Rusya ile Avrupa arasında doğalgaz savaşının başlaması
Bulgaristan yönetimi salı günü yaptığı açıklamada, Rus Gazprom firmasının 27 nisandan itibaren bu ülkeye doğalgaz ihracatının kesileceğine dair bilgilendirdiğini duyurdu. Haber kaynakları da, Rus doğalgazının Polonya'ya ihracatının durdurulduğunu aktardı. Ancak Gazprom firma sözcüsü, Polonya'ya doğalgaz ihracatının kesildiğine dair yayınlanan haberleri doğrulamadı.
Ancak Polonya haber kaynakları, Rusya'nın bu ülkeye ihraç ettiği doğalgaz akışının kesildiğini bildirdi. Bundan önce Polonya, Rus doğalgaznın fiyatını ruble ile ödemek istemediğini bildirmişti. Polonya basını salı günü bu ülke hükümetinde görevli kaynaklardan naklen, Rusya'nın Polonya'ya Yamal-Avrupa boro hattı üzerinden sevkettiği doğalgaz akışını durdurduğunu duyurmuş, ancak bu haber resmi olarak, Moskova veya Varşova tarafından teyit edilmemişti.
Gazprom firması salı günü yaptığı açıklamada, Polonya'nın yeni ödeme yöntemiyle, Rusya'ya doğalgaz fiyatını ödemesi gerektiğini belirtmişti. Rusya 1996 yılında imzalanan Yamal Anlaşması uyarınca, Polonya'ya doğalgaz ihraç ediyordu. Bu anlaşma uyarınca, Rusya'nın her sene yaklaşık 10 milyar metreküp doğalgaz göndermesi gerekiyor. Rusya'nın Polonya'ya doğalgaz ihracatı 2021 yılında yüzde 9.4 oranında artış ile 10.58 milyar metreküpe ulaştı. Polonya salı günü yaptığı açıklamada, bu ülkeye yüzde 4 oranında doğalgaz ihraç eden Rus Gazprom firmasına karşı yeni yaptırım paketini ilan etti.
Anlaşılan gelinen aşamada, Moskova ruble ile doğalgaz fiyatını ödeme şartını kabul etmek istemeyen Avrupalı ülkelere karşı kararını uygulamaya başlamıştır.
Polonya ise Rus karşıtı eylemlere öncülük edip, Ukrayna'ya silah ve askeriye yardım cephesinin ileri hattında yer almakta ve esasında Batılı ülkelerin silah ve lojistik yardımlarının Ukrayna güçlerine ulaştırılması noktasında bir güzergah rolünü ifa etmekte. Buna ilaveten Varşova, Moskova'ya karşı en sert ve sıkı yaklaşım takip etmekte ve Rusya'ya karşı kapsamlı baskının tırmandırılmasını istiyor. Nitekim, Rus doğalgazına ciddi şekilde bağımlı olmasına rağmen salı günü Rus Gazprom firmasına karşı yaptırım uyguladı. Tüm bunlar sonucu olarak Rusya, doğalgaz ihracatını kesme yoluyla Polonya'ya karşı ciddi ve pratik yanıt verme sayfasına geçmiş oldu.
Bulgaristan konusunda ise mesele farklıdır. Bulgaristan'ın Rusya ile yakın ticari ve ekonomik münasebetleri ve de ortak din, kültür ve ırka sahip olmalarına rağmen, Sofya yönetimi, Ukrayna savaşının başından beri, Batı ve NATO cephesinde yer alıp, ABD ve diğer Avrupalı ortaklarıyla birlikte Rusya'ya karşı yaptırımlar uygulamıştır. Aslında Moskova, Bulgaristan'ın Rusya'ya karşı bunca şiddetli ve sert bir şekilde hareket edeceğini beklemiyordu. Bu nedenle, Moskova'nın Bulgaristan'a doğalgaz akışını durdurması, Sofya yönetimini cezalandırma eylemi olarak görülüyor.
Avrupa'nın Rusya doğalgazına bağımlılığı yaklaşık yüzde 40 oranındadır. Öte yandan Rusya, doğalgazının yüzde 78'ini Avrupa ülkelerine sevkediyor. Netice itibarıyla, Rusya ve Avrupa'nın doğalgaz arz ve talep güvenliğini birbirine kenetlenmiştir ve her iki bölgenin ekonomisi de birbirine bağımlıdır. Şimdiki koşullarda, Avrupa'da doğalgaz arz güvenliği, Avrupa doğalgaz talep güvenliğine kıyasla, oldukça kırılgan hale gelmiştir. Rusya Devlet Başkanı Putin 23 martta yaptığı açıklamada, Rusya'ya yaptırım uygulayan ülkelerin doğalgaz fiyatını, ruble olarak ödemeleri gerektiğini açıkladı. Putin'in bu talimatı, AB'nin olumsuz tepkilerine yol açtı ve ruble ile Rusya'ya ödeme yapmayacaklarını duyurdular.
Fakat görünen o ki Rusya, Moskova'ya yönelik yaptırım kararı alan ülkelere karşı doğalgaz fiyatının ruble ile ödenmesi konusundaki kararını uygulamaya başlamıştır./
