İran'ın İslam Ülkelerinin Filistin Halkını Destekleme Anlaşmasındaki Rolü Ne Oldu?

İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Seyyid Abbas Irakçi, Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde düzenlenen zirve kapsamında çeşitli ülkelerin yetkilileriyle bir araya gelerek Filistin halkına destek vurgusunda bulundu.

Cidde toplantısı, İran'ın önerisi ve girişimiyle gerçekleşti. Aynı zamanda Irakçi'nin, Filistin’deki gelişmeler hakkında çeşitli ülkelerin yetkilileriyle yaptığı istişareler de bu toplantı sırasında devam etti. 
İslam İşbirliği Teşkilatı'na (İİT) üye ülkelerin dışişleri bakanları, 7 Mart Cuma günü teşkilatın Cidde'deki genel sekreterlik merkezinde bir araya gelerek Gazze halkının zorla yerinden edilmesine karşı acil bir toplantı düzenledi. Tüm üye ülkeler, ABD Başkanı Donald Trump ve İsrail rejiminin yeni işgal planlarına kesin bir dille karşı çıktı. 
İslam İşbirliği Teşkilatı'nın Sonuç Bildirgesi 
Suudi Arabistan’da düzenlenen İİT toplantısında, 57 İslam ülkesinin dışişleri bakanları, sonuç bildirgelerinde Gazze sakinlerinin zorla göç ettirilmesini şiddetle kınadı. Irakçi de olağanüstü dışişleri bakanları toplantısında yaptığı konuşmada, zorunlu göçü açık bir dille reddetti. 
İİT Dışişleri Bakanları Konseyi, Filistin meselesinin İslam ümmeti için büyük bir öneme sahip olduğunu belirterek, Filistin halkının kendi kaderini belirleme hakkı da dahil olmak üzere bağımsızlık, özgürlük ve toprakları üzerindeki egemenlik haklarını desteklediklerini vurguladı. Konsey ayrıca, 4 Haziran 1967 sınırlarına dayalı, başkenti Kudüs olan bir Filistin devletinin kurulmasını ve Filistinli mültecilerin geri dönüş hakkını tanıyan BM kararlarına uygun olarak tazminat almalarını talep etti. 
İİT dışişleri bakanları tarafından kabul edilen kararda, İsrail rejiminin kalıcı ve sürdürülebilir bir ateşkes anlaşmasına uyması gerektiği vurgulandı. 
Bu çerçevede, İsrail'in düşmanca eylemlerine tamamen son verilmesi, yerinden edilmiş Filistinlilerin evlerine geri dönmelerinin sağlanması, işgalci güçlerin geri çekilmesi, Gazze’deki tüm geçiş noktalarının açılması ve insani yardımlara engelsiz erişimin garanti altına alınması gerektiği belirtildi. 
Kararın bir diğer maddesinde, İsrail rejiminin yasa dışı yerleşim inşası, ev yıkımları, toprak gaspları, altyapıların yok edilmesi ve askeri saldırılar gibi politikalarının sona erdirilmesi çağrısı yapıldı. Ayrıca, Batı Şeria'nın, özellikle de Doğu Kudüs’ün İsrail egemenliği altına alınmasına yönelik her türlü girişimin reddedildiği ifade edildi. 
İran'ın Diplomatik Görüşmeleri ve Tutumu 
Zirve kapsamında Irakçi, çeşitli ülkelerin dışişleri bakanlarıyla bir araya geldi. Bu görüşmelerde Filistin meselesi temel öncelik oldu. İran Dışişleri Bakanı, Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdül Ati ile bir araya gelerek ikili ilişkiler ve bölgesel gelişmeler, özellikle de işgal altındaki Filistin hakkında görüş alışverişinde bulundu. 
Irakçi, Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile yaptığı görüşmede de İslam ülkelerinin bölgesel ve küresel zorluklarla başa çıkmak için işbirliği ve koordinasyonunu artırması gerektiğini vurguladı. Filistin'in zorla boşaltılması ve Batı Şeria’nın İsrail’e ilhak edilmesine yönelik girişimlerin engellenmesi için İslam dünyasının ortak bir duruş sergilemesi gerektiğini belirtti. 
İran Dışişleri Bakanı, toplantıda iki devletli çözüm modelinin Filistin halkının haklarını tam anlamıyla sağlayamayacağını ifade ederek, İran devletinin ve halkının Filistin’e verdiği desteğin sarsılmaz olduğunu ve bu taahhüdün hiçbir koşulda zayıflamayacağını vurguladı. 
ABD'nin Müdahalesine Karşı İslam Dünyasının Birliği 
İran’ın bu zirveyi düzenleme girişimi, ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail lehine ortaya attığı hayali Gazze planına bir yanıttı. Trump’ın bu önerisi, ABD içinde ve dünya genelinde geniş çaplı tepkilere yol açtı. Beyaz Saray yöneticilerinin Filistin meselesine müdahalesinin temel amacının, İsrail rejimini desteklemek ve Filistin halkının yasal haklarını gasp etmek olduğu belirtildi. 
Cidde zirvesi, İslam ülkelerinin bölgesel meselelere yabancı müdahalesine sıcak bakmadığını ve ABD ile Batılı devletlerin Filistin konusunda ortaya koyduğu planların Filistin halkının zararına olduğunu gözler önüne serdi. 
Bu zirve, İran'ın bölgesel gelişmelerdeki merkezi rolünü de ortaya koydu. Toplantıya katılan tüm ülkeler Trump’ın planına karşı çıkarken, Filistinli grupların birliği için çağrıda bulundular. 
Ayrıca, bu zirve İslam dünyasının ABD ve İsrail rejimine karşı ortak bir tutum geliştirmesine vesile oldu. Katılımcılar, Gazze’ye destek konusunda İslam ülkelerinin iş birliği ve dayanışmasının hem Filistin halkı hem de bölgesel güvenlik açısından kritik bir öneme sahip olduğunu vurguladı./