Biden Hükümetinin İran'a Karşı Aşırı Talepleri ve BERCAM Nükleer Anlaşması
Biden hükümeti üst düzey makamlarının daha önceki açıklamalarına karşın şimdi de Biden hükümeti makamları İran ve BERCAM nükleer anlaşması hususunda Trump'ın tutumlarını tekrarlamaya ve onun literatürünü kullanmaya başladılar.
Bu doğrultuda Amerika dışişleri bakanı Anthony Blinken Çarşamba günü ilk basın toplantısında İran hususunda Tahran'ın BERCAM nükleer anlaşması dahilindeki taahhütlerini tam olarak yerine getirmesi halinde Amerika'nın da aynı şekilde davranacağını hatırlattı. Anthony Blinken ayrıca Amerika'nın BERCAM nükleer anlaşmaya geri dönmeyi, ortakları ile yardımlaşarak İran ile ilişkilerde sorun yaratan diğer meseleleri de gideren daha güçlü ve daha uzun vadeli bir anlaşmaya çevirmek istediklerini de sözlerine ekledi.
Görünen o ki Blinken'in mevcut dönemdeki bu tutumu Amerika'nın kayıtsız şartsız BERCAM nükleer anlaşmasına geri dönmeyeceğini ortaya koyuyor. Halbuki Tahran defalarca Washington'un BERCAM nükleer anlaşmasına dönüp Trump dönemi yaptırımlarının kaldırılması halinde bu anlaşmaya geri dönmeye hazır olduğunu ve bu anlaşma çerçevesinde taahhütlerini tam olarak yerine getirmeye istekli olduğunu bildirmiştir. Ancak Biden hükümeti topu İran sahasına atarak BERCAM nükleer anlaşması taahhütlerinin İran tarafından tam olarak hayata geçirilmesini istiyor. Görünen o ki yeni Amerika hükümeti makamları Donald Trump başkanlığı altında Mayıs 2018'de BERCAM nükleer anlaşmasını terk eden taraf olduğunu unutmuştur. Trump o dönemde bu anlaşmadan çıkarak İran'a karşı en ağır yaptırımları uygulamaya başladı. İran'ın BERCAM nükleer anlaşması dahilindeki taahhütlerini kademeli olarak azaltması ve mevcutta da İran İslami Şura Meclisi'nin yüzde 20'lik zenginleştirme ve zenginleştirilmiş uranyum rezervlerinin arttırılması hususundaki kararının uygulanması da gerçekte Amerika'nın bu anlaşmaya karşı hasmane tutumuna ve pratikte bu anlaşmaya taraf olan Avrupalı ülkelerin taahhütlerini yerine getirmemesine yönelik büyük bir tepki olmuştur.
Bu yüzden mevcut dönemde Biden hükümetinin özür dileyip BERCAM nükleer anlaşmasına geri dönmek yerine Tahran'a karşı aşırı isteklerinden söz etmesi hayret verici ve şaşırtıcı bir durumdur.
İran İslam Cumhuriyeti'nin BMT'ndaki temsilciler heyeti sözcüsü Alireza Miryusefi ise yeni Amerika dışişleri bakanının ilk açıklamalarına tepki olarak İran değil Amerika'nın BERCAM nükleer anlaşması ve 2231 sayılı karar dahilindeki yükümlülüklerini ihlal ettiğini söyledi.
Blinken'in İran'a yönelik aşırı talepliliğinin bir başka ilginç noktası da İran ile BERCAM anlaşması ötesindeki konularda da müzakere talebidir. Bu Amerikan makamının kastettiği husus İran'ın füze gücü ve İran'ın bölgesel siyasetleri ve girişimlerinin de gelecek muhtemel müzakerelere yerleştirilmesidir. Buna ilaveten Blinken Amerika'nın ortaklarının da bu sürece dahil olacağını açıkladı. Biden ve dış siyaset takımının önceki açıklamalarından yola çıkarak bu ortaklardan kastedilenin Avrupa, Siyonist Rejim İsrail ve Suudi Arabistan olduğu söylenebilir.
Aslında Biden hükümeti, İran'ın BERCAM anlaşması dahilindeki nükleer faaliyetlerinin içeriğini ve bu kısıtlamaların süresini de değiştirmek istemesinin yanı sıra İran'ın füze gücü ve bölgesel politikalar gibi diğer konularda da Tahran'a müzakereler dayatmak istiyor. Öte yandan İran sırf BERCAM nükleer anlaşmasına bağlı kalacağını ve hiçbir şekilde ABD'nin başka konularda müzakere talebinde bulunamayacağını defalarca tekrarlamıştır.
Tahran'ın bu tutumu, başta Rusya olmak üzere 5 + 1 grubunun doğu kesiminin üyeleri tarafından desteklenmiştir. Rusya Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, ABD'nin BERCAM kapsamındaki yükümlülüklerine geri dönmesinin, İran'a ve anlaşmanın diğer üye ülkelerine ek koşullar dayatmak için bir bahane olmaması gerektiğini vurguladı.
Ancak kesin olan husus, Biden yönetiminin Trump yönetiminin İran'a karşı hatalarını düzeltmemesi ve önceki başarısız yolu izlemeye istekli olması durumunda, İran'ın da maksimum direnç stratejisini izleyeceği ve nükleer faaliyetlerini nicelik ve nitelik bakımından geliştireceğidir.
