Eski İran Mühendislerinin Dehası; Yabancı Turistler Neden Şuşter Su Yapılarına Aşık?
Parstoday – UNESCO’nun açıklamasına göre, Şuşter su yapıları, deha ve yaratıcılığın bir başyapıtı olarak tanımlanmıştır. Bu tarihi eserler, İran’ın Huzistan eyaletinde her yıl çok sayıda turist ağırlamaktadır.
Parstoday’in haberine göre, Şuşter ilçesi turistler ve yolcular için önemli bir varış yeridir, çünkü Şuşter’deki su yapılarının varlığı ve sulama sistemlerinin İran tarihi kadar eski olması, birçok insanın bu eserleri ziyaret etmesine neden olmaktadır. Şuşter su yapıları, endüstri devrimi öncesi dönemde dünyada bilinen en büyük endüstriyel yapılardan biridir ve UNESCO tarafından “Şuşter Su Yapıları, Dahi ve Yaratıcılığın Baş Yapıtı” olarak adlandırılmıştır.

Şuşter su yapıları Sasani döneminde, su gücünden sanayi değirmenlerini çalıştırmak amacıyla inşa edilmiştir. Bu büyük kompleks içinde, değirmen binaları, şelaleler, kanallar ve suyun yönlendirilmesi için büyük tüneller ile “Sika” adı verilen dinlenme ve eğlence alanları dikkat çekicidir.
Ünlü Fransız arkeolog Madam Jane Dieulafoy’n seyahatnamesinde bu alan, endüstri devrimi öncesinin en büyük endüstriyel kompleksi olarak tanımlanmıştır.
- Dünya Gezginlerinin Şuşter Su Yapılarını Ziyareti
Bu kompleks hakkında onlarca kitap ve makale yazılmıştır ve her yıl binlerce gezgin burayı ziyaret etmektedir. Avrupa’dan birçok tur grubu sadece bu yapıyı görmek için İran’a gelmektedir.

Bu büyük kompleks içinde, değirmen binaları, şelaleler, kanallar ve suyun yönlendirilmesi için büyük tüneller ile dinlenme ve eğlence alanı olan Sika dikkat çekicidir. Kompleksin batı tarafının sonunda Sika bulunur, buraya birkaç basamakla ulaşılır. Bu alanda, küçük kanallara bağlı sekizgen bir havuz yer alır. Havuzun suyu, Sikadan çıkan bir kanal aracılığıyla sağlanır ve iki küçük kanal üzerinden nehre yönlendirilir.

Değirmenler ve şelaleler kompleksinin en belirgin özelliklerinden biri, Şuşter şehrinin tarihi dokusuyla yakınlığıdır. Bu alan endüstriyel amaçların yanı sıra, suyun az olduğu dönemlerde sakinlerin su ihtiyacını karşılamıştır.
- Şuşter Su Yapılarındaki Üçlü Tünellerin Büyüleyici Güzellikleri
Komplekse estetik ve benzersiz bir görünüm kazandıran diğer bir özellik ise, değirmenlerden çıkan atık suyun yapay şelaleler şeklinde havuz benzeri bir alana dökülmesidir. Bu durum her izleyicide hoş ve büyüleyici bir manzara oluşturur. Ayrıca, su toplama alanı olan bendin arkasındaki bölümde “Üç Fırın”, “Şehir Ağzı” ve “Bileti” adı verilen üç ünlü tünelin güzel manzarası görülmektedir.

“Gerger Bendi Köprüsü” arkasındaki üçlü tüneller, değirmen kanatlarını döndürmek için belirli miktarda suyun aktarılmasından sorumludur.
Şuşter değirmenleri ve şelaleleri kompleksi, yapım tarihi açısından dünya çapında mühendislik ve teknik harikalarındandır. Bu mühendislik harikası hem İran’da hem de dünyada eşsizdir. Şuşter şehrinin tarih boyunca önemi ve bu bölgede karmaşık mühendislik teknikleriyle yapılan su tesislerine özel ilgi, değirmenlerin antik çağlara ve hatta Sasani dönemine ait olduğunu kesinleştirir.
Şuşter değirmenleri ve şelaleleri kompleksi, 1998 yılında Kültürel Miras Kurumu tarafından 2181 numara ile ulusal eserler listesine kaydedilmiştir./