Lavrov’un Amerika’nın Bercam konusundaki sabotajlarını yoğun eleştirmesi

Amerika’nın 8 mayıs 2018 tarihinde Bercam anlaşmasından illegal çekilmesi ve İran’a karşı benzeri görülmemiş yaptırımlar uygulaması ve ardından Fars Körfezi’nde askeri varlığını yoğunlaştırması, Rusya’yı ciddi derecede endişelendirmiştir.

Bu bağlamda Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov Cuma günü BM genel kurulu yan etkiniklerinde Amerika’nın Bercam nükleer anlaşma ve Fars Körfezi gelişmeleri ile ilgili girişimlerinin tamamen yıkıcı olduğunu açıkça belirtti.
Lavrov, “Bercam ile ilgili sorunlar, Amerika’nın bu anlaşmadan çekilmesi ve başkalarını da kendi sorumluluklarını yerine getirmelerini men etmesi  ardından başladı. Washington’un Bercam, İran ve Fars Körfezi ile ilgili tutumu kabul edilemezdir.

Rusya dışişleri bakanı açısından böyle bir tutum sadece İran’ın nükleer programı değil, üstelik nükleer silahların yayılmasını yasaklayan rejime ve genelde tüm bölgenin durumu için tamamen yıkıcı ve kabul edilemezdir.
Trump yönetimi 4+1 grubu ile çeşitli görüşmelerine rağmen hiç birini Bercam ve İran’a karşı Washington’la müttefik olmaya ikna edemedi. Bu da uluslararası güçlerin Amerika’nın tersine Bercam’ın yararlı ve etkili olduğunu düşündüklerini gösteriyor, ayrıca UAEA’nın da İran ile ilgli sorumluluklarına tamamen bağlı olduğunu raporları ile onaylıyor.
4+1 ve özellikle Rusya ve Çin, Trump yönetiminin Bercam ile ilgili tutumuna karşı en sert muhalefttir ve Avrupalı üyeleri de Bercam’ın korunması için çok çalıştıklarını iddia ediyorlar. Tabi ki bu çalışmalar ve özellikle de INSTEX olarak bilinen İran ile özel mali kanalın çalıştırılmasında şimdiye kadar başarısız kalmıştır ve bu mesele de İran’ın tepkisine ve giderek 3 aşamada Bercam sorumluluklarını azaltmasına sebep olmuştur.
Bir diğer mesele ise Trump yönetiminin aralarında petrol ihracatı da bulunan eşsiz yaptırımları İran’a en ağır şekilde dayatması ve hasmane girişimlerde bulunmasıdır; böylece Washington İran tarafından var olan tehdit iddiaları ile Fars Körfezi’nde askeri varlığını yoğunlaştırıyor. Buna rağmen Amerika’nın Fars Körfezi’ndeki askeri güçlerini takviye etmesi, bölge güvenliği için olumlu bir etkisi olmazken hatta Yemen’in Suudi Arabistan petrol tesislerine İHA saldırılarını bile engelleyemedi; bu da gerginlikleri önemli oranda yoğunlaştırdı; üstelik Trump hiçbir delil ve kanıt sunmadan İran’ı Arabistan’daki Aramco tesislerine saldırıdan sorumlu tuttu.
Amerika’nın Fars Körfezi’nde askeri varlığını yoğunlaştırması ile paralel olarak şimdiye kadar sadece 5 ülkenin katıldığı uluslararası deniz koalisyonu kurarak sözde Fars Körfezi’nde gemiciliğin güvenliğini sağlamaya çalışıyor, üstelik Arabistan’ın petrol tesislerine İHA’lı saldırı ardından İran’a karşı tehdit söylemleri önemli oranda artmıştır.
Buna rağmen Moskova defalarca Washington’un Fars Körfezi siyasetlerini eleştirmiş ve Fars Körfezi güvneliği bağlamında bölge ülkelerinin ortakça güvenlik nizamını kurmaya çağırmıştır. Lavrof bu bağlamda Rusya’nın Fars Körfezi’ndeki meselelerin diyalog yolu ile ve temelsiz iddialarda bulunmadan çözülmesini istedi.
Lavrov, “Fars Körfezi’nde mevcut gerginlik, suni bir şekilde oluşturulmuştur. Bizler ihtilafların diyalog ve temelsiz iddialar olmadan çözümlenmesini istiyoruz. Bu süreçte bizim payımız, bölgede toplu güvenliğin temin edilmesi için öneride bulunmaktır, ki bunu da bu yaz sunduk.
Rusya’nın bölgesel ve uluslararası meselelerin çözüm görüşü, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tüm üyelerinin ortaklığı ve çok yönlülüğe dayalıdır. Bu yüzden Moskova Trump’ın uluslararası meselelerde tek yanlı tutumunu eleştiriyor./