İbranice Medyanın İsrail’in İran’la Savaşı Hakkındaki Analizi

Parstoday – 24 ile 28 Haziran tarihleri arasında İbranice medya içerikleri üzerine yapılan veri odaklı bir analiz; İsrail’in İran’la yaptığı son savaşa dair resmi anlatımında anlatı boşlukları, istatistiksel çelişkiler ve güvenilirlik krizi olduğunu ortaya koymaktadır.

Parstoday'in Fars Haber Ajansı'na dayandırdığı habere göre, söz konusu analiz; anlamsal ağ analizi, duygu analizi, çerçeveleme (framing) analizi ve söylem analizi gibi bilimsel yöntemlere dayanmakta ve bir araştırma enstitüsünde hazırlanmıştır.
-    Demir Kubbe, gerçeğin darbesi altında
İbranice metinlerin anlamsal ağ analizi, Demir Kubbe hava savunma sisteminin geçilmezliği yönündeki iddiaların aksine, “füze savunmasının başarısızlığı” ifadesinin analizlerin merkezinde yer aldığını ve raporların %43’ünde İran füzelerinin stratejik bölgelere isabet ettiğinin belirtildiğini göstermektedir.
-    Nükleer tesislerin imhasında anlatım ikiliği
İran nükleer tesislerinin “geri döndürülemez şekilde imha edilmesi”yle ilgili anlamsal bağlantılar, metinlerin sadece %27’sinde onaylanmıştır. Buna karşılık analizlerin %68’i, Tel Aviv’deki INSS Enstitüsü gibi kaynaklara dayanarak tesislerin “hızla yeniden inşa edildiğini” aktarmaktadır.
-    Kamuoyu Memnuniyetsizliği ve Meşruiyet Krizi
İbranice metin veri tabanına dayanan duygu analizine göre, “savaş karşıtı protestolar” ifadesi 121 kez tekrarlanarak dikkat çeken bir varlık göstermektedir. Ayrıca Netanyahu hükümetine yapılan göndermelerin %63’ü belirgin bir olumsuz duygu taşıyor (duygu skoru: -0,45).
-    Amerika’nın Tel Aviv Kararlarına Gölgesi
İçeriklerin konuya göre kümelenmesi, ABD’nin askeri desteğine olan yoğun bağımlılığı öne çıkarıyor. Öyle ki analizlerin %72’si ateşkesi ABD’nin arabuluculuğuna bağlı olarak değerlendirmiştir.
-    Mağduriyet Temsili Paradoksu
Medya çerçeveleme analizine göre, haberlerin %85’i İsrail’i savaşın mağduru olarak gösterirken, yalnızca %34’ü sivil kayıplara dair belgelenmiş istatistik sunmuştur. Bu durum, resmi Siyonist rejim kaynaklarında yayınlanan askeri kayıplara ilişkin verilerin farklı ve bazen çelişkili olmasıyla aynı döneme denk gelmektedir.

-    Zafer Anlatısında Uyuşmazlık
Araştırma analizine göre, İbranice medyada "kesin zafer" ifadesinin 47 kez tekrarlanması, buna karşılık "ateşkesin kırılganlığı" ifadesinin 59 kez kullanılması çelişkili bir durum yaratmaktadır. Ayrıca metinlerin %82’sinde yalnızca İsrail kaynaklarına atıfta bulunulmuş olması, haber kaynaklarının kapalı olduğunu göstermektedir.
-    Sonuç
Veri odaklı yönteme dayanan bu inceleme, İbranice medyanın anlatısında üç temel zayıf noktayı öne çıkarıyor:
1.    Bilgi sunumunda istatistiksel uyumsuzluk
2.    Tarafsız kurumlara atıf yapılmaksızın yalnızca resmi kaynaklara dayanma
3.    Askeri üstünlük iddiası ile savunma yapılarındaki yapısal zayıflık arasındaki çelişki/