Mayıs 30, 2023 05:41 Europe/Istanbul
  • Bakü ve Erivan'ın toprak bütünlüğü hususunda anlaşması 

Ermenistan başbakanının Azerbaycan Cumhuriyeti'ne iki ülkenin karşılıklı olarak bir birlerinin toprak bütünlüğünü tanıma hususundaki önerisinin ardından  iki ülke liderleri  Moskova'daki son üçlü görüşmede bu hususta anlaşmaya vardı.  

Bu bağlamda Azerbaycan Cumhuriyeti haber kaynakları şöyle bildirdi: "Rusya, Ermenistan ve Azerbaycan Cumhuriyeti liderlerinin Moskova'da yaptıkları üçlü toplantıda Erivan ve Bakü birbirlerinin toprak bütünlüğünü tanıma konusunda anlaştılar."  Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in ev sahipliğinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın katıldığı bu görüşmede taraflar barışa yönelik müzakerelerin ilerleyişini memnuniyetle karşıladı. "İlham Aliyev" hükümeti yetkililerinin son iki yıldır Ermenistan'ın toprak bütünlüğüne yönelik tehditleri göz önünde bulundurulduğunda şunu söylemek gerekir ki Moskova anlaşması yani on maddelik üçlü anlaşmanın imzalanmasından sonra iki taraf arasındaki en önemli anlaşmaya imza attı.  Kasım ayının gece yarısı Rusya, Azerbaycan Cumhuriyeti ve Ermenistan başkanları arasında 2020 yılında kabul edilen barış anlaşmasının ardından şimdi de ikinci dönem adım atıldı. 

Moskova'da on maddelik anlaşmanın imzalanmasından sonra, "İlham Aliyev" hükümetinin yetkilileri Ermeni tarafından toprak takası talebinde bulundular. Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Ermenistan makamlarından güneydeki Siyunik ilinin Azerbaycan Cumhuriyeti'ne devredilerek iki ülkenin sorunlarına son verilmesini istedi. Erivan hükümet yetkilileri ilk tepkide ise "İlham Aliyev"in talebi öncesinde "Recep Tayyip Erdoğan" hükümetinin yetkililerinin böyle bir teklifte bulunduğunu duyurdu. Ermeni yetkililer bu teklife ve arazi takas planına oybirliğiyle karşı çıktılar. Azerbaycan Cumhuriyeti ve Türkiye, İran ile Ermenistan arasındaki ortak sınırı kontrol altına almak ve Ermenistan ile İran sınırlarını bloke etmek niyetinde olduklarından, İran taşımacılığının Ermenistan, Gürcistan, Rusya ve Avrupa'ya hareketine kısıtlamalar getirmenin yanı sıra, bu konudaki inisiyatifi tekellerine almak istiyorlar ki bu da bölge ülkeleri tarafından kabul edilebilir bir durum sayılmıyor. 

 

Aynı zamanda Bakü ve Ankara yetkilileri, Ermenistan ve İran sınırlarını ele geçirerek, Güney Kafkasya'nın bu ülkesinin halkını bir ömür boyu milyarlarca dolarlık yıllık gelirden mahrum etmek niyetindedir. Böylelikle Bakü ve Ankara, uluslararası kuzey Güney koridorunun bir bölümünü de ele geçirirken, ABD ve bazı batılı ülkelerin arzuladığı doğu-batı güzergahı da dahil olmak üzere arzu ettikleri güzergahları bölge ülkelerine empoze edebileceklerdir. Bu bağlamda şüphesiz İran'ın yanı sıra Rusya da Kuzey-Güney koridoru döngüsünden çıkarılacaktır. Daha önce Batılı hükümetler Azerbaycan'ın petrolünü Avrupa'ya taşıttırmak için Azeri makamlarına  kendi planlarını dayatmıştı.  Sonuç olarak, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin petrolünü ihraç etme girişimi Gürcistan ve Türkiye'ye verildi.

Bu bağlamda Moskova yetkilileri, son dönemde bölge ülkelerinin bazı yetkilileri tarafından önerilen Batı'nın planlarına olumsuz tepki gösterdi.Örneğin Rusya Savunma Bakanı Sergei Şoygu, geçtiğimiz Perşembe günü  ABD ve müttefiklerinin Dağlık Karabağ sorununun çözümündeki siyasetlerini eleştirerek "Batı, Dağlık Karabağ sorununa müdahale etmeye ve Rusya'nın barışı koruma politikasını itibarsızlaştırmaya çalışıyor" dedi. Batılı politikaların bölgede hep gerginlik yaratma doğrultusunda olduğuna ilaveten uluslararası ve stratejik Kuzey-Güney koridorunda inisiyatif sahibi olma konusu, da bir başka meseleye dönüşmüştür.