Neden “Trump” Afganistan’daki Bagram Askeri Üssüne Göz Dikti?

Parstoday – Bagram üssünün yüksek askeri operasyon kapasitesi, Afganistan’ın zengin maden kaynakları, Çin’e olan yakınlığı ve Orta Asya’daki nüfuzu artırma potansiyeli, Amerika Başkanı Donald Trump’ın bu stratejik üssü yeniden ele geçirme arzusunun başlıca nedenleri arasında yer alıyor.

Bir zamanlar Amerika’nın Afganistan’daki askeri operasyonlarının kalbi olan Bagram üssü, bugün Washington, Taliban yönetimi ve bölgesel güçler arasındaki jeopolitik rekabetin kilit noktalarından biri haline gelmiş durumda. Parstoday’in Mehr Haber Ajansı’na dayandırdığı haberine göre, Amerika Başkanı Donald Trump kısa süre önce bu üssü geri alma çabalarından açıkça söz etti ve hatta Taliban’ın bu üssü Amerika’ya geri vermemesi halinde “kötü olaylar” yaşanacağı tehdidinde bulundu. Bu üs, Amerikan güçlerinin 2021’deki düzensiz çekilişi sırasında terk edilmiş ve birkaç hafta sonra Taliban’ın eline geçmişti. Öte yandan Taliban yönetimi, Amerikan güçlerinin Bagram’a geri dönmesine kesin bir şekilde karşı çıkıyor ve yabancı güçlerin Afganistan topraklarında yeniden konuşlanmasına asla izin vermeyeceklerini vurguluyor.
- Amerika’nın Bagram’a Dönüş İçin Dört Stratejik Nedeni
1.     Coğrafi Konum ve Tehditler
Bagram, Çin sınırına yaklaşık 800 kilometre mesafede yer alıyor. Bu konum, Çin’in askeri faaliyetlerini izlemek ve Pekin’in bölgedeki nüfuzunu genişletmesine karşı gelişmiş bir üs kurmak açısından kritik bir nokta haline geliyor. Çin, özellikle Şincan bölgesinde askeri kapasitesini ve füze üslerini hızla geliştiriyor ve bu durum Amerika için büyük bir tehdit oluşturuyor. Bagram, Washington’a Çin’in operasyonel ve saha konumlarını yakından takip etme ve bu faaliyetleri etkin biçimde izleme imkânı sağlıyor.
2.     Afganistan’ın Madencilik Kaynaklarına Erişim
Afganistan, zengin maden rezervleriyle ileri teknoloji sanayileri için stratejik bir hammadde kaynağına dönüşmüş durumda. Ülkenin petrol dışı maden kaynakları, örneğin lityum, bakır, altın, demir ve diğer nadir metallerin değeri 3 trilyon dolardan fazla olarak tahmin ediliyor. Özellikle lityum, Afganistan’ı elektrikli batarya üretimi, elektrikli araçlar ve yenilenebilir enerji sistemleri için kilit bir kaynak haline getiriyor. Bu rezervler, jeopolitik ve ekonomik rekabetlerde yüksek öneme sahip.
3.     Orta Asya’daki Stratejik Önemi
Orta Asya, Türkmenistan ve Özbekistan gibi ülkelerdeki gaz ve petrol kaynakları nedeniyle enerji ve madencilik temelli stratejik bir mücadele alanına dönüşüyor. Bagram’ın yeniden işgali, Amerika’ya Çin ve Rusya’nın etkisi altındaki bu bölgede nüfuzunu artırma fırsatı sunuyor. Bagram’ın Pakistan, Çin, İran ve Rusya’ya komşu konumu sayesinde Amerika, bu üssü yeniden ele geçirerek kendisine karşıt ülkelerin iç işlerine müdahale etmeyi hedefliyor.
4.     Bagram’ın Yüksek Operasyonel Kapasitesi
Afganistan’daki en büyük askeri üslerden biri olan Bagram, çok uzun iki pist barındırıyor ve C-5 Galaxy gibi ağır bombardıman ve kargo uçaklarını kabul edebilecek kapasiteye sahip. Bu özellikler, Amerika’ya Güney Asya veya Batı Asya’daki gelecekteki krizlerde hem müdahale etme hem de hızlı tepki verme imkânı tanıyor.
-    Bagram’a Dönüşün Trump ve Amerika İçin Maliyetleri
Amerika’nın Bagram üssüne geri dönmesi, ülkeyi muhtemelen yeniden yüksek maliyetli bir sürece sokacaktır; tıpkı geçmişte Afganistan ve Irak’ta yaşananlar gibi. Üslerin yeniden inşası ve gelişmiş askeri teçhizatın temini için harcanacak milyarlarca dolarlık bu kararın maliyeti Amerika’nın ödemesi gereken ağır bedelin yalnızca bir kısmını oluşturuyor. Ancak finansal yük, bu karmaşık denklemdeki tek boyut değil; Afganistan’ın yeniden işgali, insan kayıplarını da ciddi şekilde artırabilir. Bu ülkede yaşanan yirmi yıllık savaş tecrübesi, Amerika’nın uzun süreli askeri varlığının Washington’a hiçbir stratejik üstünlük sağlamadığını, aksine Amerikan askerleri ve Afgan siviller için büyük kayıplara yol açtığını ortaya koymuştur./