OPEC’in kararı; iyi mi, kötü mü?

OPEC petrol ve enerji bakanları bu kurumun petrol üretimini günde 32.5 milyon varil tavanıyla sınırlandırılmasını kararlaştırdı. Karar dün Cezayir’de düzenlenen ve 4 saat süren oturumun sonunda alındı. Oturum ilkin istişare oturumu olarak düzenlendi, fakat devamında olağanüstü oturuma dönüştürülerek alınan kararlara daha fazla itibar kazandırıldı.

OPEC petrol ve enerji bakanları bu kurumun petrol üretimini günde 32.5 milyon varil tavanıyla sınırlandırılmasını kararlaştırdı. Karar dün Cezayir’de düzenlenen ve 4 saat süren oturumun sonunda alındı. Oturum ilkin istişare oturumu olarak düzenlendi, fakat devamında olağanüstü oturuma dönüştürülerek alınan kararlara daha fazla itibar kazandırıldı.

OPEC petrol ve enerji bakanlarının istişare oturumunun sonunda bir açıklama yapan İran petrol Bakanı Bijen Namdar Zengene, OPEC’in kararını fevkelade bir karar niteleyerek, OPEC 2.5 yılın ardından ilk kez piyasaları yönetme konusunda konsensüs sağladığını kaydetti.

Gerçekte OPEC üyeleri 2008 yılından beri ilk kez üretim tavanı konusunda anlaşmaya varıyor. Buna göre bazı gözlemciler artık Arabistan’ın petrol piyasalarında tek başına hareket etme dönemi sona erdiğini ve dünyanın en büyük petrol ihraç eden ülkesi OPEC içindeki geleneksel rolünü İran’a devretmek zorunda kaldığını belirtiyor.

Arabistan Kasım 2014’te OPEC’i piyasadaki üretim payını orantısız bir şekilde arttırmaya zorladı. Ancak bu karar dünya petrol piyasalarında fiyatların şiddetli bir şekilde düşüşe geçmesine yol açtı. Arabistan’ın eski petrol Bakanı Ali Naimi bu karardan bir ay sonra yaptığı açıklamada rakiplerin er geç mali sorunlarla karşılaşacaklarını, ancak Arabistan bu duruma uzun süre katlanabileceğini ileri sürdü. Fakat şimdi kararın üzerinden iki yıl geçtiği bir sırada ve Arabistan ham petrol üretimini düşürme konusunda müzakereye yanaşmazken, Cezayir zirvesinde boyun eğmek zorunda kaldı ve ham petrol üretimini 10.7 milyon varilden 10.2 milyon varile düşürmeyi kabul etti.

Bu süreçte Arabistan’ın ekonomik büyüme hızı %1 seviyesine gerilerken İran ekonomisinin büyüme hızı arttı ve %4’lük bir oranı yakalandı. Arabistan bu yıl çift haneli bütçe açığı ile karşılaşırken, İran ticari hesapları da dengelendi. Çünkü İran hiç bir zaman Arabistan kadar petrol gelirine bağımlı olmadı ve şimdi de Bercam nükleer anlaşmasından sonra ekonomisinde yeni bir açılım sürecini yaşıyor. Bu şartlarda Arabistan karşılaştıkları sorunların tek çözümü uzlaşmak olduğunu biliyor.

Uzmanlar dünya piyasaları bu kararı destekledikleri takdirde petrol piyasalarında istikrar sağlanacağını belirtiyor. Gerçi bazı OPEC üyeleri bu karara karşı çıktı, fakat OPEC içinde birlik ve beraberlik sağlamak için bu karar gerekliydi ve bu yüzden İran da bu karara karşı çıkmadı.015