Afganistan'da barış müzakereleri konusunda Rusya'nın yaklaşımı
Rusya'nin Afganistan Özel Temsilcisi, Taliban ile ABD arasında barış anlaşmasının imzalanmasının, Afgan taraflar arasında diyalog görüşmelerinin başlaması için ön şart teşkil ettiğini belirtti.
Rusya Devlet Başkanı'nın Afganistan Özel Temsilcisi ve Dışişleri Bakanlığı Asya Direktörü Zamir Kabilov, Afgan taraflar arasında diyaloğun başlaması hakkında yaptığı açıklamada, Taliban'ın görüşlerine göre, bu grubun ABD ile barış anlaşması imzaladıktan sonra, Afganistan hükümeti başta olmak üzere diğer siyasi gruplarla doğrudan ve kapsamlı müzakere için hazır olacağını kaydetti.
Rus diplomat, müzakere döneminde Taliban ile Afganistan arasında geçici ateşkes sağlanabileceğini, ancak sözkonusu anlaşmanın ne şekilde kabul edileceğinin daha netleşmediğini ifade etti.
Kabilov, Afgan taraflar arasında diyaloğun başlamasının ABD ile Taliban arasında barış anlaşmasının imzalanmasına bağlı olduğuna işaretle, bunun, Taliban'ın yabancı güçlerin Afganistan'dan çekileceğinden emin olmadığı sürece Kabil yönetimi ve Afganistan barışın sağlanmasında etkili olan gruplarla müzakereye oturmayacağı anlamına geldiğini vurguladı.
Taliban açısından Afganistan'da şiddet ve savaşın son bulması, Amerikan ve NATO güçlerinin bu ülkeden tamamen çekilmesine bağlıdır. Taliban grubu savaşın son bulması ve barışın sağlanması için hükümet ve diğer taraflarla müzakere masasına oturmadan önce ABD ile Afganistan işgalinin son bulması konusunda anlaşması gerekiyor.
Taliban, Afganistan'da savaşın son bulması ve barışın sağlanmasına ilişkin müzakerelerin gerçekleşmesi için ABD'yi esas taraf olarak görse de, Beyaz Saray'ın olası ikili anlaşma uyarınca yükümlülüklerini yerine getireceğine kuşkuyla bakıyor. Bu nedenle geçtiğimiz aylarda, Afganistan'da barış garantörlüğünü yapacak ülkeler konusunu Taliban gündeme getirmiştir.
Taliban'ın Katar'daki Siyasi Ofis Sözcüsü Muhammed Suheyil Şahin, TAS Haber Ajansı'na yaptığı değerlendirmede, Taliban'ın Rusya ve Çin'in ABD ile yapılabilecek herhangi bir anlaşmanın garantörü olarak rol ifa etmelerini beklediğini ifade etti.
Taliban'ın Pekin ve Moskova'dan ABD ile imzalanabilecek herhangi bir anlaşmanın garantörlüğünü yapma beklentisi, bu grubun ABD'nin Afganistan'da barışın sağlanmasına ilişkin anlaşmadaki yükümlülüklerini çiğnemesinden endişe duyduğunu gösteriyor.
Nitekim ABD ile Talbian arasında Katar'da yapılan 11. tur müzakerelerin fiyasko vermesi, Beyaz Saray'ın ikili veya bölgesel ve uluslararası anlaşmaları çiğnemesinden kaynaklandığı düşünülüyor çünkü Taliban, Afganistan'da savaş ve çatışmaların durmasıyla, ABD'nin bu ülkedeki işgalinin son vermemesinden endişe duyuyor.
Ancak Taliban'ın Çin ve Rusya'nın Afganistan'da barış meselesi konusunda garantörlük rolü ifa etmelerine ilişkin beklediği mekanizma, ABD'nin Afganistan'dan tamamen çekilmesini temin edemez.
Taliban'ın Afganistan yönetimi ile müzakere yapmama tutumu ve bu ülkede savaşın son bulması için esas taraf olarak ABD'nin konumuna göre, Rusya'nın Afganistan Özel Temsilcisi'nin ifade ettiği gibi, Afgan taraflar arasında diyalog görüşmeleri ancak Taliban ve ABD arasında çatışmaların son bulması için bir anlaşma yapılması halinde gerçekleşebilir. Aksi takdirde işgal ve çatışma şartları altında gerçek anlamda bir müzakere yapılamaz ve ülkede de barış sağlanamaz.
ABD ve NATO, askerlerini Afganistan'dan çekerlerse, bu ülkedeki sorunların büyük kısmı ortadan kalkacak ve Afganistan'da barışa giden yolun önü önemli ölçüde açılmış olacak./
