Avrupa'da ihtilafların büyümesi ve Polonya'nın tazminat talebi
Polonya hükümeti Perşembe günü İkinci Dünya Savaşı dolayısıyla Almanya hükümetinden bin 300 milyar Euro kadar tazminat talebinde bulundu.
Polonya başbakan yardımcısı Jaroslaw Kaczynski düzenlenen basın toplantısında 3 ciltlik bir rapor yayımlayarak Almanya'dan tazminat talep etti ve Almanya ekonomisinin bunu ödemeye gücü yeteceğini belirtti. 30 ekonomist, tarihçi ve uzmandan oluşan araştırma heyeti 2017 yılından beri çalışarak bu raporu hazırlamıştır.
Polonyalı yetkili Almanya'dan tazminat almadan önce müzakere sürecinin "uzun ve zor" olacağını tahmin etti. Bu Polonyalı yetkili, "tazminatın önemli bir kısmının 5,2 milyondan fazla Polonya vatandaşının ölümüyle ilgili olduğunu" vurguladı. Maddi zararın 170 milyar avro civarında olduğu tahmin ediliyor.
Polonya'nın sağcı ulusal muhafazakar ve Hıristiyan Demokrat partisi olan Hukuk ve Adalet Partisi, 2015'te iktidara geldiğinden bu yana Almanya'dan tazminat alma konusunu defalarca gündeme getirdi. Bu konu iki ülke arasında gerginlik yarattı. Bu arada Alman yetkililere göre Polonya 1953'te Doğu Almanya'dan savaş tazminatı almaktan vazgeçmişti, bu Polonyalı muhafazakarların karşı çıktığı bir konudur. Almanya, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonraki yıllarda Doğu Bloku ülkelerine tazminat ödendiğini ve davanın kapatıldığını da savunuyor. Ancak Polonya'nın sağcı hükümeti, savaşın ilk kurbanı olduğunu ve bu savaşın zararlarının Almanya tarafından tam olarak karşılanmadığını söylüyor.
Polonya'nın Almanya'ya karşı yeni iddiası, Avrupalıların Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya'ya karşı birleşik cephe oluşturma iddiasında olduğu bir dönemde geliyor ve Avrupa Birliği'ndeki birçok bölünme ve anlaşmazlık vakasının yeni bir örneği olarak görülebilir. Tabii ki Almanya ve Polonya arasındaki ihtilaflar, yeni hükümetin Berlin'de göreve başlamasından bu yana yoğunlaştı. Aralık 2021'in sonlarında, Polonya başbakan yardımcısı ve ülkenin iktidar partisinin lideri "Jaroslaw Kaczynski", Alman Şansölyesi Olaf Schultz yönetimindeki yeni Alman hükümetini Nazilerden sonra yeni bir imparatorluk kurmaya çalışmakla suçladı. Kaczynski, "Bazı ülkeler, Avrupa Birliği'nde Alman imparatorluğunun oluşumundan endişe duyuyor. Polonya'daki bizler ise, Almanya'nın bu aşağılayıcı tavrına katılmıyoruz. Dördüncü Reich imparatorluğu kurmaya çalışıyorlar."
Önceden tahmin edildiği gibi, Avrupa entegrasyon eğilimlerini net bir şekilde takip eden Almanya'nın yeni koalisyon hükümetiyle, Avrupa Birliği'nin sözde isyancı üyeleriyle, özellikle Polonya ile farklılıklar arttı. 2004 yılında Avrupa Birliği'ne katıldığından beri Polonya, Avrupa Birliği bütçesinden en çok yararlanan ülkelerden biri oldu ve Brüksel'in Polonya'ya yaptığı yardım Varşova'nın 2008 ekonomik krizindeki en büyük ekonomik durgunluktan çıkmasına yardımcı oldu.
Ancak Polonya her zaman Avrupa Birliği ile ihtilaflar yaşamış ve Varşova ile Brüksel arasındaki ilişkiler, özellikle muhafazakar ve milliyetçi "Hukuk ve Adalet" partisinin 2015'te iktidara gelmesinden sonra çalkantılı olmuştur. Avrupa Birliği'nin yargı sisteminde bir dizi değişiklikten sonra, Polonya bu Avrupa kurumu ile ciddi anlaşmazlıklar da yaşadı. Liderliğini Sosyal Demokratlar ve Şansölye Olaf Schultz'un yaptığı Alman koalisyon hükümeti, Avrupa federalizmini ve AB kararlarının üye ülkelerin kararlarına üstünlüğünü kuvvetle desteklerken, Polonya hükümeti ve bu ülkenin üst düzey yetkilileri tamamen zıt bir görüşe sahip. Şimdi öyle görünüyor ki Varşova Berlin üzerindeki baskıyı artırmak için Almanya açısından tamamen haksız ve kabul edilemez yeni bir bahaneye başvurmuştur. Polonya'nın Almanya'ya karşı bu iddiası, sadece iki ülke arasındaki ihtilafları arttırmakla kalmayacak iki ülke ve Avrupa Birliği'ndeki ayrışmayı da yoğunlaştıracaktır.
