“Riyad 2” Anlaşması, etki ve sonuçları
Suudi Arabistan, Yemen Güney Geçiş Konseyi ile eski hükümeti arasında yeni bir anlaşma imzalandığını duyurdu.
Hali hazırda Yemen'deki gelişmeler iki farklı boyut kazanmıştır. Birinci boyut, Suudi koalisyon ile Yemen Ulusal Kurtuluş Hükümeti arasında savaşın sürmesi ve ikinci boyutu ise, Güney bölgelerinde Geçiş Konseyi ile eski ve müstafi hükümet arasındaki anlaşmazlıklar ve çatışmalarıdır.
Bir ay zarfında Ensarullah'ı Yemen'in başkenti Sana'dan kovacağını ve Mansur Hadi'yi yeniden iktidara getireceğini zanneden Suudi Arabistan, bugün Yemen ordusu ve halk güçlerine karşı üstün konuma sahip olmadığı gibi, koalisyon içinde anlaşmazlıklara son vermek için gayret ve çabalar içinde.
Güney Geçiş Konseyi ile müstafi hükümet başkanı Mansur Hadi güçleri arasındaki anlaşmazlıklar 2019 yılının yaz aylarında gözle görülür şekilde arttı. Kasım 2019'da anlaşmazlıklara son vermek ve Yemen'in güneyinde birlik hükümetinin kurulması için taraflar Riyad'da anlaşmaya vardılar. Ancak 8 ay gibi uzun bir süre geçmesine rağmen birlik hükümeti kurulmadığı gibi, üstelik anlaşmazlıklar da arttı ve Geçiş Konseyi, Yemen'in güneyinde gücüne güç kattı.
Bu sürecin devamında Suudi Arabistan bir kez daha güneyde çatışma tarafları arasında arabuluculuk çabalarına başladı. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı'nın bildirdiğine göre, Güney Geçiş Konseyi ile eski Yemen hükümeti arasında yeni bir anlaşma sağlanmış oldu.
Yeni anlaşmada bir kez daha Yemen'in güneyinde 24 bakanlıktan müteşekkil Ulusal Birlik Hükümeti'nin 30 gün zarfında kurulması kararlaştırıldı. Güney Geçiş Konseyinin yeni hükümetteki payı sadece 4 bakanlık olacak.
Şimdiden “Riyad 2” Anlaşması kaderinin, kasım 2019'da Riyad'da sağlanan anlaşmanın kaderinden farksız olacağı düşünülüyor, çünkü Güney Geçiş Konseyi son aylardaki gelişmelerde, eski müstafi hükümet güçleri karşısında üstün konumda olduğunu göstermiştir.
Diğer yandan, el Ahbar gazetesinin duyurduğuna göre, Güney Geçiş konseyi, 8 bakanlık isterken sadece 4 bakanlığın bu konseye verilmiştir.
Bu arda Riyad 2 Anlaşması'nda güvenlik güçlerinin birleşmesi ve askeri güçlerin entegre edilmesine karar verilmiştir. 2019 anlaşmasında Geçiş Konseyi askeri güçlerinin eski hükümet savunma bakanlığına bağlaması kararlaştırılırken yeni anlaşma uyarınca askeri güçler Suudi koalisyon başkanlığı altında birleşecekler. Bu madde de Yemen'in içinde yoğun tepki ve itirazlara yol açacaktır, çünkü pratikte, bu anlaşma sonucu kurulacak hükümet, Suudi Arabistan'ın kontrolü altında olacak.
Başka bir konu da, Güney Geçiş Konseyi'nin özerklik kararından vazgeçmesi anlamına gelen yeni anlaşmayı kabul etmesine yol açan koşullarla ilgilidir. El Ahbar gazetesinin haberine göre, son 7 ayda BAE, bizzat desteklediği Güney Geçiş Konseyi'ne para yardımında bulunmamış, böylece konsey için mali sorunların patlak vermesine ve anlaşma şartlarını kabul etmesine sebebiyet vermiştir. Bu nedenle, Güney Geçiş Konseyi'nin mali sorun ve sıkıntılarının azalması halinde “Riyad 2” Anlaşması da “Riyad 1” Anlaşması gibi başarısız olabilecek.
Bu arada değinmek gereken son konu ise, Riyad 1 Anlaşması'nda yer alan en Nahda Hareketi, Güney İttifakı ve el Herak es Suri gibi güney gruplarının yeni anlaşmada yer almamalarıdır. Bu gruplar esasında Suudi-BAE koalisyonunun politikalarına karşı çıkmaktalar. Tüm bu sebeple Riyad 2 Anlaşması'na karşı çıkanların sayısı, Riyad 1 Anlaşması muhaliflerinden fazla olacağı kesindir./
