Ukrayna tahılının ihracatı anlaşmasının askıya alınması
Rusya dışişleri bakanlığı Cumartesi günü Ukrayna ile tahıl ihracatı hususundaki anlaşmayı askıya aldığına dair bir bildiri yayımladı. Bu bildiride şu ifadelere yer verildi: " Moskova, Karadeniz Tahıl Anlaşması çerçevesinde geçen sivil tahıl gemilerinin güvenliğini garanti edemediği için bu anlaşmayı bugünden itibaren belirsiz bir süre için askıya alıyor. "
Bu bildiride şu ifadelere de yer verilmektedir: " 29 Ekim tarihinde, Ukrayna ordusu Karadeniz İnisiyatifi'nin uygulanmasının bir parçası olarak insani koridoru suistimal etmiş ve İHA'ları aracılığıyla Rusya altyapısı ve gemilerine karşı deniz ve hava saldırıları gerçekleştirmişti. "
Rusya savunma bakanlığı yayımladığı bildiride şu açıklamaya da yer verdi: " Moskova tahıl anlaşmasındaki katılımını askıya almıştır. Moskova, Rusya Karadeniz filosu gemilerin Ukrayna güçleri tarafından yapılan saldırıların ardından bu girişimde bulunuyor Rusya Ukrayna'nın İHA'lar ile saldırma girişimini de kınıyor. "
Bu bağlamda Rusya devlet başkanı Vladimir Putin, Cumartesi günü Rusya'nın Ukrayna tahılının Karadeniz'den taşınması anlaşmasının son bulduğunu bildirdi.
Ukraynalı makamlar ise bu saldırıyı ne onaylayıp ne reddettiler ancak Rusya'nın bu anlaşmayı askıya alma kararını " şantaj" olarak değerlendirdiler. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy kimi gemilerin üç haftayı aşkın süredir limanlara yanaştığını, Rusya'nın bu kararı dolayısı ile " Afrika'da ve Asya'da büyük bir kıtlığın ortaya çıkacağını" ileri sürdü.
Görünen o ki Rusya'nın iyi niyetine rağmen ve Ukrayna tahıllarının ihracatının Karadeniz'den geçişine izin vermesine rağmen Ukrayna ordusu durumu suistimal ederek Rusya'nın Kırım yarımadasında bulunan Sivastopol limanındaki Rusya deniz kuvvetleri gemileri ve liman tesislerini hedef almıştır.
Bu durum Moskova'nın da Ukrayna tahılının ihracatı anlaşmasını askıya almasına neden oldu. Halbuki Rusya, Ukrayna, Türkiye ve BM arasındaki dörtlü anlaşmaya göre, Ukrayna tahılının ihracatının yanı sıra, Rusya'nın da stratejik gıda ürünlerini ihracı kararlar arasındaydı. Ancak pratikte Batılıların mükerrer taahhütsüzlükleri ile bu mümkün olmadı. Bunun tam tersi Batı bloku da Moskova'yı gıdayı silah olarak kullandığını iddia etti ve Rusya'nın tahıl ihracatını durdurarak dünyayı gıda krizi ile yüz yüze bıraktığını ileri sürdü.
Buna rağmen Rusya defalarca tahıl kargolarını göndermeye hazır olduğunu açıklamıştır. Yine de Batılı ülkelerin taahhütsüzlükleri ve engel oluşturmaları bu kargoların gönderilmesi yolunda vaz geçirici unsur olmuştur. Rusya tarım bakanı Dmitry Patruşev Ukrayna tahıl anlaşmasının askıya alınmasına değinerek Moskova'nın yüzlerce bin tonluk tahılını yoksul ülkelere göndermeye hazır olduğunu vurguladı. Patruşev şöyle bir açıklamada da bulundu: " Gelecek dört ay içerisinde ülkemiz yoksul ülkelere 500 ton tahıl hibe etmeye hazırdır. " Rusya ve Ukrayna buğday, arpa ve gıda yağları gibi stratejik ürünlerin temininde önemli bir rol oynamasından dolayı Batı'nın Rusya'ya karşı geniş çaplı yaptırımları, farklı şekillerde, bu stratejik ürünlerin Rusya tarafından ihracatının düşmesine yol açmış ve bu da dünyada gıda krizinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Dünyada 50 ülkeden fazlası Rusya ve Ukrayna'da buğday konusunda bağımlı olduğu da bilinenler arasında.
Burada dikkat çeken nokta, Rusya tarafından tahıl ihracatının askıya alınmasının açıklanması sonrasında, Batılı liderler pasif bir tepki göstererek bu kararın iptal edilmesini ve Ukrayna tarafından stratejik gıda ürünlerinin ihracatının yeniden başlamasını istemeleridir. ABD başkanı Joe Biden, Cumartesi günü ise şu açıklamada bulundu: " Bu girişim kabul edilemezdir ve açlığı da arttıracaktır. Onların bu girişimi hiçbir kar ve yararı olmayacaktır. "
Avrupa Birliği dış siyaset sorumlusu Josep Borrel de Avrupa Birliğinin Rusya'dan tahıl anlaşmasını askıya almadan kararını gözden geçirmesini istediğini belirtti.
ABD ve Rusya liderlerinin bu tutumu sergilemesinin nedeni açık ve nettir. İstatistiklere göre Ukrayna'dan ihraç edilen tahılın önemli bir miktarı, Avrupalı ülkelere gidiyor ve çok az bir miktarı özellikle Afrika dahil diğer yoksul ve orta ülkelere gidiyor. Aslında Batılıların tahıl koridorunun sürdürülmesi ısrarı, sırf bu ülkelerin çıkarları doğrultusunda atılan bir adımdır. Buna rağmen Rusya'nın tehlikeye yol açan bu koridorun çalışmasına artık müsaade etmeyeceği söylenmelidir.
