Üçüncü Karabağ savaşı olasılığı
Ermenistan Savunma Bakanlığı, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin son saldırısında 4 Ermeni askerinin öldüğünü doğruladı. Ermenistan Savunma Bakanlığı 1 Eylül Cuma akşamı bir açıklamada, "Azerbaycan ordusunun Kelbcer bölgesindeki Ermeni güçlerinin mevzilerine saldırısı sırasında 4 kişi hayatını kaybetti" dedi.
Öldürülen 4 askerin isimlerini açıklayan Ermenistan Savunma Bakanlığı daha önce Azerbaycan Cumhuriyeti askerlerinin son saldırılarında 2 askerin öldürüldüğünü, bir askerin de yaralandığını açıklamıştı. Ermenistan Savunma Bakanlığı da "Azerbaycan Cumhuriyeti ordusunun bu saldırıda çok sayıda insansız hava aracı kullandığını" belirtti.
Ermenistan Ordusu Genelkurmay Başkanlığı'nın açıklamasının ardından Azerbaycan Cumhuriyeti de, "Dünkü çatışmada bu ülkenin iki askeri yaralandı". Açıklamasında bulundu.
Bu kapsamda Fransız halkının Dağlık Karabağ Ermenilerine gönderdiği yardımlar da Laçin Koridorundaki Azerbaycan Cumhuriyeti polis karakolunun arkasında durdurularak Dağlık Karabağ'a girişi engellendi.
Yaşanan gelişmeler bağlamında uluslararası konular uzmanı "Davit Karapetyan"a göre "Fransa Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'i de şaşırtacak ciddi bir teklifte bulunacak". Karapetyan şöyle diyor: Macron'un şu anda çatışmanın çözümüne yönelik bir öneride bulunamayacağını düşünüyorum. Fransa Cumhurbaşkanı'nın insani krizin yönetilmesine yönelik bir öneri sunmayı planladığını tahmin ediyorum.
Uluslararası meseleler uzmanı Davit Stepaniyan da şimdiden Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne bir bildirinin önerileceği tahmininde bulunarak, “Bu karar daha önce Figaro'da yayınlanmıştı. Fransa aracı ülke olarak görünebilir” dedi.
Bu olaylar, geçtiğimiz günlerde İlham Aliyev hükümeti yetkililerinin Ağdam'dan Hankandi'ye alternatif bir yol hazırlarken, Ermenistan hükümetinden ve Karabağ Ermenilerinden bu yeni rotayı kullanmalarını istediği bir ortamda gündeme geldi. Fakat Ermeni yetkililer Bakü hükümetinin bu teklifini reddederek, "Ağdam yolu üzerinden insani yardım gönderilmesi konusunda Bakü ile herhangi bir anlaşma yok. Karabağ Ermenileri Ağdam-Hankendi yolunu kullanmama ve bu yolun kapalı kalmasına kararı aldılar” dedi.
Aslında Ermeni yetkililer, İlham Aliyev hükümetinin Karabağ'daki insani durumdan gerçekten endişe duyuyorsa 9 Kasım 2020 tarihli üçlü açıklamaya göre hareket etmesi gerektiğini, Ermenilerin Laçin Koridoru üzerinden geçişini engellememeleri gerektiğini vurguluyor.
Azerbaycan Cumhuriyeti, Ermenistan ve Rusya devlet başkanları tarafından imzalanan on maddelik Moskova anlaşmasının dokuzuncu paragrafına göre, Karabağ Ermenilerinin Ermenistan'a ve ters geçişine Laçin Koridoru her zaman açık olmalı ve Rus barışı koruma güçlerinin denetimi altında kontrol edilerek yönetilmelidir. Buna rağmen İlham Aliyev hükümeti bu koridoru kaptrak, Ermenistan'a ve Karabağ Ermenilerine başka bir alternatif yol dayatmaya çalışıyor. Bu maddenin İlham Aliyev hükümeti tarafından uygulanması halinde, 9 Kasım 2020 gece yarısı imzalanan Moskova'daki on maddelik anlaşmanın geçersiz olacağı açıkça tahmin edilebilir.
Bakü ve Ankara yetkilileri, Ermenistan'ın güneyindeki bir vilayeti Azerbaycan Cumhuriyeti topraklarına katabilmek için Moskova anlaşmasına bir madde daha eklemeye çalışıyor. Bu jeopolitik değişim gerçekleşirse, Ermenistan’ın İran'la sınırları kapanacak ve ardından Ermenistan’da gerçek bir insani facia yaşanacaktır. Üstelik bu hedef gerçekleşirse, Ermenistan'ın bağımsızlığı ve toprak bütünlüğü ciddi şekilde tehdit altına girecek ve Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü NATO’nun Amerika’dan sonra en aktif üyesi olan Türkiye, Güney Kafkasya bölgesinde ve Rusya sınırları yakınlarında, bir NATO üyesi olarak daha ciddi roller üstlenme imkanına ulaşacaktır.
Hiç şüphesiz Türkiye'nin Kafkasya'daki varlığının ardından Rusya'yı bölme planı, Amerika ve müttefikleri, bu cümleden NATO için daha kolay ve mümkün hale gelecektir. Gelecekteki olaylara bakıldığında, Azeri kuvvetlerinin temas hatlarındaki Ermeni askerlerine yönelik saldırılarının, İlham Aliyev hükümetinin saldırgan hedefleri ve dışarıdan gelen bazı tavsiyeler nedeniyle olduğu görülmekte ve hatta 3. Karabağ savaşının yaşanması için ortam hazırlayabilir./
