Donald Trump'ın Suudi Rejimine Yönelik Baskıları Azaltmak İçin Çabalaması

Amerika Başkanı Donald Trump işbaşına geldiği zamandan beri Washington ve Riyad arasındaki ilişkileri Amerika'nın bölgesel amaçları doğrultusunda geliştirmeye çalışarak aynı zamanda da 450 milyar dolara kadar ulaşan büyük anlaşmalar Suudi Arabistan'a imzalatarak Amerika şirketleri için büyük çıkarlar sağlamaya yönelik girişimlerde bulunmuştur.

Buna rağmen Suudi Rejiminin Yemen'deki savaşı devam ettirmesi ve ayrıca Suudi muhalif gazeteci Cemal Kaşıkçı'yı İstanbul'daki Suudi Büyükelçiliğinde feci bir şekilde öldürmesi ve bunun ardından da Suudi Veliahdı Muhammed bin Selman'ın bu feci olaydaki rolünün ortaya çıkması ile Amerika kongresinin tepki göstermesine yol açarak Trump hükümetini de zor durumda bıraktı.

Amerika senatosunun demokrat senatörü Bob Menendez Yemen savaşına değinerek şöyle bir değerlendirmede bulunması dikkat çekicidir:" Bizim siyasetlerimiz en kötü insani krizi ortaya çıkarak çatışmaların sürdürülmesine neden olmuştur. "

Amerika Senato'su Perşembe günü bir karar çıkartarak Suudi Veliahdını Suudi muhalif gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın İstanbul Suudi Arabistan Büyükelçiliğinde öldürülmesinden sorumlu saydı. Buna paralel olarak da Senato Temsilcileri Yemen'e saldıran Suudi Koalisyonu'na lojistik ve askeri desteklerin kesilmesi ile ilgili bir başka kararı da onayladı.

Temsilciler Meclisi üyeleri bu iki kararı bağlayıcı yasaya dönüştürmek için olumlu oy kullanmaları lazım. Son seçimlerden Temsilciler Meclisi sandalyelerinin çoğunluğunun demokrat parti elinde olduğundan dolayı bu kararları yeni yılda kongrenin değişikliğe uğramasından sonra ele alınması halinde büyük bir ihtimalle oyların çoğunluğu alınarak bu kararlar yasaya dönüşecektir.

Senato'nun Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Cumhuriyetçi Bob Corker bu iki kararın onaylanmasını Senato'ya önermişti.

Amerika Senato'sunun bağımsız senatosu Bernie Sanders bu konu ile ilgili şöyle bir değerlendirme yapmaktadır:" Amerika, acımasız diktatörlük Suudi Arabistan ile ilişkilerini tamamen bir daha gözden geçirmesi gerekiyor. "

Amerika medyası daha önce Amerika Merkezi İstihbarat Teşkilatı-CİA makamlarından naklen araştırmalar sonucunda Suudi Veliahdı Muhammed bin Selman'ın Cemal Kaşıkçı cinayetinden tamamen sorumlu olduğunu gösterdiğini bildirmişlerdi.

Buna rağmen Amerika Başkanı Donald Trump ve Amerika Dışişleri Bakanı Mike Pompeo Suudi Veliahdı'nın bu cinayetteki sorumluluğunun hala belli olmadığını ve kesinleşmediğini iddia edip daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu belirtmişlerdir.

Senato üyeleri geçen hafta Amerika Merkezi İstihbarat Teşkilatı-CİA'in Başkanı Gina Cheri Haspel ile görüştükten sonra Muhammed bin Selman'ın Cemal Kaşıkçı cinayetindeki rolünün kesinleştiğini belirtmişlerdi.

Trump hükümeti ise daha önce Suudi Arabistan'ın İran'a karşı mücadeledeki kilit rolünden ve Amerika'nın bu ülkeye satılan silahlardan dolayı elde edilen mali çıkarlardan ötürü Suudi Arabistan ile ilişkileri olumsuz etkilememelerini istemişti. Buna rağmen Senato'nun Suudi Arabistan ile ilgili kararları Donald Trump hükümetinin de zor günler yaşamasında yol açıp bu hükümetin pasif bir tutum sergilemesine neden olmuştur.

Bu doğrultuda Amerika Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Trump hükümetinin yasama girişimlerine büyük önem verdiğine hatta Kongre üyeleri ile sürekli temasta olduklarını ve sorunlarını yakından takip ettiklerini iddia ederek şöyle bir açıklamada bulunmuştur:" Siyasetlerimizin nedenlerini açıklamaya çalışıp onların ne olduğunu söylemeye çalışıyoruz. Bu siyasetlerin Amerika ve güvenliği için neden gerekli olduğunu izah etmeye çalışıyoruz. "

Sergilenen bu tutum Trump hükümetinin Senato'yu ikna edecek hiçbir açıklaması olmadığını ve sadece Amerika'nın çıkarlarının korunması meselesinin bahane gösterilerek Washington'un Suudi Arabistan'a yönelik esnek siyasetini ve tutumunu izah etmeye çalıştığını gösteriyor. Buna rağmen burada sorulması gereken bir soru vardır. O da Amerika dış siyasetinde en önemli kılavuzun çıkarlar olması halinde Washington'un insan hakları iddialarının ne anlama geldiğidir. Acaba Donald Trump hükümeti Muhammed bin Selman'ı Cemal Kaşıkçı ve Yemen cinayetlerinden dolayı ne zaman yargılayacaktır. Gerçekte Trump ve hükümeti Kongre'nin kararlarına hiçbir önem vermemektedir. Böylece Amerika hükümetinin Suudi Arabistan ile ilişkilerini sürdürmesi bekleniyor.