Tokayev'in Kazakistan'da hükümetin şeklini değiştirmeye çalışması
Kazakistan Devlet Başkanı "Kasım Cömert Tokayev" hükümeti, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşa katılma ve asker gönderme talebini reddetmesi ardından Nursultan hükümetinin bu ülkedeki yönetim şeklini değiştirme girişimi, pratikte Tokayev hükümetinin ikinci önemli kararı sayılmaktadır.
Kazak cumhurbaşkanının Rusya'ya olumsuz yanıtı, Rus barış güçlerinin bu yıl Ocak ayında Kazakistan'daki protesto olaylarında sükuneti geri getirmesinin ardından geldi. Kazakistan'da sıvılaştırılmış petrol-LPG fiyatının artacağı haber ardından, ülkenin 20 kentinde halk protestoları yaşanmıştı. Protestocular, Tokayev hükümetine ağır zararlar ve ciddi hasarlar vererek Kazakistan cumhurbaşkanlığına Tokayev'den başka birini atamaya çalıştılar.
Kazak cumhurbaşkanının bu doğrultudaki iddiaları, durumun inandırıcılığını daha da güçlendirdi. Bu arada Kasım Cömert Tokayev, başta Amerika ve İngiltere'yi, uluslararası Siyonizm'in tavsiyesi üzerine ve başka bir bölge hükümetinin yardımları ile sürekli olarak Pantürkizm'i propaganda etmekle, Kazakistan'a nüfuz etmek ve Kazak yetkililerinin son 30 yıllık başarılarını yok etmeye çalıştıklarını ifşa etti.
Tokayev'in bu ifşaatları ve müdahaleci ülkelerin hedeflerine ulaşmak için tekfirci teröristleri Kazakistan'a göndermeye yönelik yabancı çabaların açığa çıkmasına rağmen, Kazakistan Cumhurbaşkanı şimdi Nursultan'ın siyasi sistemini ve mekanizmasını güçlendirmek için bir adım daha attı.
Tokayev, bu adımını atmadan önce eski Kazak Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev ve yakın akrabalarına verilen tüm görevleri kaldırarak Kazakistan'daki yabancı nüfuzunu etkin bir şekilde azaltarak sıfıra indirmeye çalıştı. Yeni hamleyle birlikte Kazakistan cumhurbaşkanı Orta Asya'da bağımsız bir hükümet kurmak için adımlar atıyor gibi görünüyor. Bu bağlamda, Kazakistan Cumhurbaşkanı, hükümet şeklini değiştirmeye yönelik Ulusal Meclise teklifler sunmuştur.
Ulusal Meclisin yakın tarihli bir oturumunda, Tokayev Kazakistan yasama organına daha fazla yetki verilmesi çağrısında bulunarak "Böyle bir sistemin oluşturulması, devlet kurumlarının dinamik dengesini sağlayacak ve ülkenin sürdürülebilir kalkınmasına katkıda bulunacaktır." dedi.
Tokayev ayrıca, Kazakistan'ın siyasi kalkınma modelini yeniden düzenlemek için bilinçli adımlar atılması gerektiğini, siyasi rekabet gücünü ve ülkedeki tüm siyasi partilerin gelişimi için eşit bir oyun alanını teşvik etmek için cumhurbaşkanının herhangi bir partiye üyeliğini yasaklama önerisinde bulundu.
İlk etapta Kazakistan Cumhurbaşkanı'nın bu doğrultudaki kararının Rusya dahil bölge ve dünyadaki tüm ülkelerin etki kanallarını kapatmak için alındığı görülüyor. Kazakistan cumhurbaşkanının bu kararının danışmanları tarafından mı yoksa yabancı hükümetler tarafından mı önerildiği bilinmemektedir.
Orta Asya bölgesinin, özellikle de geniş Kazakistan ülkesinin konumunun önemi, bölge ve dünya hükümetlerini bölgeyi etkilemek amacıyla bir takım politikaları gündeme getirmeye yöneltmiştir. En büyük Batılı siyasi uzmanlardan ve jeopolitikacılardan biri olan Mackinder bir zamanlar Orta Asya'yı dünyanın "sıcak toprakları- Heartland" olarak tanımlamıştı. Batılı uzmana göre, "Dünyanın bu bölgesine hakim olan herhangi bir ülke dünyayı yönetebilir."
İki dünya savaşından sonra, kalkınma ekseni Avrupa'dan Amerika'ya kaydı. Ancak 21. yüzyılda Çin, Rusya ve Hindistan'ın hızlı ekonomik büyümesiyle birlikte dünya çapında birçok ekonomist 21. yüzyılı "Asya Yüzyılı" olarak adlandırdı. Aslında, Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonra ve Çin'in ve ardından Rusya'nın devam eden ABD'ye karşı şahlanışına karşı koyamadıktan sonra, dünyanın geleceğinin karmaşık denklemlerini net bir şekilde anlayan ABD, Orta Asya'da kalmanın bir yolunu buldu. ABD terörle mücadele bahanesiyle, Orta Asya'nın komşu bölgesi Afganistan'ı işgal etti.
Ancak ABD'nin Afganistan'daki 20 yıllık varlığını sürdürmesine rağmen başarısız olmasının ardından, ülke ve müttefikleri aşağılayıcı bir şekilde Afganistan'dan kovuldu. Buna rağmen Batılı yetkililer, özellikle de ABD, gayrimeşru çabalarından vazgeçmedi ve Ukrayna'yı Rusya ile savaşa teşvik ederek, Afganistan'a yönelik izledikleri politikanın aynısını şimdi de Ukrayna'da gündemine almış görünüyor. Tüm buna rağmen Kazakistan'daki yeni değişiklikler Orta Asya'ya sızmak isteyen ülkelere bir uyarı olarak değerlendirilmelidir./