Hayatın Küçük Hazineleri

İnsan, hayat yolculuğuna bilinçsiz ama ilahi kabiliyetlerle donatılmış olarak başlar. Kur’an, Allah’ın nimetlerine vurgu yaparak, öğrenme ve zihinsel gelişim hakkını her çocuğun en temel haklarından biri olarak kabul eder. Bu hak, ebeveynlerin omuzlarına yüklenmiştir ki, doğru bir eğitimle çocuklarının kalbine bilgi ve ahlak tohumları ekebilsinler.

İnsanın yaratılışı, ilahi hikmetle dolu olağanüstü bir olaydır. Yüce Allah, insanı hayatın başında hiçbir bilgiye sahip olmayan ama sonsuz öğrenme ve gelişme potansiyeline sahip bir varlık olarak yaratmıştır. Bu doğuştan gelen yetenek, her çocuk için temel bir hak olup, ebeveynlerin bu hakkı ortaya çıkarması beklenir. Vahiy kelamı, bu gerçeği dile getirerek doğru terbiye ve gelişim yolunu aydınlatmaktadır.

“لَکُمْ فِیهَا مَنَافِعُ کَثِیرَةٌ وَلَکُمْ فِیهَا زِینَةٌ وَاللَّهُ أَخْرَجَکُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهَاتِکُمْ لَا تَعْلَمُونَ شَیْئًا وَجَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِیلًا مَا تَشْکُرُونَ؛

"Sizin için onlarda birçok faydalar vardır; onlarda bir güzellik de vardır. Allah sizi annelerinizin karnından hiçbir şey bilmez halde çıkardı. Size işitme, görme ve kalpler verdi ki şükredesiniz." (Nahl: 78)

Nahl Suresi’nin bu ayeti, çocukların en büyük haklarından birine ve Allah’ın nimetlerinden birine vurgu yapmaktadır: Bilme hakkı ve öğrenme kabiliyeti.

Allah bu ayette insanı, yaratılışının başlangıcında hiçbir bilgiye sahip olmayan bir varlık olarak tanıtmaktadır. Ancak aynı Allah, kulak, göz ve kalp (akıl ve anlayış anlamında) gibi hayati araçları vererek bilgi ve marifet yolunu insanlara açmıştır.

Bu ayet, ebeveynlerin çocuklarını eğitme sorumluluğuna da bir delildir. Allah, bu araçları vererek çocuğun zihinsel ve manevi gelişimi için gerekli zemini hazırlamıştır. Ebeveynlere düşen görev, bu fırsatı en iyi şekilde değerlendirmek ve çocuklarını ilim, ahlak ve hakikati anlama yolunda desteklemektir. Çocuğun hakkı, ebeveynlerinin onun akli ve ruhsal gelişimi için gerekli imkanları sağlaması ve bu nimetler için şükretme yoluna yönlendirmesidir.

Bu ayet, bu nimetlere şükrün ancak bu araçların doğru kullanımı ve varoluşun hakikatlerinin anlaşılmasıyla mümkün olacağını vurgular. Bu hakkın görmezden gelinmesi ve eğitim için çaba gösterilmemesi, bir nevi nankörlük sayılır. Ayrıca bize hatırlatır ki, yaratılışımız sadece maddi değil, aynı zamanda zihinsel ve ruhsal gelişim de bu yaratılışın ayrılmaz bir parçasıdır ve ebeveynler bu gelişimin gerçekleşmesinde temel bir role sahiptir. Bu nedenle, çocuğun hakkı; bilgiye ulaşma, kabiliyetlerini geliştirme ve doğru bir şekilde yetiştirilme hakkıdır.