Lavrov'un danışmanları onu bir kez daha yanıltmasın: hayali Zangzor Koridoru kurulmayacak

Parstoday- Görünen o ki, Rusya Dışişleri Bakanlığı bir yanılgı içerisinde ve Azerbaycan cumhuriyeti ile olan sorunlarını, İran'ın muhalefetiyle kesinlikle kurulmayacak olan hayali Zangzor Koridorunu kullanarak çözmenin kendi çıkarına olacağını düşünüyor.

"Vladimir Putin"in geçtiğimiz günlerde Bakü'ye yaptığı ziyaretin ardından üst düzey Rus yetkililerin Güney Kafkasya bölgesindeki iletişim güzergahına ilişkin tutumlarının açıklanması ve bunun son günlerde tekrarlanması, Sayın Putin'in ekibinde bir takım yanıltıcı danışmanların bulunduğunu gösteriyor. Bu da gösteriyor ki, İran'ın bölge coğrafyasıyla ilgili açıkladığı bazı ilke ve esasların, Allah muhafaza, bu sefer başka bir bölgede tekrar aynı hatalara düşmemeleri için Rus yetkililere öğretilmesi gerekiyor.
Parstoday’in Tesnim’den naklen aktardığı habere göre Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Bakü ziyaretinin ardından Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, Russian Channel One'a verdiği röportajda şunları söyledi: "Bakü ile Erivan arasında hızlı bir şekilde barış anlaşması imzalanması ve iletişim engelinin kaldırılmasından yanayız."
Lavruf Ermeni hükümetini bu konunun önündeki bir engel olarak nitelendirerek, "Maalesef Başbakan Paşinyan'ın Ermenistan'ın Syunik bölgesinden iletişim konusunda imzaladığı anlaşmayı engelleyen de Ermeni liderliğidir” dedi. Lavrov şunları ekledi: "Zangzor'un Ermenistan tarafından kapatılması nedeniyle bölgedeki iletişim çok zorlaştı."
Rusya Dışişleri Bakanı'nın bu tutumu, Moskova'nın Azerbaycan Cumhuriyeti'nden Ermenistan toprakları üzerinden Nahçıvan bölgesine doğu-batı yönünde uzanan "Zangzor" koridorunu açma isteği konusunda medyada farklı yorumlara ve spekülasyonlara neden oldu. İran'ın üst düzey yetkilileri, Rusya, Azerbaycan Cumhuriyeti, Ermenistan ve Türkiye yetkilileriyle yaptıkları çeşitli toplantılarda, Tahran'ın sınırlarda ve bölgede jeopolitik değişikliklere yol açacak bu koridora açıkça karşı olduğunu defalarca dile getirdi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü "Maria Zaharova"nın son dönemdeki açıklamalarının ardından Rusya'nın bu tutumuna yönelik hassasiyet daha da arttı. Açıklamalarında Zangzor'un, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin ana topraklarını Ermenistan'ın Syunik kenti üzerinden Nahçıvan'a bağlayabilecek bir güzergah olduğunu, Zangzor'un engelinin kaldırılması, Ermenistan'la yapılacak üçlü barış görüşmeleri çerçevesinde mutlaka tartışılacağını söyledi.
İran'ın tutumu sorulduğunda Zaharova gazetecilere şunları söyledi: "İran tarafının Zangzor Koridoru hakkındaki endişelerini gördük ve açıklama için Tahran ile iletişime geçmelisiniz. Ancak Moskova'nın bu konudaki tutumu kesinlikle kesindir. Çözümün Ermenistan, Azerbaycan ve bölge komşuları tarafından kabul edilebilir olması gerektiği gerçeğinden yola çıkarak ilerliyoruz."
Bu tutum, Kasım 2020'de ve 27 Eylül - 11 Kasım 2020 tarihleri arasında Bakü ile Erivan arasında 44 gün süren savaş sonrasında Moskova barış anlaşmasının 9. paragrafının tekrarıydı; Madde 9, tarafların iletişim kanallarının engellenmesine son vermesini gerektirmektedir.
İran, son dönemde yaşanan görüşmelerin ardından Rus tarafına gerekli mesajın iletilmesi için diplomatik önlemler aldı. Bu bağlamda İran Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Avrasya Genel Müdürü Mocteba Demirchilu da Rusya'nın Tahran Büyükelçisi Alexei Dedov’u İran Dışişleri Bakanlığı'na çağırarak, İran İslam Cumhuriyeti'nin itirazlarını kendisine bildirdi ve Kafkasya'da sürdürülebilir barışın garantisi ve bölgesel işbirliğinin temeli olarak ulusal egemenliğe, toprak bütünlüğüne ve ülkelerin karşılıklı çıkarlarına saygı gösterilmesi zaruretini hatırlattı.
Ayrıca bilgi sahibi kaynaklara göre, İran'ın Moskova Büyükelçisi de İran'ın Rusya Dışişleri Bakanlığı'nın son tutumuna karşı protestosunu duyurmuştu.
Rus yetkililere bazı önemli tavsiyeler:
Bu bağlamda Rus yetkililere birkaç noktayı hatırlatmak gerekiyor:
İlk olarak Rusya Dışişleri Bakanlığı, İran'ın beklentilerine aykırı açıklamalarda bulundu; Ruslar, İran'ın üst düzey yetkilileri aracılığıyla ve birçok kez Tahran'ın, İran İslam Cumhuriyeti'nin Zengzor ve Nahçıvan'ı Azerbaycan Cum.’ne bağlayan diğer koridor türlerine karşı olduğu yönündeki açık ve doğru tutumu konusunda yeterince bilgilendirilmişlerdir; bu yüzden bu tutum şaşırtıcıdır!
İkincisi, Moskova'daki yetkililer, İran İslam Cumhuriyeti'nin, başta Güney Kafkasya olmak üzere bölgedeki en küçük gelişmelere ilişkin kesin ve net tutumları olan bağımsız bir ülke olarak, her zaman Amerika'nın, Batı'nın ve dünyaya hakim olmak isteyenlerin karşısında yer aldığının bilincindedir ve İran İslam Devrimi'nden sonraki tarihsel gelişmeler de Tahran'ın küresel zorbalara karşı koyma yönündeki temel stratejisini doğruluyor.
Üçüncüsü, İran İslam Cumhuriyeti devleti, ülkesinin hiçbir yerinde sınırında ve güvenlik sınırlarında herhangi bir değişikliği kabul etmiyor.
Dördüncüsü, Güney Kafkasya'daki hiçbir ülkenin güvenliği ve jeopolitik konumu hiçbir kurala göre diğerine tercih edilmez. Peki neden Rus dostlarımız Ermenistan'la sorunlarını çözmek için Zangzor Koridorunu kullanmaları gerektiğini düşünüyor?
Beşincisi, Moskova ya da Rusya, Ukrayna ile savaşın zirvesindeyken, Amerikalılar, NATO'nun kılıfına bürünmüş bir yılan gibi, Güney Kafkasya'da bir yol açmak istiyorlardı. Ancak İran İslam Cumhuriyeti, NATO ve Amerika'nın önünde tüm gücüyle tek başına durdu. Öyle ki Biden hükümeti, bizzat İran'ın Zangzor Koridorunun açılmasının önündeki tek engel olduğunu açıkladı.
Rusya, tam da Zangzor Koridoru konusunda son 2 yılda bizzat Ukrayna meselesi ile haşır neşir olduğu bir sırada, çıkarcı taraflar ve özellikle batılıların aşırı talepleri karşısında tek başına duranın İran ve bizzat İslam inkılabı Lideri olduğu ve onlara taciz ve saldırıda bulunma izni vermediğini unutmaması gerekiyor. 
Aslında İran'ın tavrını net bir şekilde açıklamış olduğu, bu konunun dünyada kesinleşmiş bir konu haline geldiği ve İran'ın bu konudaki tutumunun taraflarca da kabul edildiği bir dönemde Rusya'nın neden bunu açıklaması şaşırtıcı bir konudur!
Altıncı nokta şu ki, iki ülkenin yetkilileri stratejik bir ilişki kurmaya hazırlanıyor ve bu, İran İslam Cumhuriyeti'nin bir tür stratejik ilişki kurma iradesinin bir işareti. Bu da üst düzey Rus yetkililerin, özellikle de bu ülkenin başkanı Vladimir Putin'in vurguladığı bir konudur.
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in İran İslam Cumhuriyeti'nin üst düzey yetkilileriyle yaptığı çok önemli ve net anlaşmalar ve iki ülkenin stratejik ilişkileri güçlendirme hedefleri göz önüne alındığında, Rusya Dışişleri Bakanlığı'nın böyle bir tutumu şaşırtıcı!
Görünen o ki, Rusya Dışişleri Bakanlığı açısından "stratejik ilişkiler"in pratik anlamının yeniden tanımlanması gerekiyor.
Yedincisi, Rusya Dışişleri Bakanlığı'nın artık bir yanılsama içerisinde olduğu ve Ermenistan'la olan sorunlarını, kesinlikle İran'ın muhalefetiyle yaratılmayacak olan bu hayali Zangzor Koridorunu kullanarak çözmenin kendi çıkarlarına olduğuna inandığı görülüyor.
Zengzor Koridorunun açılmasının, İran'ın Avrupa'ya açılan kapılarından birinin kapatılması ve İran İslam Cumhuriyeti'nin komşu sayısının 15'ten 14'e indirilmesi anlamına geldiğini hatırlatmakta fayda var.
İran ve Rusya'nın aradığı "stratejik ilişki" kavramına göre bu tür taktiksel adımlar atmak, stratejik ilişkinin temelleriyle çelişmektedir.
Eğer herhangi bir ülke sorunlarını kendi sınırları dışında, bedelini başkalarının ödeyeceği yeni bir kaos ve çatışma cephesi oluşturarak çözebileceğini düşünüyorsa, o zaman dünyanın hiçbir yeri güvenli olmayacak ve dünyada kalıcı bir kaos yaşanacaktır./