Türkiye, Azerbaycan Cumhuriyeti ve Gürcistan Dışişleri Bakanları Toplantısı

Türkiye, Azerbaycan Cumhuriyeti ve Gürcistan dışişleri bakanlarının 8'inci toplantısı Gürcistan’ın başkenti Tiflis'te düzenlendi.

Toplantıya Azerbaycan cum. dışişleri bakanı Elmar Muhammedyarov, Türkiye dışişleri bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Gürcistan dışişleri bakanı David Zalkaliani katıldı. Taraflar üçlü iş birlikleri, bölgesel ve küresel meseleler etrafında konuştu.

Esasında bu üçlü oturumlar dönemsel olarak ve genelde bu üç ülkede yapılıyor. Bu çerçevede Azerbaycan Cumhuriyeti, Türkiye ve Gürcistan dışişleri bakanlarının 7'inci üçlü toplantıları 29 Ekim günü İstanbul'da düzenlenmişti.

Üçlü toplantıların düzenlenmesi iki açıdan katılımcı ülkeler için önem arz etmektedir. İlk olarak üye ülkeler ihtilafları bir kenara bırakmak ve yakınlaşmaya teşvik edilir. İkincisi ise üçlü iş birliklerin önceliğinin belirlenmesidir. Doğal olarak ülkelerin üçlü toplantılara katılmasının nedeni de bu yöndeki önemdir.

Azerbaycan Cumhuriyeti, Türkiye ve Gürcistan arasındaki üçlü oturumların düzenlenmesinin geçmişi, Haziran 2012'ye dayanmaktadır. Üç ülkenin dönem liderleri üçlü oturumlar düzenleyerek bölgesel hedeflerini gerçekleştirmek istediler. Gerçekte üç komşu ülkenin üçlü oturumları liderler, dışişleri bakanları ve savunma bakanları gibi çeşitli seviyesinde de düzenlendi. Buna rağmen bu üç ülke kimi isteklerini uygulamak için bölgesel düzeyde belli başlı kısıtlamalar ile karşı karşıya kalmışlardır.

Bu yüzden, Türkiye, Azerbaycan Cumhuriyeti ve Gürcistan arasında üçlü oturumun düzenlenmesi etrafında yapılan tüm propaganda çalışmalarına rağmen bu oturumlardan çıkan tüm kararlardan sadece birinin uygulandığı söylenebilir. Üç ülkenin savunma bakanları Ağustos 2015'te Nahçivan Özerk Cumhuriyeti'nde ortak bir oturum düzenlemişlerdi. Bu oturumun sonunda ise üç ülkenin katılımı ile ortak bir tatbikatın düzenlenmesi kararlaştırıldı. Bu anlaşmada üç ülke arasında askeri teknoloji gelişimi ve askeri eğitim alanındaki iş birliklerinin geliştirilmesi ayrıca doğalgaz ve petrol boru hatlarının korunması hususunda mutabık kalındı. Gerçekte üç ülke arasındaki en sıcak gündem konularından biri Azerbaycan Cumhuriyeti'nden enerji kaynakları taşıma ve aktarma borularının Gürcistan ve Türkiye aracılığı ile tüketim piyasalarına sunulması ve bu hatların korunmasıdır.

Üçlü oturumlarda kuşkusuz Azerbaycan Cumhuriyeti diğer iki ülkeden Ermenistan ile yaşamakta olduğu Karabağ sorununda da olumlu adımlar atmalarını bekliyor. Bu hususta Rusbalt sitesinin Gürcü analisti bayan İrina Gerbenadze, Nisan 2015 makalesinde şöyle düşünüyor:

" Türkiye'nin davranışları Güney Kafkasya'da barış ve istikrarın inşasına yardımcı olmayacaktır. "

Gerçekte Ankara devlet adamlarının bölgesel ve küresel konulardaki tutumları göz önünde bulundurulduğunda, Ankara’nın Karabağ çatışmasını sonlandırmak ve bu sorunu çözmek için Azerbaycan Cumhuriyeti'ne bir yardımda bulunamadığı söylenebilir. Muhtemelen Azerbaycan cum. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de bu yüzden İran ve Rusya ile bir üçlü oluşturmaya çalışmıştır.Aslında Bakü makamları Ermenistan ile toprak anlaşmazlıkları ve dolayısı ile yaşanan askeri çatışmaları azaltarak daha fazla ekonomik gelişme sağlamak peşindedir. Halbuki Gürcistan ve Türkiye ile beraber oluşturulan üçlü, bu hedef doğrultusunda etkili olmamıştır. Buna karşın Azerbaycan Cumhuriyeti, İran İslam cumhuriyeti ve Rusya Federasyonu üçlüsü, savaşın önlenmesi ve güvensizlik ortamının sonlanması için çok etkili bir üçgendir./