Rusya ve ABD'nin Ermenistan ile güvenlik ilişkileri
ABD İstihbarat ve Casusluk Teşkilatı(CİA) başkanı William Burns'in Ermenistan'ın başkenti Erivan'a gizli ve önceden planlanmamış ziyaretinin ardından bu kez de Rus istihbarat yetkilileri Erivan hükümet yetkilileri ile görüşmelere başladı.
Bu kapsamda, William Burns'un Erivan ziyareti sona erdikten sonra Rusya Dış İstihbarat Teşkilatı (SVR) başkanı "Sergey Narışkin" Erivan'ı ziyaret ederek bu ülkenin başkentinde Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile görüştü. Sergey Narışkin'in Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile yaptığı görüşmede her iki taraf da ikili ve bölgesel ilişkileri ele aldı. Erivan hükümeti, Amerikan casusluk teşkilatı başkanının görüşmeleriyle ilgili haberleri kamuoyuna açıklamamasına rağmen, Rus Dış İstihbarat Teşkilatı (SVR) başkanının Erivan'daki ziyareti Ermeni medyası tarafından bolca yer buldu. Bu kapsamda Reuters haber ajansı bir haberde şunları duyurdu:" Sergey Narışkin'in Nikol Paşinyan ile görüşmesi Ermenistan'ın başkentinde ve Ermenistan Başbakanı'nın birkaç gün önce ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) başkanıyla görüştüğü odada gerçekleşti."
Reuters haber ajansının haberinde, Erivan hükümetinin, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın Rusya Dış İstihbarat Teşkilatı başkanı ile yaptığı görüşmeye ilişkin fotoğrafları yayınladığı belirtildi. Bu bağlamda Rusya Sputnik haber ajansı da bir haberde, Sergey Naryshkin'in Erivan ziyaretinin ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı - CIA başkanının Erivan'ı ziyaretiyle ilgisi olmadığını belirtti. Buna rağmen Amerikalı ve Rus güvenlik ve istihbarat yetkililerinin son zamanlarda Erivan'a yaptığı ziyaretler önemli mesajlar içeriyor. Geçen ay, Rusya Dışişleri Bakanı ve Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın Minsk arabuluculuk grubunun ortadan kaldırılmasına vurgu yaptı. Aynı zamanda, amaçlarını ilerletmek için Minsk Grubu'nu kullanan Ermenistan, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin ve Rusya'nın bu konumundan duyduğu rahatsızlığı ve kaygıyı dile getirdi.
Aynı zamanda, Rusya ve Azerbaycan Cumhuriyeti, Güney Kafkasya'da güvenlik anlaşmalarını garanti altına almak için yeni bir format olarak 3+3 güvenlik düzenlemesini uygulamaya çalışıyor. Türkiye Cumhurbaşkanı'nın ilk kez önerdiği bu formata göre, Azerbaycan Cumhuriyeti, Ermenistan ve Gürcistan'ın aralarında bulunduğu Güney Kafkasya'nın üç ülkesi, İran'ın Türkiye'nin ve Rusya'nın yardım ve güvenceleriyle Karabağ barış sürecini sürdürecektir. Şimdiye kadar, Erivan hükümetinin yetkilileri bu bağlamda olumlu resmi pozisyonlar ortaya koymadı. Ermenistan hükümeti, Türkiye'nin Güney Kafkasya'da Rusya ile işbirliği yapmasından son derece endişeli. Karabağ barış görüşmelerinin süreci netlik kazanırken bölge medyasında bu endişleler de dile getirilmektedir.
Bu nedenle ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) başkanının ve ardından Rus Dış İstihbarat Teşkilatı (SVR) başkanının Erivan'a yaptığı ziyaretin Karabağ barış görüşmeleri süreciyle ilgili olduğu görülmektedir. Bu bağlamda dikkate alınması gereken nokta, William Burns'ün Ermenistan ziyareti sonrasında Karabağ sorununun çözüm sürecine ilişkin Erivan hükümetinin tutumunun değişmesidir. Erivan hükümetinin daha önce Karabağ bölgesi ve bazı çevre bölgelerin askeri tahliyesini kabul etmediği bir durumda, şimdi Karabağ'dan askerlerin çekilmesinden bahsediyor. Ermenistan Ulusal Güvenlik Konseyi sekreteri "Armen Grigoryan", geçtiğimiz Salı günü (18 Temmuz günü) Armen Press haber ajansına verdiği demeçte şunları söyledi: " Karabağ bölgesinde hiçbir Ermeni askeri gücü bulunmayacak ve iki ay içinde ülkeye dönecekler. "
Ermenistan Milli Güvenlik Kurulu Sekreteri'nin açıklamasının bu bölümünün bölgesel ve dünya güçlerinden garanti almak için yapıldığı açıktır. Ermeni makamları, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin katılımıyla Dağlık Karabağ bölgesi için kendi kaderini tayin hakkı referandumunun gerektiği gibi yürütülmeyeceğinden endişe duyuyor. Görünen o ki Bakü hükümeti, Azeri mültecileri Karabağ bölgesine nakletmek için nüfus dengesini Azerbaycan Cumhuriyeti lehine değiştirmeye çalışıyor.
