İnsanlarla Yumuşak Davranmak

Âl-i İmrân Suresi, Ayet 159, İslam Peygamberi Hz. Muhammed’in (s.a.v) ahlaki yöntemini tasvir ederek bize öğretir ki, şefkat, bağışlayıcılık ve istişare, kalpleri birleştirmenin altın anahtarları ve insani ilişkilerde başarının sırlarıdır.

Günümüz dünyasında hız ve sertlik hâkim bir hal almışken, yumuşak huyluluk ve nazik bir ifade, paha biçilemez birer erdem sayılır. Bu iki özellik yalnızca bireysel olgunluğun göstergesi değil, aynı zamanda birçok kilitli kapının anahtarıdır. Kur’ân-ı Kerîm de bu erdeme şöyle işaret eder:

"فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ لِنتَ لَهُمْ ۖ وَلَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ ۖ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ ۖ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ"

“Allah’tan bir rahmet sayesinde sen onlara yumuşak davrandın. Eğer kaba, katı yürekli olsaydın, şüphesiz etrafından dağılır giderlerdi. Öyleyse onları affet, onlar için bağışlanma dile, ve işlerde onlarla istişare et. Karar verdiğinde ise artık Allah’a tevekkül et. Şüphesiz Allah tevekkül edenleri sever.”(Âl-i İmrân, 3:159)

Bu ayet, Kur’an’ın sosyal ahlak alanında en etkileyici ve derin mesajlarından birini sunmaktadır. Peygamber Efendimiz’e (s.a.v) –en güzel örnek olarak– insanların gönlünü kazanma yollarını öğretmektedir.

Bu ayetten çıkarılabilecek beş temel ders şunlardır:

Yumuşaklık ve şefkat, Allah’ın rahmetinin bir tezahürüdür ve insan bu güzel huyu kendinde geliştirmelidir.

Sertlik ve katı kalplilik, insanları uzaklaştırır ve yüce hedeflerin önünde engel oluşturur.

Affetmek, kalpleri kazanmanın en güçlü yollarından biridir. İnsan başkalarının hatalarını bağışlamayı öğrenmelidir.

Başkaları için bağışlanma dilemek, bir sevgi ve merhamet göstergesidir. İnsan, başkalarının kurtuluşu için dua etmelidir.

İstişare, ortak akla verilen değeri gösterir. Karar süreçlerinde başkalarının görüşlerinden yararlanmak gerekir.

Bu ayet bize gösteriyor ki, bireysel ve toplumsal saadet için güzel ahlakı rehber edinmeli, insanlarla yumuşaklık ve merhametle muamele etmeli, hataları affetmeli, onların iyiliği için dua etmeli ve kararlarımızda istişareye yer vermeliyiz. Bu yolda yürüdüğümüzde, hem Allah’ın rızasını kazanır, hem de sağlıklı ve huzurlu bir toplum inşa etmiş oluruz.