Bugünkü sohbetimizde beyaz eşya piyasasını ele almak istiyoruz.

Beyaz eşya sektörü çeşitli alt sanayi sektörleri için katma değer sağlayan ve başta İran olmak üzere dünyanın tüm ülkelerinde iktisadi ve sanayi kalkınmaya ivme kazandıran sektörlerden biri olarak bilinir.

Beyaz eşya sektörü, ürünleri dünya genelinde geniş çapta kullanıldığından, ülkelerin mali ve iktisadi alanında büyük payı bulunan bir sektördür. Günümüzde dünyada içinde beyaz eşya ürünleri bulunmayan hemen hemen hiç bir ev olmadığı söylenebilir.

Beyaz eşya sektörü televizyon, buzdolabı, derin dondurucu, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, elektrikli süpürge, ütü ve diğer bir çok elektrikli eşya ve hatta teflon ve stil kap kacak gibi ürünlerden oluşuyor.

Beyaz eşya sektörü küçük ve büyük enerji tüketen eşyalar ve yine çeşitli kapları kapsayan ve doğrudan enerji tüketmeyen eşyalar olmak üzere üç alt sektörden oluşuyor.

Beyaz eşya sektörü pek fazla yüksek teknoloji gerektirmeyen önemli sanayi sektörlerinden biridir  ve bu sektörde orta ve büyük işletmelerin varlığı, sektörü iktisadi açıdan ayakta tutmaya yetiyor.

Beyaz eşya sektörü çeşitli alt sanayi sektörleri için katma değer sağlayan ve başta İran olmak üzere dünyanın tüm ülkelerinde iktisadi ve sanayi kalkınmaya ivme kazandıran sektörlerden biri olarak bilinir. Beyaz eşya sektörü oldukça çeşitli ve geniş kullanım alanları söz konusudur ve ailelerin kaçınılmaz olarak kullanması geniş ev eşyalarının yanı sıra idari ve ticari sektörlerde de geniş çapta tüketilir ve bu iki sektör bu piyasada alıcı olarak büyük payı vardır. İran’da beyaz eşya sektörü ailelerin ihtiyaçlarının geniş olması ve İran toplumunun nüfusunun genç olması yüzünden İranlı aileler için cazip sektörlerden biri sayılır, nitekim beyaz eşya sektörünün sunduğu çeşitlilik de alıcı sayısının artmasına vesile olur. Beyaz eşya sektörünün İran’daki mazisi yaklaşık 80 yıl öncesine dayanır.

İran’da ilk beyaz eşya üreten fabrika 1937 yılında Tahran’da ve sadece 8 işçi ile hizmete girdi. Bundan yaklaşık yirmi yıl sonra ve bir kaç yeni fabrikanın hizmete girmesi ile birlikte yavaş yavaş İran’da bu sanayinin temelleri atılmaya başladı.

1950’li yıllardan itibaren İran’da beyaz eşya sektörü geniş çapta değişime uğradı ve engebeli bir süreci geride bıraktı. Bu sektörde çalışan işletmeler montaj şeklinde üretimden teknoloji sahibi ülkelerin işletmeleri ile ortak olmak gibi çeşitli yöntemlerle faaliyetini geliştirdi.

Daha sonra bu sektöre bağlı fabrikalarda elektro motor ve kompresör parçalarının üretilmesi ile birlikte İran’de beyaz eşya sektörü ürünlerini tamamen içeride üretmekle yeni bir aşamaya geldi. Bundan sonra fabrikalar çeşitli markaları ile ürünlerini üreterek iç ve dış piyasalara sürmeye başladı.

Günümüzde İran’da beyaz eşya sektöründe 400 kadar işletme yaklaşık 100 bin kadar işçi ve uzman personeli ile fabrikalarda ve satıştan sonra hizmet sektöründe faaliyet yürütüyor.

İran’da beyaz eşya sektörünün güçlü yönlerinden biri, bakır, alüminyum ve petro kimya maddeleri gibi bir çok ham madde ihtiyacının İran’da üretiliyor olmasıdır. Nitekim bu durum İran’da üretilen beyaz eşyaların çok kaliteli olmasına vesile olmuştur.

Çeşitli mühendislik ve teknik alanlarda genç, aktif ve uzman insan gücünün varlığı ve yine iç ve dış alanlarda ve özellikle komşu ve bölge ülkelerinde uygun piyasa, İran’ın beyaz eşya sektörünün yararlandığı diğer bazı meziyetlerdir. Uzmanlar önümüzdeki on yılda bu sektörün mali bilançosu 8 milyar dolara yükseleceğini tahmin ediyor. Buna göre de son yıllarda İran beyaz eşya sektörünün en önemli öncelikleri beyaz eşya üretiminde kullanılan teknolojileri yerel hale getirmek, dünyanın en yeni teknolojilerini bu sektörde kullanmak, araştırma geliştirme ve satış sonrası hizmet üzerinde yatırımları geliştirmek, tasarım ve mühendislik düzenlerine ilgi göstermek, kaliteyi yükseltmek, brand yapmak ve ihracatı arttırmak olmuştur.

İran’da şimdiye kadar beyaz eşya sektöründe üretim hattının donatılması ve tamamlanması için önemli miktarda yatırım yapıldı, öyle ki bu sektörde faaliyet yürüten işletme sahipleri üretim gücünü geliştirerek kısa sürede piyasanın ihtiyaç duyduğu ürünleri temin etme imkanını hazırladı.

Bu sektörde faaliyet yürüten Dr. Habibullah Ensari şöyle diyor: hali hazırda Irak, Afganistan, orta Asya ve Afrika ülkelerinde çok iyi piyasamız var, hatta şofben gibi İran yapımı bazı ürünler Avrupa ülkelerine ihraç ediliyor. İran’ın beyaz eşya sektörü yakında kendini ülkenin ekonomik büyümesinde önce bir sektör olarak gündeme getirmesi bekleniyor. Hali hazırda bazı özel ürünlerimiz bir dönem bu ürünlerin beşiği olan ülkelere ihraç ediliyor. Örneğin İran’da üretilen dikiş makineleri Avrupa piyasalarına ihraç ediliyor ve tüketicilerin bu ürünlerden memnun oldukları anlaşılıyor.

İran’de beyaz eşya sektörüne yatırım yapan yatırımcılar bölgede birinci sıraya yerleşmek için randımanı yükselterek giderleri düşürmeye ve sonuçta çeşitli ürünleri daha düşük fiyatlarla piyasaya sunmaya çalışıyor. Bölge ülkelerine ihracat planları, ürünlerin asgari düzeyde enerji tüketmesine özen gösterilmesi ve satış sonrası hizmetle müşterileri memnun etmek, bu sektörde faaliyet yürütenlerin diğer programları sayılır. Bu sektörde faaliyet yürüten işletmeler ayrıca dünyanın önde gelen muteber firmaları ile işbirliği yaparak teknoloji transferi, ihracatı geliştirmek gibi stratejik hedefleri de izliyor.

İran’da beyaz eşya üreten fabrikaların ve işletmelerin bir başka ilgili alanı, beyaz eşya alanında faaliyet yürüten bilim temelli firmaların araştırma geliştirme çalışmalarına destek vermektir. Bilim temelli firmalar beyaz eşya alanında kaliteyi geliştirmek ve dünya piyasalarına açılmak gibi hedeflerin doğrultusunda önemli çalışmalar yürütüyor ve bazı projelerini gerekli sermayeyi cezbederek ticari hale getirdiği anlaşılıyor. Bu alanda İranlı araştırmacıların icatlarından biri, air jet sistemi ile bulaşık makinesi üretmektir.

Günümüzde üretilen bulaşık makinelerinin en önemli kusurlarından biri, yıkama süresinin çok uzun sürmesi, makinenin aşırı enerji ve su tüketmesi ve buna karşın bazı bulaşıkların güzel yıkanmamasıdır. Air jet sisteminde hem yıkama süresi kısalıyor, hem makine daha sessiz çalışıyor, hem enerji tüketimi asgari seviyeye düşüyor. Öte yandan bulaşıklar suyun içine iyice battığından bakteri ve mantarların çoğalması önleniyor. Bu sistemin ihtiyaç duyduğu tüm parçalar İran’da üretiliyor ve fiyat bakımından da oldukça uygun olduğu anlaşılıyor.

Uygun beslenme modeli, toplumun sağlığında önemli rol ifa eden etkenlerden biridir. Buna göre her türlü ocağın üzerine takılabilen buharda yemek pişiren sistemi icat eden araştırmacıların amacı da insanların sağlıklı beslenmelerine hizmet etmektir. Söz konusu sistem gıda maddelerini buharla pişirdiği ve her türlü ocakta kullanılabildiği için toplum sağlığına hizmet yönünde önemli bir adım sayılır. Bu sistem çok kullanışlı olduğu gibi fevkalade güvenlidir ve pişirdiği besin maddelerinin kalitesini bozmak, ayrıca fiyat bakımından da uygundur.

Evlerde ve sahada kullanılabilecek buzdolabı ve derin dondurucu da İranlı genç mucitlerin bir başka icadıdır. Bu sistem hem doğalgaz, hem elektrik ve hem güneş enerjisi ile çalıştığından hatta çölde ve elektriğin bulunmadığı yerlerde kullanılabilir. Bu ürünün ortama ömrü 15 ila 20 yıldır ve tüm parçaları İran’da üretilir.

Doğalgaz vanalarını kontrol eden elektronik sistem, akıllı ocak, çeşitli beyaz eşyaların ihtiyaç duyduğu elektronik devreler, İran’da faaliyet yürüten bilim temelli firmaların beyaz eşya sektöründe ürettikleri diğer bazı ürünlerdir. Günümüzden İran’da üretilen beyaz eşya ürünleri yabancı markalarla rekabet edebilecek kaliteyi yakalamayı başarmıştır.

Beyaz eşya sanayii İran’ın 7 stratejik sanayi alanlarından biridir ve en stratejik politikası, ihracatı geliştirmek ve dünya piyasalarına açılmaktır. Bu doğrultuda beyaz eşya fabrikaları ve büyük firmalar beyaz eşya üzerinde stratejik araştırma yapan merkezleri açmış ve burada yetenekli gençleri istihdam ederek yetiştirmeye ve yeni icatlara imza atmaya başlamıştır. Bu çalışmanın amacı teknolojik ve bilimsel bir ortamda ve uygun laboratuvar imkanları hazırlamak sureti ile daha kaliteli ve daha randımanlı ürünler üretmektir.