Pars Today

38. Fars körezi işbirliği konseyi FKİK liderler zirvesi konseye üye ülkelerin liderlerinden çoğunun katılmaması ve tırmanan ihtilafların gölgesinde oldukça sönük düzenlendi ve iki sürmesi gereken zirve bir günde noktalandı.

38. Fars körfezi konseyi liderler zirvesine sadece Katar emiri ve Kuveyt emiri katıldı ve diğer üyeler zirveye daha düşük düzeyde temsilciler göndererek katıldı.

Arabistan, Bahreyn ve BAE liderleri bundan önce çok kez Katar’ın katıldığı zirvelere katılmayacaklarını açıklamıştı, üstelik son zirvede de Kuveyt’in bu üç ülke ile Katar arasında yaşanan münakaşada tarafsız kalmasından hoşnut olmadıkları anlaşılıyor.

FKİK liderler zirvesi iki gün sürmesi ve Salı ve Çarşamba günlerinde düzenlenmesi planlanmıştı, ancak FKİK’in çoğu lideri zirveye katılmaması yüzünden bir günde sonuçlandı. Aslında 38. FKİK liderler zirvesinin en önemli özelliğini katılım seviyesinin şimdiye kadar en düşük düzeyde gerçekleşmesi, zirvenin en kısa sürede sona ermesi ve FKİK’in geleceği ve üye ülkelerin dayanışma ve birlik yönünde pek istekli gözükmemesi şeklinde özetlemek mümkün. Üstelik bu zirve bölgenin ve islam dünyasının Filistin meselesi ve Yemen krizi gibi önemli gündemlerine değinmemesi ve daha çok marjinal konularla ilgilenmesi ve ayrıca üye ülkelerin birbirini suçlaması yüzünden önceki zirveler gibi sonuçsuz bir zirveye dönüştü ve bir kez daha FKİK’in bölgesel bazda hiç bir işe yaramayan bir konsey olduğunu gözler önüne serdi.

Aslında FKİK Haziran 2017’de ve Arabistan, Bahreyn, BAE ve Mısır devletleri Katar ile siyasi ve diplomatik ilişkilerini kesmelerinin ardından siyasi kriz ve belirsizliğe sürüklendi. Nitekim 38. FKİK liderler zirvesi de konseyin üyelerinden Katar’a altı aydır tam abluka uygulandığı bir sırada düzenlendi. Ancak ne var ki Katar’a kuşatma uygulayan bu ülkeler hiç bir hedefine ulaşamadı ve Katar devleti de onlara teslim olmadı.

Bu kriz aynı zamanda Arap ülkeleri arasında yeni bir düşmanlık ve güvensizliğe de yol açtı. Bu yüzden Doha ile Riyad arasında yaşanan anlaşmazlıkların FKİK’in dağılmasına yol açacağı ifade ediliyor. Buna göre 38. Fikik liderler zirvesinin erken sona ermesini de bu dağılmanın başlangıç noktası nitelemek mümkün. Ray el Yom gazetesi, bu zirve FKİK’in son zirvesi olmayabilir ama sonunun başlangıcı olabilir yorumunda bulundu. Öte yandan Arabistan ve BAE’nin askeri, iktisadi, siyasi ve kültürel alanlarda ikili işbirliği yönünde anlaşması da FKİK’in alternatifi olacağı anlaşılıyor.

Gerçekte Arabistan bölgede yeni ittifaklar ve yıkıcı siyasi saflaşmalara giderek Ortadoğu bölgesinde dayanışma süreçlerini baltalıyor. Bu arada Arabistan’ın FKİK çerçevesinde uygulamalarına yönelik eleştiriler sadece Katar konusu ile sınırlı olmadığı ve konseyin diğer iki üyesi Kuveyt ve Umman’ın da Suud rejiminin aldığı kararları benimsemediği gözleniyor. Örneğin bu iki ülke son krizde Doha ile ilişkilerini kesmeyi reddetti. Bu durum FKİK için saflaşmaları daha da derinleştirdiği ve konseyin düzenlediği oturumların son örnekte olduğu gibi sadece zayıf bir şovdan ibaret olduğunu ortaya koyuyor.