Bu bölümde, İran milletinin despot şah rejimine karşı başlattığı kıyamı yakından izleyen Batılı gazeteci Robin Right’ın görüşünü ve Peter Chavsky’nin İslam inkılabının zafere kavuşmasında halkın etkili rolü ile ilgili değerlendirmesini paylaşmak istiyoruz.

İran’da İslam inkılabının zafere ulaşması sadece siyasi bir rejimi değiştiren bir iç hadise değildi, nitekim bir çok Amerikalı ve Avrupalı devlet adamının anılarında o günlerden yaptıkları değerlendirmelerde belirttikleri üzere, İslam inkılabı Batı dünyası için yıkıcı bir depremdi.

Bugün İslam inkılabının 38. Zafer yıldönümünü idrak ediyoruz. Bu yüzden bir kaç bölümlük kısa sohbetimizde Batı dünyasının önde gelen seçkin gazetecileri, düşünürleri ve politikacılarının İslam inkılabı ile ilgili değerlendirmeleri bu inkılabın azametini tüm dünyaya aşikar edeceğini düşünerek bu şahsiyetlerin görüşlerini sizlerle paylaşıyoruz.

Batı dünyasında İran İslam inkılabından sonra İran milletinin kültürünü ve dünya görüşünü Robin Right kadar yakından bilen birine ender rastlanır. Right ilk kez 1973 yılında bir gazeteci olarak İran’ı ziyaret etti ve İslam inkılabı sırasında İran’da bulundu. Right inkılap günlerini her anı ile birlikte “Son büyük inkılap; İran’da inkılap ve değişim” adlı kitabında anlattı ve kadın bir gazeteci olarak 1979 inkılabından sonra yaşanan gelişmeleri yorumcu gözüyle masaya yatırdı.

Robin Right İran İslam inkılabının İslam öğretilerini en doğru biçimde uyguladığına inanıyor. Right şöyle yazıyor:

Ben burada başörtüsü ve çarşafları ile çeşitli sosyal ve siyasi arenalarda faaliyet yürüten kadınları görüyorum, ki bu da 1979 inkılabının büyük getirilerinden sayılır, yani İran toplumunda kadının aktif ve inançla boy göstermesi.

Robin Right eserinde İslam inkılabının Rusya ve Fransa devrimleri ile karşılaştırıyor ve İslam inkılabından beşeriyet tarihinin en büyük inkılabı şeklinde söz ediyor.

İran İslam inkılabı hakkında bir kitap yazan bir başka düşünür Peter Chavsky’dir. Chavsky, bir inkılapın gösterisi adlı bir kitap yazdı ve İslam inkılabını şöyle değerlendirdi:

İran İslam inkılabı en nadir tarihi hadiselerden biridir ve sözcüklerin silah karşısındaki üstünlüğünü ve gücünü en iyi biçimde göstermiştir. İmam Humeyni’nin sözleri ve halkın sloganları ve posterleri, iki bin yılı aşkın bir süre hükümet ve saltanat iddiası olan bir rejimi çökertti.

Peter Chavsky İslam inkılabından büyük bir gösteri sunuyor. Bu tabloda görecede bir dizi slogan ve inkılapçı simgeler şah rejimini deviriyor, fakat yazar halkın tağut rejimine karşı en güçlü silahını iman ve mezhep gücü olarak değerlendiriyor. Chavsky bir dizi belgeye dayanarak Batılı düşünürlerin ve uzmanların düşündüklerinin aksine 1979 inkılabını ancak halkın gücü sonuca ulaştırdığını belirtiyor.