Kazakistan ve İran; 2 milyar dolarlık ticaret hedefi

Parstoday – İran ve Kazakistan, karşılıklı ticaret hacmini 2 milyar dolar seviyesine çıkarmayı hedefliyor.

Parstoday’in aktardığına göre, Caspian Post sitesi 13 Aralık tarihli bir haberinde Mesud Pezeşkiyan’ın Kazakistan’a gerçekleştirdiği son ziyaret ve bu ziyaretin sonuçlarını ele aldı. Raporda, özellikle iki ülkenin 2 milyar dolarlık ticaret hedefi olmak üzere önemli noktalara değiniliyor.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ile İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, 11 Aralık’ta Kazakistan’ın başkenti Astana’da düzenlenen **“İran–Kazakistan Ticaret Forumu”**na katıldı. Bu toplantı, iki ülke arasındaki ekonomik ve stratejik ilişkilerin güçlendirilmesine odaklandı. Üst düzey yetkililer ve iş dünyası temsilcileri; ticaret, yatırım, ulaştırma, tarım ve teknolojik iş birlikleri hakkında görüş alışverişinde bulundu.

Ticaret ve yatırım ilişkileri

Tokayev, konuşmasında ikili ticaretteki istikrarlı büyümeye dikkat çekerek, geçen yıl iki ülke arasındaki ticaret hacminin 340 milyon doları aştığını ve bu rakamın bu yıl birkaç kat artmasının beklendiğini söyledi. İlk hedefin ticaret hacmini 1 milyar dolara, ardından 2 milyar dolara çıkarmak olduğunu belirtti. Ayrıca Tahran’da açılan **“Kazakistan Ticaret Evi”**ne değinerek, bunun Kazak ürünlerinin İran pazarına düzenli arzını sağlayacağını ifade etti. İran son 20 yılda Kazakistan ekonomisine 226 milyon doların üzerinde yatırım yaptı ve ülkede 350’den fazla İranlı şirket faaliyet gösteriyor.

Bölgesel bağlantıda yeni bir aşama

Tokayev, ulaştırma ve lojistiği gelecekteki iş birliğinin temel ekseni olarak tanımladı ve Kazakistan’ın coğrafi konumunu kilit bir avantaj olarak niteledi. Çin ile Avrupa arasındaki yük taşımacılığının yüzde 85’inin Kazakistan topraklarından geçtiğini söyledi. İran, bölgesel bağlantının geliştirilmesinde ana ortak olarak gösterildi. Şehid Recai Limanı’nda lojistik terminal inşası, Aktau ve Kurik limanlarının İran’daki Emirabad ve Enzeli limanlarıyla bağlantısının güçlendirilmesi gündeme geldi. Ayrıca Bender Abbas ve Çabahar limanlarıyla iş birliği ve Orta Asya’yı Basra Körfezi’ne bağlayacak çok modlu koridorların geliştirilmesi öncelikler arasında yer aldı. Tokayev, Kazakistan–Türkmenistan–İran demiryolunun önemine dikkat çekerek, bu hattın 2030’a kadar yük hacmini iki katına çıkarabileceğini belirtti.

Kalkınmanın odağı olarak tarım

İran, Kazakistan tahılının başlıca alıcılarından biri konumunda. Geçen yıl tarım ticareti 220 milyon dolar olurken, yalnızca bu yılın ilk on ayında tahıl ihracatı 280 milyon dolara ulaştı. Ortak projeler arasında, Solico Grubu tarafından 200 bin ton kapasiteli bir süt ürünleri fabrikası kurulması ve Kazakistan’da bebek maması üretimi yer alıyor. Ayrıca Kuroş Food şirketi, Kazakistan’da bitkisel yağ üretimi ve kümes hayvancılığına yatırım yapmayı planlıyor. Tokayev, İranlı girişimcileri Kazakistan’da ortak projeler ve modern üretim tesisleri kurmaya davet etti.

Hazar Denizi’nin korunması

Tokayev, Hazar Denizi’ndeki su seviyesinin düşmesini çevre ve bölge ekonomisi üzerinde ciddi etkileri olan acil bir kriz olarak tanımladı. Beş kıyıdaş ülke arasında yakın iş birliği ve uluslararası kuruluşların daha fazla katılımı çağrısında bulundu. Kazakistan’ın Tahran’da düzenlenecek 7. Hazar Zirvesi’ne katılmayı planladığını ve önümüzdeki iki yıl içinde 4. Hazar Ekonomi Forumunun düzenlenmesini önerdiğini açıkladı.

Tarih ve gelecek temelli ortaklık

Pezeşkiyan, bu toplantının İran ve Kazakistan halkları arasındaki tarihî bağların bir simgesi ve ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesi yolunda önemli bir adım olduğunu vurguladı. Özel sektör girişimlerine değinerek; Hazar Denizi’nde ortak bir deniz taşımacılığı konsorsiyumu kurulması, Aktau’da bir tarımsal dağıtım merkezi oluşturulması, Kazakistan’da gıda üretim ve paketleme için ortak bir fabrika kurulması, Almatı’da İran inşaat malzemeleri için bir ihracat parkı ve madencilik ile hammadde işleme alanlarında iş birliği önerilerini sıraladı. Ayrıca İran–Kazakistan Ortak Ticaret Konseyi’nin kurulması, doğrudan uçuşların başlatılması, ticari vizelerin kolaylaştırılması ve ortak fuarların düzenlenmesi teklif edildi.

Sonuç olarak, iki ülke liderleri İran ve Kazakistan’ın iş birliğinde yeni bir döneme girdiğini vurguladı. Ticaret, lojistik, teknoloji, tarım ve çevre koruma alanlarındaki ortak hedefler, uzun vadeli bir ortaklığın temelini oluşturuyor. Bu iş birliği, ticaret hacmini 2 milyar dolara çıkarabilir ve her iki ülkenin bölgedeki konumunu güçlendirebilir.