Trump’ın Arabistan’a silah satışını yasaklayan tasarıyı veto etmesi
Amerika başkanı Trump, “dış siyaseti ticarileştirme” bağlamında silah satışına öncelik tanıyor.
Trump Amerika’nın bögesel müttefiklerini destekleme ve silah satışından ekonomi kâr sağlamak çerçevesinde, ulusal acil durum ilan etmek ve kongreyi bypass etmekle Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirliği ve Ürdün’e en az 8 milyar dolar silah satışı yaptı. Bu konu kongre temsilcilerinin yoğun muhalefeti ve onların söz konusu silah anlaşmalarını feshetmeye çalışmalarına sebep oldu.
Buna rağmen başkan Trump 25 temmuz Çarşamba akşam saatlerinde kongre’nin Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirliği’ne ulusal acil durumu bahanesi ile yapılan silah satışınu yasaklama tasarısını veto etti.
Amerika kongresi başkan Trump’ın vetosunu kırmak için 3’te 2’lik oya ihtiyacı vardır, fakat cumhuriyetçilerin Trump’ın dış siyasetini desteklediği nedeni ile bunun çok uzak bir ihtimal olduğu görünüyor. Trump yönetimi daha önce İran ile gerginliklerin yoğunlaşması bahanesi ile acil durum ilan ederek, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirliği ve Ürdün’e en az 8 milyar dolar değerinde silah satacağı hakkında bilgilendirmişti.
Amerika başkanı ulusal acil durum ilan ettiği takdirde silahlanmayı kontrol yasasını gözardı ederek kongre onayı olmadan silah satabilir. Böylece Trump Arap müttefiklerini yani Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirliği’ni korumak için ikinci kez veto hakkını kullanmış oldu.
Amerika temsilcileri nisan 2019’da Arabistan’ın Yemen savaşında Amerika’nın ortaklığına son vermek için karar verdiler. Senatodaki senatörler ister cumhuriyetçi ister demokrat böylece Trump yönetiminin, ulusal güvenlikle ilgili kararlarda ulusal acil durum ilan etmekle kongreyi bypass etmesine yönelik hoşnutsuzluklarını gösterdiler.
Yemen savaşında kongre kararını destekleyenler, Amerika’nın Yemen savaşına ortak olmasının, anayasaya aykırı olduğunu savunuyorlar zira anayasaya göre Amerika’nın savaşa katılması için başkan değil, kongre karar vermeli.
Bu arada hem cumhuriyetçiler, hem demokratlar kendi ret oyları ile, ekim 2018’de Suudi asıllı gazeteci muhalif yazar Cemal Kaşıkçı cinayetinde Arabistan yetkililerinin rolü olmasına rağmen başkanın Arabistan’ı cezalandırmamasından hoşnut değillerdi. Nitekim New York Times bu konuda şöyle yazdı: Şimdiye kadar dış siyasette, hiçbir mesele Arabistan konusu olduğu kadar Trump ve kongre arasını açmamıştı.
Buna karşı Trump 16 nisan 2019 tarihinde Amerika’nın Yemen savaşında Suudi saldırgan koalisyona Amerika desteğinin kesilmesini isteyen kongre kararını veto etti.
Şimdi Trump kongre’nin Arabistan ve Birleşik Arap Emirliği’ne silah satışını durduran kararı veto ederek, aslında kongre temsilcilerine ve özellikle de demokratlara, silah satışı gibi ulusal güvenlik meseleler hakkında karar alma yetkisinin başkana ait olduğunu ve kongrenin bu konuya karışmaması gerektiğini hatırlatıyor.
Trump yönetiminin siyaseti her zaman Arabistan’a destek doğrultusundadır. Riyad Washington için bölgede stratejik ve ekonomik bir ortaktır üstelik Amerika’nın en büyük silah müşterisi sayılır. Birleşik Arap Emirliği de Washington’un en önemli bölgesel müttefiklerinden sayılır ve her yıl Amerika’dan yüklü miktarda silah satın alıyor.
Bu yüzden Trump hükümeti, Arabistan ve Birleşik Arap Emirliği ile ilişki düzeyini azaltımak istemiyor.
Bu bağlamda The American Conservative sitesi şöyle yazıyor: Amerika’nın Suudi Arabistan’a silah satışı ile bizim güvenliğimizi ve batı Asya güvenliğini yok ettiği için Suudi Arabistan en iyi örnektir. Onlar bu silahları Yemen’de binlerce savunmasız insanı öldürmekte kullanmakla kalmayıp üstelik Birleşik Arap Emirliği’nin yardımı ile bu silahları silahlı milisler ve teröristelerin müttefiklerine ulaştırıyorlar.
Tüm bu eleştirilere rağmen Trump yine de söz konusu iki ülkeye bir araç olarak bakıyor ve Suudi rejime defalarca hakaret ederek Arabistan’ı sağa bildikçe sağılması gereken sağmal ineğe benzetiyor./