Irak şii siyasi liderlerinin oturumunun önemi ve nedenleri

El Fetih koalisyon başkanı Hadi El Amiri'nin evinde 2 Aralık tarihinde şii siyasi grupların liderleri bir araya geldi.

Bu oturumda Kanun Devleti İttifakı Lideri Nuri Maliki, Asaib-i Ehl-i Hak Hareketi Genel Sekreteri Şeyh Kays Hazali, Haşdi Şabi Teşkilatı Başkanı Falih Fayyaz, Ulusal Hikmet Hareketi Lideri Ammar Hekim ve Sadr Hareketi Lideri Mukteda Sadr geçen gün bir araya geldiler, başka bir ifade ile geçen gün en önemli şii siyasi liderler Amiri'nin evinde buluştular.

Irak parlamento seçimleri 10 Ekim'de yapıldı. Irak'ta başbakan Şii gruplar arasından seçiliyor. Başbakanı aday gösterebilmek için mecliste daha büyük bir fraksiyonun oluşturulması  gerekiyor. Yüzde 50 artı bir oy alabilen daha büyük bir fraksiyon, başbakanlık adayı gösterebilir. 10 Ekim seçimlerinin sonucu öyle oldu ki, birkaç grubun koalisyon yapmasıyla büyük fraksiyonun oluşması mümkün olacak.

Irak seçim komisyonu açıklamasında Irak halkının seçimlere katılım oranının yüzde 44 kadar olduğunu bildirdi. Açıklanan nihai sonuçlara göre  daha önce açıklanan geçici sonuçlarda oluşan zafere giden koalisyonların sıralamasında da değişiklik olmadı. Sadece beş sandalyenin yeri değişmiş oldu. 

Erken parlamento seçim sonuçlarına göre Sadr Hareketi 73 sandalye, Muhammed Halbusi liderliğindeki Takaddum İttifakı 37 sandalye, Nuri Maliki liderliğindeki Kanun Devleti 33 sandalye, Kürdistan Demokrat Partisi 31 sandalye, Fetih İttifakı ve Kürdistan Müttefiklik Partisi ise 17'şer sandalye kazandılar.

10 Ekim seçimlerinin bir başka sonucu da Şii gruplar arasında bir ikili kutuplaşmanın ortaya çıkması oldu. Mukteda Sadr liderliğindeki Sadr Hareketi ve Nuri el-Maliki liderliğindeki kanun devleti ittifakı  ve ona yakın gruplar bu kutuplaşmayı oluşturdular. Buna göre, önceki gece Hadi el-Amiri'nin evinde düzenlenen bu toplantı, Irak'ı siyasi çıkmazdan çıkarmayı ve gelecekteki bir hükümetin kurulmasının önündeki engelleri kaldırmayı amaçlıyordu. Muhalefetin Şii gruplar arasındaki çatışma konusunda verdiği manevra, dünkü toplantı ve Mukteda Sadr, Nuri el-Maliki ve Kays el-Hazali'nin de aralarında bulunduğu Şii grup liderlerinin varlığı dikkate alındığında, ileriye doğru atılmış bir adımdı ve yakınlaşmaları için umut vericiydi. Bu, Irak'ta 10 Ekim seçimlerinin ardından Şii siyasi grupların siyasi krizi çözmek için attığı en ciddi adımdı. Bu toplantının gelecekte tekrarlanması beklenebilir.

Iraklı Şii siyasi liderler dün bir toplantıda koalisyon hükümetinin kurulmasını tartıştı. Şii Koordinasyon Komitesi'nin en önemli kurucu grupları Kanun devleti, Fetih, Hikmet hareketi, Nasr, Vatan, Fazilet ve hukuk partisi. Böylece, uygulamada, Koordinasyon Komitesi, resmi sonuçlara göre doğrudan parlamentoda 60 sandalyeye sahip olan Şii Meclisi'nin ana kutuplarından biriydi ve bağımsız temsilciler ve yakın akımların dahil edilmesiyle, toplu olarak yaklaşık 75 sandalye alabiliyorlardı.  Sadr hareketinin de 73 milletvekili bulunuyor. İki Şii kutup anlaşırsa, büyük fıraksiyonu oluşturmak için 17 sandalyeye daha ihtiyaçları olacak, ki bu elbette zor bir iş olmayacak ancak önemli olan şu ki, iki kutbun yakınlaşması için daha uzun ve zor bir yol bulunmakta. Hatta bazıları, bu gruplar arasındaki mesafenin oldukça fazla  olduğuna ve onlarla diğer Şii olmayan gruplar arasında ittifak kurmanın daha kolay olacağına inanıyor.

Bir diğer önemli nokta ise, Iraklı Şii grupların siyasi liderlerinin önceki günkü toplantısında, ülkenin iç çatışmalardan geçmesi gerektiğini vurguladığını ve Irak'ın güvenlik ve istikrarını ana önceliklerinden biri olarak gördüklerini göstermiş olmalarıdır. Bu bağlamda Seyid Ammar Hekim liderliğindeki Ulusal Hikmet Hareketi üyesi "Fadi Al-Şemri", Şii Koordinasyon Komitesi liderleri ile Mukteda Sadr arasında Hadi El-Amiri'nin evinde yapılan görüşmenin sonuçlarını anlattı ve toplantıda Şii liderler, Irak'ın uçuruma ve iç çekişmeye sürüklenmekten korunması gerektiğini vurguladıklarını söyledi. Yeni parlamentodaki Sadr grubunun lideri Hasan el-Azari de paylaştığı bir twitte şöyle yazdı: " Dünkü toplantıda Sadr, yalnızca Irak'ın çıkarlarına odaklanan samimi bir diyalogda tüm noktaları netleştirdi."