Taliban'ın Rusya ve Orta Asya ülkeleriyle görüşmeleri

Taliban güçleri, Afganistan'ın muhtelif noktalarında hızlı ilerlemelerine devam edip, birçok kent ve bölgeyi ele geçirdiği bir sırada, Taliban temsilcileri, Rusya, Özbekistan ve Türkmenistan heyetleriyle Doha'da bir araya geldi.

Bu bağlamda, Rusya, Türkmenistan ve Özbekistan temsilcileri, Doha'da Taliban temsilcileriyle, Afganistan'da son gelişmeleri hakkında görüş teatisinde bulundular. Taliban Sözcüsü Zebihullah Mücahit bu bağlamda yaptığı açıklamada, görüşmede Taliban liderlerinden Molla Abdulgani Birader'in Katar'da Türkmenistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Vefa Hocayev ve Özbekistan Cumhurbaşkanı Temsilcisi İsmetullah İrgaşev ile bir araya gelerek, Afganistan'ın durumunu ele aldıklarını bildirdi.
Görüşme hakkında Taliban'ın başka sözcüsü Süheyl Şahin, twitter hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, Molla Abdulgani Birader'in ayrıca, başka bir görüşmede Rusya Devlet Başkanının Afganistan Özel Temsilcisi Zemir Kablov ile bir araya geldiğini aktardı.
Taliban temsilcilerinin Rusya ve Orta Asya ülkeleriyle görüşmeleri, Afganistan'ın bölge ülkeleri için ne kadar önemli olduğunu ve bu ülkedeki savaşın olumsuz etkilerinin komşular üzerinde etkili olduğunu gösteriyor.
Daha önce de, Taliban temsilcileri, Tahran'a gelerek, İran İslam Cumhuriyeti yetkilileriyle Afganistan'daki iç gelişmeler hakkında görüş teatisinde bulunmuştu.
Bu görüşmelerden amaç, Afganistan'ın komşu ülkelerine huzurun sağlanması ve bu ülkelerle dostane ilişkilerin süreceğine dair komşu ülkelerin temsilcilerine güvence vermektir.
Bu bağlamda Tacikistan Savunma Bakanı Şir Ali Mirza, Rusya, Tacikistan ve Özbekistan üçlü tatbikatının sonunda yaptığı açıklamada, geçtiğimiz senelerde, Tacik devlet uzmanlarının Afganistan gelişmeleriyle ilgili değerlendirme ve analizinin bölgenin durumunun büyük ölçüde bu ülkenin askeri ve siyasi durumuna bağlı olduğunu gösterdiğine işaretle, Afganistan'da yaşanan herhangi bir olayın sadece bölge değil, Avrasya geneli üzerinde olumsuz etki bıraktığını söyledi.
Afganistan'daki iç gelişmelerin komşular üzerindeki etkileri bir yana, Taliba'ın Afganistan'ın muhtelif kent ve ilçelerindeki hızlı ilerleyişi, birçok soru işaretlerine yol açmıştır.
Aslında, Afganistan'daki adaletsizlik ve yolsuzluklar ve Erşef Gani hükümetinin başarısızlığı, Afgan halkını rahatsızlaştırmış ve bir kez daha Taliban'a güvenin artmasına yol açmıştır.
Buna ilaveten, ABD yönetiminin Eşref Gani yönetimine ihaneti, bir kez daha ABD ve Amerikan yetkililerinin güvenilemez olduğunu ortaya koymuş oldu.
Daha önce Kabil yetkilileri, Amerika'ya çok güveniyor ve hatta Washington'un çıkarları doğrultusunda defalarca bölge ülkeleri ve milletleri aleyhinde açıklamalarda bulunmuştu.
Bu bağlamda birçok Afgan uzman, Kabil yönetiminin içindeki anlaşmazlıklar, yabancı güçler ve 5. kolun bu ülkeden çekilmesi ve bazı bölgesel desteklerin, Taliban'ın Afganistan'da son sırada hızlı ilerleyişinin nedenlerinden olduğuna inanıyor.
Söz konusu uzmanlara göre, son sıralardaki ilerleyişler, Taliban'ın özgüveninin artması ve devlet güçlerinin moral kaybetmesine yol açmıştır. Bu nedenle, Afganistan'ın birçok kent ve ilçesi, Taliban güçlerince çatışma ve savaş yaşanmadan ele geçirildi.
Yaşanan olayların ardından Afganistan eski Göç Bakanı Seyyid Hüseyin Alimi Belhi yaptığı açıklamada, Taliban'ın vilayetlerin merkezlerini ele geçirdiği bir sırada, ABD'nin Taliba'ın bu işinin Afganistan sorununun siyasi çözümü ve taahhüdüne aykırı olduğunu söylediğini hatırlatarak, ABD Başkanı Jeo Biden'in Afganistan'ın eğitim görmüş ve deneyimli güçlerinin saldırılara karşı koyması gerektiğine dair sözlerinin fıkraya benzediğini söyledi.
Bu arada Taliban temsilcileri, komşu ülkelerin yetkilileriyle görüşmelerinde daha önceki bazı yanlış dini ve mezhebi inançlarında değişiklik yapacaklarına dair söz vermişlerdir. Bölge ülkelerinin ve uluslararası kurumların Taliban'ın vaatlerine inanmasının temel nedenlerinden biri, Taliban'ın Afganistan şehirlerine girmesiyle birlikte, başta Şiiler olmak üzere halka, uluslararası kuruluşlara bağlı hükümet binaları ve yerlere zarar vermemeleridir./