Türkiye ve Amerika'nın Doğu Akdeniz'deki Ortak Deniz Tatbikatı

Türkiye ve Amerika'nın farklı alanlarda özellikle de Doğu Akdeniz bölgesinde hidrokarbon enerji kaynaklarının kullanılması ve çıkarılması, Rusya ile silah alımı hususundaki anlaşmazlıklarına ve ihtilaflarına rağmen Ankara ve Washington'un askeri ortak işbirlikleri başlamıştır.

Bu bağlamda Türkiye Savunma Bakanlığı, Türk Silahlı Kuvvetleri birimleri ile ABD Eisenhower Uçak Gemisi Görev Grubu Akdeniz'de ortak eğitim icra ettiğini açıkladı.  Yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:  "TCG GEMLİK fırkateynimiz tarafından, ABD'ye ait USS DWIGHT D. EISENHOWER Uçak Gemisi Görev Grubu ile Doğu Akdeniz’de 19 Mart 2021’de eğitimler icra edildi."

Gerçekte Türkiye ve Amerika  deniz kuvvetleri Doğu Akdeniz bölgesinde  ortak bir tatbikat düzenlediler. Halbuki bu deniz tatbikatının  tarihi 16 Mart olarak belirlenmişti. 

Türkiye-ABD ortak askeri tatbikatları, Doğu Akdeniz'deki ortak Kıbrıs ile Yunanistan'ın askeri tatbikatlarının sürdüğü sırada gerçekleşti. Fransa ve İtalya da Yunanistan ve Kıbrıs ile ortak askeri tatbikatlara katılmak üzere Doğu Akdeniz'e asker ve deniz teçhizatı göndermişlerdi. 

Bununla birlikte, uluslararası toplumun ihtilafların barışçıl çözümüne yönelik çağrısına ve iki tarafın diyalog ve müzakereye hazır olduğunu bildirmesine rağmen, Doğu Akdeniz'deki durum gerginliğini koruyor.

Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü-NATO'ya üye iki ülke olan Türkiye ve Yunanistan, Salı ve Çarşamba günleri ayrı ayrı deniz manevraları gerçekleştirdiler.

Bu girişimlerin tümü Doğu Akdeniz'deki çalkantılı durumu gösteriyor. Bu konuda dikkat edilmesi gereken nokta, Amerika'nın Türkiye ile aynı safta yer alması ve bu ülke ile Akdeniz'de ortak askeri tatbikatlar düzenlemek istemesidir. 

Halbuki Amerika, Yunanistan ve diğer Avrupa hükümetlerinin müttefiki olarak, Türk hükümetinin Doğu Akdeniz'de petrol arama ve çıkarma işlemlerine karşı çıkıyor ve defalarca aleyhinde açıklamalar yaptı.

Bu bakımdan Türk uzmanlar, Türkiye'nin Akdeniz'den çekilmesinin imkansız ve pratik olmadığını düşünüyorlar. Özellikle Yunanistan, Suudi Arabistan, Mısır, BAE ve İsrail rejimi Akdeniz'de Türkiye'ye karşı beşli koalisyon kurarak hedefleri Türkiye'nin geleceğini olumsuz etkileyebilir.

Bu bağlamda, Türk medyasına konuşan emekli general, siyasi ve askeri uzmanı Türk Genelkurmayı eski İstihbarat Başkanı "İsmail Hakkı Pekin" şöyle düşünüyor:   "Türkiye'nin faaliyetleri Doğu Akdeniz'deki petrol ve doğalgazla sınırlı değil, esasen Türkiye'nin geleceği ile ilgilidir. Türkiye-Libya ilişkileri Ankara'ya karşı oluşan cephe ve koalisyonun etkisiz hale gelmesine neden olacaktır. Bu işbirliğin başarılı olması Akdeniz, Avrupa ve Afrika'da istikrarın sağlanmasında  etkileyici olacaktır. "

Şimdiye kadar Amerika'nın desteğini alan Doğu Akdeniz'deki beşli koalisyon ile Türkiye arasındaki anlaşmazlığın yanı sıra, ABD de Türkiye'nin Rusya'dan silah satın almasından endişe duyuyor. Beyaz Saray yetkilileri ve NATO askeri örgütü üyeleri tarafından şiddetle protesto edilen S-400 füze sisteminin Rusya'dan satın alınması konusu, Türkiye-ABD ilişkilerini çatışmanın eşiğine getirdi.

ABD hükümeti son hamlesinde Türkiye'yi şu şekilde tehdit etti:  Türkiye Rusya'dan S-400 satın almayı bırakmazsa, en son F-35 savaş uçaklarının bu ülkeye satışını ertelemek veya iptal etmek veya CAATSA Yaptırım Yasası kapsamında yaptırımlar uygulamak mümkün olacaktır.

Bu koşullar altında ABD Donanması'nın Doğu Akdeniz'de Türk Donanması ile ortak tatbikatlara katılması, ABD'nin askeri ilişkiler başta olmak üzere tüm alanlardaki politikalarındaki çifte standartlarından kaynaklanmaktadır.

Ancak siyasi uzmanlara göre, Türkiye'nin Yunanistan ve  Batı ile ilişkilerinde yaşanan kriz, yoğunlaşıyor gibi görünse de, kuşkusuz kapsamı, tarafların karşı karşıya gelecek boyutta olmayacaktır. Bu bağlamda ara sıra suların durulacağı söylenebilir.