Petrol ekseninde Arabistan ve Amerika arasındaki gerginlik
Suudi Arabistan, ABD Başkanı Joe Biden'in Riyad ile ilişkilerini gözden geçirme ile ilgili açıklamasına tepki gösterdi.
Suudi Arabistan ve ABD arasındaki ilişkiler son yıllarda inişli çıkışlı bir seyir izliyor. Donald Trump'ın başkanlığı döneminde Washington ile Riyad arasındaki ilişkiler son yılların en yüksek seviyesine ulaştı. Trump Suudi Arabistan’ı sağmal bir ineğe benzetirken, iki ülke arasındaki siyasi ve güvenlik etkileşim arttı.
Ancak Joe Biden iktidara geldikten sonra Suudi Arabistan'a bakış değişti. Trump döneminde ABD, Suudi Arabistan'ı hor görüyordu fakat Riyad'a asla eleştiri açıdan bakmadı. Fakat Biden döneminde hükümetin Arabistan’a karşı eleştirel yaklaşımı, ikili ilişkileri gölgeledi. ABD'nin Suudi Arabistan'a ve özellikle Muhammed bin Selman'a yönelik eleştirilerinin odak noktası insan haklarıydı.
Ancak bu eleştirel bakış açısı azalmaya devam etti, bunun temel nedeni Amerikan hükümetinin Suudi Arabistan'a olan inancındaki değişiklik değil, Washington'un Riyad'dan petrole olan ihtiyacıydı. Aslında Washington'un Riyad'a yaklaşımının değişmesine neden olan konu, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaş ve Amerika'nın dünya piyasalarındaki petrol eksikliğinden ve bu stratejik ürünün fiyatındaki artıştan duyduğu endişeydi.
Joe Biden bu stratejik ihtiyacı göz önünde bulundurarak Suudi Arabistan'a gitti ve bu ülkenin kralı ve veliahdı ile görüştü fakat bu görüşme Biden'ın isteği ile sonuçlanmadı. İki ülke arasındaki ilişkilerde son dönemde yaşanan gerilim, Biden'ın birkaç ay önce Suudi Arabistan'a yaptığı gezinin başarısız olduğunun en iyi göstergesi.
Son gerginlik petrol ekseninde yaşandı. ABD, Suudi Arabistan'ın petrol üretimini artırmasını bekliyordu ancak Suudi Arabistan, OPEC+ kararı çerçevesinde iki milyon varil OPEC petrolünü kesmeyi kabul etti. Suudi Arabistan'ın bu kararı, ABD tarafından eleştirildi ve ABD Başkanı Joe Biden CNN'e verdiği röportajda bu eylemin Washington ve Riyad arasındaki ilişkiler için sonuçları olacağını söyledi. Bazı Amerikalı yetkililer de Arabistan ile ilişkilerin tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini vurguladı.
Bu yorumlar, Amerikan yönetim organının Suudi Arabistan'a karşı hâlâ küçümseyici ve araçsal bir bakış açısına sahip olduğunu ve Suudi Arabistan'ı Amerikan politikalarının takipçisi olarak gördüğünü gösteriyor, hal bu ki suudiler, saygı görmek istiyorlar. Suudi Dışişleri Bakanlığı'nın Amerikalı yetkililerin açıklamalarına tepkisi de bu yönde.
Suudi Dışişleri Bakanlığı, Riyad'ın Amerika Birleşik Devletleri ile ilişkilerine stratejik bir bakış açısıyla ve iki ülkenin ortak çıkarları doğrultusunda baktığını ancak dikte kabul etmediğini açıkladı.
Amerikan hükümeti, Suudi Arabistan'ın OPEC+'ın petrol üretimini iki milyon varil azaltma kararıyla işbirliği yapmasının Rusya'nın çıkarına ve Ukrayna'ya karşı savaşta Rusya'ya karşı Batı politikalarına aykırı bir karar olduğuna inanıyor. Bu nedenle bazı Amerikalı yetkililer ve analistler, Suudi Arabistan'ın Rusya'ya yakınlığından ve Washington'dan uzaklışmasından bahsediyor.
Ancak Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, petrol üretiminin azaltılmasının Suudi Arabistan'ın değil OPEC+'ın kararı olduğunu, OPEC'in bu kararının, bir ülkenin değil, bu grubun tüm üye ülkelerinin kararı ile alındığını belirtti.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı bu bağlamda yayınladığı mesajda şöyle dedi: "Suudi Arabistan Krallığı Hükümeti, öncelikle gerçeklere dayanmayan ve OPEC+ kararını tamamen ekonomik bağlamının dışında tasvir etmeye dayanan bu açıklamaları tamamen reddettiğini ifade etmek istiyor. Bu karar, OPEC+ grubunun tüm üye ülkeleri tarafından oybirliğiyle alındı."/
