Medeniyetin Beşiği Kermanşah-19
Bu bölümde sıcak kanlı Kermanşah halkının gelenek ve görenekleri ile tanıştıracağız sizleri.
Düğün törenleri genellikle İran'ın farklı yerlerinde benzer bir şekilde düzenlenmektedir. Ancak bazı durumlarda farklıdır ve farklı bölgelerdeki insanların adetlerini yansıtır. Kermanşah eyaletinde evlilik, özel adetleri ve ritüelleri olan bir kız isteme görüşmesi ile başlar. Kürt toplumlarında akrabalık sistemi babalık soyuna dayanmaktadır. Geçmişteki evlilikler ise daha çok akraba grubu içerisindeydi. Ama günümüzde erkekler istediği toplumdan sevdiği eşini seçerler ve annelerine haber verirler. Anne farklı bahaneler uydurarak kızın evine gider.Kızı beğenirse oğlanın babasına söyler ve baba da talihli bir günde -genellikle tek günlerde- birkaç beyaz sakallı ile kızın evine gider ve oğluna seçilen kızı ister. Kızın babasının rızası halinde başlık ve mihir orada belirlenir. Düğün töreninden önce gelin ve damat için nişan töreni de yapılır.
Nişan döneminde damat ailesi gelinliği hazırlamakla yükümlüdür. Kürtler arasındaki düğünlerde zurna ve davul eşliğinde düğün töreni iki ila üç gün ve ya gece devam eder. . Bu törende misafirler öğle ve akşam yemekleri ile ağırlanır. Düğün sırasında katılımcılar gruplar halinde dans eder ve halay çekerler. Geçmişte gelin götürülürken ata bindirilir ve silahlar ile ateş edilirdi böylece geline damadın evine kadar eşlik ediliyordu.
Gelin damadın evine yaklaşırken, zurnacılar gelini zurnalarını çalarak karşılarlardı. . Damat da karşılamaya gelip gelinin üzerine bir avuç şeker ve bozuk para dökerdi ve ardından birlikte eve girerlerdi.Tabii ki bugün bu tür geleneksel tören şekli daha çok köylerde ve kırsal alanlarda varlığını sürdürüyor. Mevcutta İran'ın diğer şehirlerinde olduğu gibi Kermanşah'ta da düğünler daha çok modern şekli ile salonlarda yapılır.
Günümüzde yemekler ve mutfaklar dünyanın farklı yerlerinde gezilecek ve görülecek yerlerden biri haline gelmiştir. .Özel lezzeti ile İran yemekleri yabancı turistler arasında her zaman popülerdir ve gezinin anısını onlar için daha keyifli ve kalıcı hale getirir. Kermanşah , İran'ın geleneksel lezzetli yemeklerinin, turistlerin zihninde kalıcı bir hatıra bıraktığı şehirlerden biridir. Sohbetimizin devamında kaburga kebabı, rendelenmiş badem güveci, yabani sarımsak pilavı, tarhine ve çeşitli çorbalar ile ilgili konuşacağız.
İran mutfağında, her biri çok lezzetli ve çekici olan ilginç yerel ve geleneksel kebap çeşitleri var. Sarhoş edici aromasıyla birlikte lezzetli tadı, insanı İran yemeğinin olağanüstü parçalarını yemeye yönlendirir. Kermanşah usulü kaburga kebabı da eşsiz lezzeti ile her insanın geleneksel ve yerli mutfağının güzel ve renkli dünyasına ilgi duymasını sağlayacak harika yemeklerden biridir. Bu harika yemeği pişirmek için kuzu kaburgalarını 10* 15 cm boyutlarında doğrayın, ezilmiş sarımsak, karabiber, sumak, salça, limon ve maydanozu karıştırın ve doğranmış soğana zeytinyağı ilave edip eti ekleyin. Eti ve karışımı elle iyice karıştırın. Eti yumuşak ve lezzetli hale getirmek için karışımı 12 saat kadar buz dolabına bırakın. Sonra kebabı şişleyin ızgara yapın. Kaburga kebabı genellikle pilav veya ekmekle servis edilir.
Rendelenmiş Badem Güveci de Kermanşah'ın en besleyici ve özel yiyeceklerinden biridir. Bu yemek dana eti veya koyun eti, yağ, soğan, safran, rendelenmiş badem, tuz, salça, gül ve kuru limonla hazırlanır. Et pişince siyah diken üzümü eklenir.
Çok yaygın olan ve ilkbaharda yaygın olarak tüketilen bir başka yemek de yabani sarımsak pilavıdır. Yabani sarımsak bitkisi, Kermanşah ilinin yerel dilinde Valek olarak adlandırılan yararlı ve besleyici bir sebzedir. Yerli halk yabani sarımsağı kullanarak, yabani sarımsak pilavı olarak bilinen bir tür geleneksel ve otantik Kermanşah yemeği pişirirler. Yabani sarımsak pilavı, pirinç, zeytinyağı, dana dili, sarı yağ, tuz, karabiber ve safran yapılıp hazırlanır. Dana dili yerine tavuk, bonfile, kıyma veya balık da kullanılabilir.
Çorba türleri, İran'ın çoğu bölgelerinde, özellikle dağlık bölgelerde yaygın olan yemeklerdendir. Kermanşah bölgesinde de çeşitli çorba türleri mevcuttur.
Kermanşah eyaletinin geleneksel ve özgün yemeklerinden biri de ayran çorbasıdır. Tabii ki bu yöresel yemek, bu eyalette yerli halk arasında Yoğurt Çorbası olarak bilinmektedir. Görünüşe göre bu yöresel yemek hazırlandıktan sonra, kullanılan ayran, yoğurt kıvamına gelir. Bu yüzden yoğurt çorbası olarak biliniyor. Buğday irmiği veya pirinç, kırık nohut, çorba sebzesi, ayran, taze sarımsak, nane, soğan, tuz ve zerdeçal bu çorbanın malzemelerini oluşturmaktadır.
Keş ve patlıcan çorbası Kermanşah eyaletinin çok ünlü ve popüler olan bir diğer geleneksel ve otantik yemeklerindendir. Keş ve Patlıcan çorbası çok besleyici bir yemek olup Kermanşah'ı temsil eden yemeklerinden biri olarak kabul edilir. Bu çorbayı pişirmek ve hazırlamak için nohut, kırmızı fasulye, barbunya, mercimek, pirinç, et, keş, patlıcan, tuz, zerdeçal, karabiber ve kırmızı biber, yağ, et özü, soğan, nane ve sarımsak gibi malzemeler kullanılır. Yüksek besin değeri nedeniyle bu yemek tam bir öğün olarak kabul edili
Genellikle kışın yenen yiyeceklerden biri olan Tarhine da Kermanşah'ın önemli yemeklerindendir. Ana malzemeleri ilkbahar ve yaz aylarında sağlanmaktadır. Bu yemeği hazırlamak için önce buğday yıkanır, sonra pişirilir ve pişirildikten sonra kurutulur. Bulgur ise daha sonra öğütülür. Bir süreden sonra ayran özel torbalara dökülür ve kurutulmaya bırakılır. Ardından öğütülen bulgur ile karıştırılır. Yuvarlak topaçlar haline getirilir ve güneşte kurutulur. Kurutulmuş hali kışın yağ ile beraber hem yemek olarak hem de su ile karıştırılarak ayran olarak kullanılır. Birisi soğuk algınlığı varsa ona Tarhine iyi gelir.
Programın sonuna yaklaşırken Kermanşah'ın hatıralıklarından bahsetmek yerinde olacaktır. Halı, kilim, cecim, dalga kumaş ve keçe gibi el dokuma sanatları ürünleri turistler tarafından her zaman beğenilen Kermanşah hatıralıklarındandır. Deri ürünleri, kakma sanatı eserleri ve kalaç bu bölgenin diğer önemli yöresel ürünlerindendir. Bunların yanı sıra Kermanşah'ın tatlıları da ülke genelinde tanınmaktadır. Bu çerçevede kak, nan berenci, nan hurmaya değinmek mümkün.
Kermanşah'ın nan berenci tatlısı turistler ve misafirler arasında oldukça popüler olan Kermanşah eyaletinin ünlü hediyelik eşyalarından biridir. Nan Berenci'nin tarihi, yaklaşık yüz elli yıl öncesine, Kaçar dönemine dayanmaktadır. İpek Yolu yolcuları, yolculukları için iyi besin değeri ve dayanıklılığı arttıran yiyecekler arıyorlardı. Kermanşah'ın Nan Berenci'si ise o dönemden itibaren besleyici bir yiyecek olarak tanınmaya başlandı.
Aslında Nan Berenci, Kazvin ve Kürdistan gibi eyaletlerde de yapılan bir tatlıdır, ancak yine de Kermanşah hatıralığı olarak sayılır. Pirinç unu, yumurta, şeker, yağ, kakule, gülsuyu ve semizotu tohumu, pirinç ekmeği pişirmek için kullanılan malzemelerdir. Bu malzemelerin her birinin kendine özgü faydaları vardır ve geleneksel şekilde hazırlanırsa, doğal olmayan koruyucu maddeler de içermeyecek besleyici bir yiyecektir. Genellikle Kermanşah'taki çoğu pirinç ekmeği sarı yağ ile hazırlanır, bu da onlara çok hoş bir aroma verir. Nan Berenci basit olarak veya safran aromasıyla hazırlanır.
Kermanşah'ın Kak isimli lezzetli ve geleneksel bir tatlısı da vardır. Kak, un, yumurta, kakule, yağ ve tarçından yapılan ince, kırılgan ve rulo yapraklar halindedir. Kak, yumurta ve sarı yağı nedeniyle çok enerjik bir tatlıdır. Kak genellikle pudra şeker ile kaplanır ve kişilerin damak tadına göre badem,fıstık, Hindistan cevizi gibi malzemeler ile süslenir. Bu tatlı, inceliği ve güzel tadı nedeniyle orta yaşlı ve çocuklar arasında hayranlıkla yenir.
Hurma ekmeği tatlısı, yerel Kermanşah yöresel dilinde Hanaki ekmeği olarak bilinir. Hurma ekmeği tatlısı, un, tozşeker, safran, gül, yağ ve hurmanın harmanlanmasından yapılır. Hurmalar hamurun ortasında ezilmiş bir şekilde yer alır ve genellikle kimyonla süslenir. Hamur ekmeği tatlısı sade ve cevizli olarak yapılır.
Kermanşah'ın çok değerli bir diğer hatıralığı da sarı yağıdır. Kermanshah yöresel dilinde buna Ron Dan denir. Sarı yağ, koyun ve inek sütünden elde edilen bir üründür. Kermanşah'ın uygun iklimi, meraları ve ovaları, Kermanşah sarı yağının aroması ve tadı üzerinde büyük bir etkisi vardır. Çünkü yağın elde edildiği hayvanlar da bu yemyeşil doğal ortamda otlamış ve yetişmiştir. Bu nedenle Kermanşah sarı yağı İran'da çok ünlüdür. Bu çerçevede inek ve koyun sütünden yoğurt yapılır ve ardından sarı ağ elde edilir. Sarı yağ, sütten alındığı için sütün tüm özelliklerine sahiptir ve yiyeceklere tat ve lezzet katar.