New York Times, İran halkının sevincine şaşırdı!

Parstoday – Batı, yıllarca İranlıların sevincini görmezden geldi ve bugün İran’daki geniş çaplı konserleri kültürel bir gerçeklik olarak değil, siyasi bir protesto olarak yorumluyor.

Yıllardır İran halkının umutsuz ve depresif olduğuna dair haberler yayımlayan Batı medyası, şimdi ani bir dönüşle İranlıların sevinçlerini yayımlamakta; ancak bunu İran toplumunun doğal bir gerçeği olarak değil, bir tür protesto olarak sunmaktadır. Parstoday’in bildirdiğine göre, New York Times 1 Aralık’ta yayımladığı yazıda İran’da düzenlenen çok sayıdaki konseri “yeni bir olgu” olarak tanımlamış ve başlığında şaşkınlıkla “Burası gerçekten İran mı?” diye sormuştur. Oysa İran kültüründe müzik, yüzyıllardır bayramların ve milli-dini törenlerin ayrılmaz bir parçasıdır.

Konser kavramı her ne kadar Batı’dan gelen bir terim olsa da, İran’da onlarca yıldır konserler düzenlenmekte ve geniş bir dinleyici kitlesi bulunmaktadır. Modern tarzda konser düzenlenmesi, 8 yıllık dayatılan savaşın hş 1368’de sona ermesinin ardından başlamıştır. Mehrdad Kazemi, Dariuş Hace Nuri ve Haşayar E'temadi savaş sonrası dönemin ilk konserlerini veren sanatçılar arasında yer almış ve halk tarafından büyük ilgi görmüştür.

Pop müzik de hş 1370’li yıllardan itibaren İran konser sahnesine geri dönmüştür. 1370 ve 1380’li yıllarda özgün tarzıyla tanınan ve Fuad Hecazi ile başarılı çalışmalar yapan Ali Reza Assar, bu yılların konser rekorlarından birine sahiptir. Assar, ilk konserini Şehid Beheşti Üniversitesi Ebu Reyhan Salonu’nda vermiş ve 1370’lerde art arda 28 konser düzenleyerek adını rekor sahipleri arasına yazdırmıştır. Bu tarihi gerçek, New York Times’ın “kutlamaların yalnızca camilerde yapıldığı” iddiasını tamamen geçersiz kılmaktadır. İran’da pek çok müzik festivali, ulusal ve dini vesilelerle her zaman kamusal alanlarda düzenlenmiştir. Nevruz ise İran’ın en canlı müzik ve kutlama geleneklerinin görüldüğü en önemli dönemlerden biridir.

Buna rağmen New York Times, İran’ın diğer şehirlerinde konserlerin “yeni serbest bırakıldığı” yönünde bir söylem üretmektedir. Oysa Ehsan Hace Amiri, 20 yıl önce ilk büyük başarısını Kiş’te verdiği konserle elde etmişti. Hş 1390’lı yılların (2010’lu yıllar) dikkat çeken isimlerinden Mohsen Yegane, hş Ordibeheşt 1396’da (Mayıs 2017) 4 gece üst üste toplam 8 performans sergileyerek İran müzik tarihinde ender rastlanan bir başarıya imza atmıştır. New York Times yazarlarına hatırlatmak gerekir ki bu İranlı sanatçının konserlerinden biri ABD’de Microsoft Theater’da düzenlenmiş ve binlerce İranlı Amerikalı tarafından büyük ilgi görmüştür. Acaba ABD’deki İranlılar da hiç konser görmemişler miydi ki bu kadar yoğun katılım göstermişler?

İran’daki müzik kültürünün köklülüğünü anlamak için şu örnek bile yeterlidir: Sanandac, UNESCO tarafından “Yaratıcı Müzik Şehri” olarak tescil edilmiştir. Bu da mı sözde “sosyal protestoların” bir uzantısıydı? İranlılar daima neşeli, sanatsever ve müziğe yakın bir halk olmuşlardır; bu, kültürlerinin ayrılmaz bir parçasıdır.

Ancak Batı’nın şimdiye kadar İranlıların sevincini görmezden gelmesi ya da bu konuda haber yapmaması, tamamen onların İran karşıtı politikalarından kaynaklanmaktadır. Bugün, yıllarca süren karalama kampanyalarının ardından New York Times yazarı, İran halkının gerçek ve canlı yaşamıyla karşılaşınca, bunu istemeden veya bilerek yine “protesto” olarak yorumlamaya çalışmıştır. Parstoday, dünya çapındaki tüm meslektaşlarını, geçmiş onlarca yıl boyunca İran halkının çeşitli bayramlardaki kutlamalarını gösteren arşiv görüntülerine göz atmaya davet ediyor; çünkü bu görüntüler İran halkının canlı ruhunu tüm açıklığıyla ortaya koymaktadır.