NATO’nun mevcut şartlarda Afganistan’dan ayrılmama kararı

Şubat 2020’de Donald Trump başkanlığı sırasında Amerika ve Taliban arasında varılan barış anlaşması ardından Amerikan güçleri bu savaş mağduru ülkeden güçlerini geri çekme sürecini başlattı, gerçi Biden hükümeti bu süreci değiştirme kararı almıştır. Buna rağmen NATO bu konuda farklı tutum sergiliyor.

Kuzey Atlantik Paktı NATO genel sekreteri Jens Stoltenberg pazartesi düzenlenen basın toplantısında Afganistan’dan askeri güçlerini geri çekme kararının Taliban tarafından şiddetin azalmasına bağlı olduğunu belirtti. Stoltenberg “Hiçbirimiz daha fazla Afganistan’da kalmak işlemiyoruz fakat uygun zamandan önce bu ülkeden çekilmeyeceğiz. Afganistan asla bizim ülkelere saldırı için teröristlerin üssüne dönüşmemelidir” dedi. 
Stoltenbeg ayrıca Taliban’dan Afganistan’da saldırı oranını düşürmeyi de istedi.
NATO’nun Afganistan'da kalma kararı, bu ülkede güvenlik durumunun her geçen gün daha da vahim hale geldiği bir sırada alınıyor ve bu batılı askeri kurumun tutumunun tam değişmesi ve şartların farklı yöne dönmesi ile anlam kazanıyor.
NATO’nun Avrupalı üyeleri ve aynı zamanda Afganistan merkezi hükümetine göre Afganistan’dan yabancı güçlerin geri çekilmesinin başlıca şartı, bu ülkede Taliban saldırıları ve şiddet düzeyinin azalmasıdır fakat bu konu şimdiye kadar gerçekleşmemiştir. 
Taliban’ın Afganistan’da savaşın devam edeceğine dair son vurgusuna rağmen görünüşe göre Amerika ve Taliban arasında Doha’da varılan barış anlaşması pratikte feshedilmiştir. NATO’nun Afganistan’daki sivil temsilcisi Stefano Pontecorvo’un belirttiğine göre “Bu kurum gerektiği sürece Afganistan’daki varlığına devam edecektir ve bu konuda karar alması gereken ise Kâbil yönetimidir.”
Aslında Taliban, Afganistan’da tüm yabancı askeri güçlerin tamamen geri çekilmesi ve cumhurbaşkanı Eşref Gani’nin görevden çekilmesi gibi gerçekleşmesinin imkansız olduğunun farkında olan şartlar öne sürerek Afganistan’da savaş alanının yayılmasını istiyor. Bu konu da NATO’nun Avrupa Birliği’nin yanında Taliban grubunu, Afganistan’da acı verici durumdan sorumlu tutmasına sebep olmuştur.
Avrupa Birliği ve NATO üyesi olan Avrupalı ülkelerin 21 Ocak 2021’de yayınladıkları bildiride Taliban’ın şiddet girişimlerinin Afganistan’dan, son on yıllarda yaşanan savaştan ve Korona salgını nedeni ile ekonomik sorunlar ve gıda güvensizliği gibi sorunlar yaşayan  halkına acı vermekten başka bir hedef izlemediği ifade ediliyor. 
NATO genel sekreterine göre Afganistan’da yaşanan yeni şiddet dalgası barış müzakerelerini rayından çıkarabilir. Bu konu özellikle Taliban ve Afganistan hükümet güçleri arasında geniş çapta ve ülkenin bir çok bölgesinde yaşanan yeni çatışma dalgası nedeni ile anlam kazanıyor.
NATO ve Amerikan  güçlerinin Afganistan’dan batılı askeri güçlerinin tamamen geri çekme kararı konusunda farklı tutum izlemelerinin bir diğer sebebi ise NATO’nun Trump yönetimi ile Afganistan güvenlik durumu ve de eski Amerikan başkanının kendi siyasi çıkarları nedeni ile Mayıs 2021’e kadar Amerikan askeri güçlerini bu ülkeden tamamen geri çekme kararı konusundaki görüş ayrılığıdır.  
Fakat Amerika’da Biden hükümetinin göreve gelmesi ile, görünüşte Washington görüşü de bu konuda değişmiş ve Beyaz Saray Taliban’ın vaatlerini gerçekleştirmediği için Amerikan askeri güçlerinin varlığına vurgu yapıyor.
Görünen o ki bu konuda Amerika ve NATO’nun görüşü, birbirine yaklaşmıştır. Bu yüzden Amerikalı askeri güçlerinin Afganistan’dan geri çekilme sürecinin yavaşlaması veya hatta durması ile NATO’nun bu savaş mağduru ülkede askeri güçlerini azaltmayacağı tahmin ediliyor. /