da Tahran'a gelerek, Dışişleri Bakanı, Atom Enerjisi Kurumu Başkanı ve İran Cumhurbaşkanı ile görüştü. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Yönetim Kurulu'nun son toplantısında konuşan Grossi, İran'ın üst düzey yetkilileriyle yapılan toplantıları yapıcı olarak nitelendirdi ve görüşmelerin devam etmesinin koruma sorunlarını çözmeye yardımcı olacağına dair umudunu dile getirdi.
Avrupa Troykasının, İran'ın barışçıl nükleer programına karşı yeni iddiaları gündeme getirilirken, Avrupalılar, ABD'nin Mayıs 2018’de BERCAM’dan hukuka aykırı olarak çekilmesinin ardından üstlendikleri yükümlülükleri yerine getiremeyerek ve eylemsiz kalarak nükleer anlaşmanın başarısızlığındaki rollerini kasıtlı olarak görmezden geldiler. 
Artık İran'la Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'ndan anlaşmak istediklerini iddia eden Avrupalılar, BERCAM'daki mevcut çıkmazın ve İran’ın zenginleştirilmiş uranyum rezervlerinin artması ve nükleer teknolojiyi geliştirme çalışmalarının, Avrupa troykasının sözlerini tutmamaları ve Amerika’nın da nükleer anlaşmadan çekilmesinin sonucu olduğunu unutmuşlardır./