Amerika ve Taliban anlaşması

Afganistan’da savaşın durmamasından duyulan endişeler ve bir yıl sıkı görüşmelerin ardından nihayet Amerika ve Taliban barış anlaşmasını imzaladılar.

Amerika’nın Afganistan özel temsilcisi Zelmay Halilzad ve Taliban siyasi yardımcısı Mollagani Berader dün Katar’ın başkenti Doha’da çeşitli ülke temsilcileri ile düzenlenen törende Afganistan’da savaşın sona ermesi için barış anlaşmasını imzaladılar.
Anlaşmaya göre Amerika ve yabancı güçler, gelecek 14 ayda şiddetin azalmasına dair Taliban’ın bağlı kalması şartı ile tamamen bu ülke topraklrını terk edeceklerdir.
Anlaşmanın maddelerinde ayrıca anlaşmanın “Taliban olarak bilinen ve Washington tarafından resmiyete tanınmayan Afganistan İslami Emirliği ile Amerika” arasında imzalandığı belirtildi.
Bu arada anlaşmanın imzalanması ile eşzamanlı olarak Amerika savunma bakanı, Afganistan cumhurbaşkanlık sarayında yaptığı açıklamada, Taliban’ın sorumluluklarına bağlı kalmaması durumunda Washington da anlaşmayı feshedeceğini ifade etti.
 Amerika ve Taliban arasında barış anlaşması, Afganistan’da bu grubun savaşa devam edceği endişeleri devam ettiği bir ortamda Katar’da Halilzad ve Molla Berader tarafından imzalandı.
2015’te Taliban’ın kurucusu Molla Muhammed Ömer’in ölümü ardından bu grup bir çok kola ayrıldı ve Taliban’dan iki ana kanat oluştu, bu yüzden barış anlaşmasının imzalanmasına rağmen ülkede yine savaşın süreceği endişeleri devam ediyor.
Molla Muhammed Ömer’in ölümü ardından Taliban’dan iki büyük grubun ayrılması ve halefi üzerine yaşanan savaşlar, hali hazırda Taliban adı altında 3 grubun Afganistan savaşında rol almasına sebep olmuştur.
Bu şartların yaşanması nedeni ile Afganistan’da halk, hükümet, çeşitli etnik, siyasi ve dini gruplar, imzalanan barış anlaşmasına rağmen yoğun endişede olmalarına sebep olmuştur.
Bu yüzden neredeyse son iki yılda Afganistan’da bir çok şahsiyet, siyasi ve medya çevreleri, düzenlenen barış görüşmelerine Taliban’dan ayrılan tüm grupların  davet edilmesine vurgu yapıyor ve bu gruptan ayrılan kanatların ülkede her türlü barış anlaşması için bir tehdit olduğunu vurguluyorlar.
Nitekim barış anlaşmasından bir gün önce sona eren gerginlikleri bir haftalığına azaltma tecrübesi de bu endişelerin ne kadar yerinde olduğunu gösterdi.
Gerginlikleri bir haftalığına azaltma projesi uyarınca Amerika ve Taliban bir hafta içinde Afganistan’ın çeşitli bölgelerinde operasyonlarını durdurma kararı aldılar; fakat bu bağlamda yayınlanan raporlar söz konusu bir hafta boyunca Taliban’ın çeşitli vilayetlerde onlarca şiddet saldırısı düzenlediğini gösterdi.
Taliban ana koluna bağlı grupların Afganistan’da şiddeti azaltma anlaşmasını ihlal etmemeleri düşünülse bile bu gruptan ayrılan kanatların geçen hafta yaşanan çatışma ve şiddet olaylarına katılması, dün Amerika ve Taliban ana kolu arasında Doha’da imzalanan barış anlaşmasına büyük bir sorun olacağı kesindir. 
Ayrıca Taliban’dan ayrılan gruplar ve kanatların, Amerika ile imzalanan anlaşmaya tehdit oluşturmaları, ayrıca Afganistan’da IŞİD’in varlığı nedenlerinden dolayı, bundan böyle ülkede yaşanan gerginliklerin ve çatışmaların hangi kanat tarafından gerçekleştiğini anlamak çok zor olacaktır; bu da Doha barış anlaşmasını daha da kırılgan hale getiryor./