Эрон табиати ажойиботлари - (87)
Хамир портининг табиий гўзалликлари
Бандар Хамир — Эрон жанубидаги Ҳормозган вилоятидаги гўзал шаҳарлардан бири. Бу шаҳар ушбу вилоятнинг пойтахти Бандар Аббосдан 95 км жануби-ғарбда жойлашган. Эрон ва Яқин Шарқдаги энг йирик денгиз лагунасига, яъни Хурхўрон халқаро сув-ботқоқли ҳудудига яқинлиги ва ушбу минтақа аҳолисининг лагунага ҳурмати билан яшаши туфайли ушбу шаҳар 2019-йилда Эрондаги биринчи миллий лагунани шаҳри мақомини қўлга киритишга муваффақ бўлди.
Кўплаб тарихий ва беғубор тарихий обидалар ва ажойиб диққатга сазовор жойлар мавжудлиги бу гўзал шаҳарнинг яна бир ўзига хос хусусиятидир. Қуйида биз сизни Хамир портининг ажойиб диққатга сазовор жойлари билан таништирамиз. Биз билан қолинг.
Порт атрофидаги шўр ботқоқларда гўзал жаннат бор, у ўзининг гўзаллиги ва ям-яшиллиги учун ер ости сувли қатламларига қарздор. Каҳуристон деб аталган бу замин атрофдаги қишлоқларга, ҳатто Хамир портининг ўзига ҳам ободлик ва ҳаёт бахш этган. Бу ҳудуднинг гўзаллиги шу даражадаки, кўплаб сайёҳлар ўзларининг саёҳатномаларида бу ҳақда эслатиб ўтишган. Ёзганларидан кўриниб турибдики, улар табиати иссиқ ва қуруқ бўлган Эроннинг жанубий минтақасида бундай гўзалликни кўришни кутишмаган. Ибн Баттута ва Ибн Халдун ўз хотираларида Каҳуристоннинг ям-яшиллиги ва гўзаллигига қойил қолган бу сайёҳлар қаторида эди. Бу ҳудудда Каҳур дарахти кўп бўлгани учун “Каҳуристон” номи қўйилган.
Жанубий Эроннинг иссиқ ва нам иқлимига мос келадиган Каҳур дарахти минтақа иқлимини юмшатиш, тупроқ эрозиясини олдини олиш ва тез қумни барқарорлаштиришда самарали рол ўйнайди. Бу дарахт катта иқтисодий аҳамиятга эга. Унинг ёғочидан кўмир қазиб олиш ва тайёрлаш саноатида фойдаланилади. Унинг сақичини иқтисодий жиҳатдан ҳам араб сақичига солиштириш мумкин. Асал таннин, бўёқ ва толалар манбаи бўлиб, ўсимликнинг турли қисмлари дори тайёрлаш ва кўз, тери ва ошқозон-ичак касалликларини даволаш учун ишлатилади. Унинг уруғлари ва барглари чорва молларини боқиш учун ҳам ишлатилади.
Бандар-Хамирнинг энг беғубор ҳудудларидан яна бири Нимакор қишлоғининг катта ва жуда чиройли иссиқ булоғидир. Булоқ Хамир портидан 65 км жануби-ғарбда жойлашган бўлиб, маҳаллий аҳоли орасида Сиёҳкаш иссиқ булоғи номи билан машҳур. Бу булоқнинг суви олтингугуртли сувлар тоифасига киради ва кўплаб шифобахш хусусиятларга эга. Айтишларича, бу булоқнинг сувидан нафас йўллари, тери йўллари, ички қулоқ ва ревматизм касалликлари ва инфекцияларини даволаш мумкин. Ушбу булоқнинг ўзига хос хусусиятлари - ажойиб эрозив жинслар тўплами, юқори сув оқими, катта ва кўп сонли шаршаралар, рангли сув ўтлари ва балиқ. Энг муҳими, бу иссиқ булоқ манбаида табиий ғорнинг мавжудлиги, уни ўзига хос табиий ховуз деб ҳисоблаш мумкин. Ғорнинг узунлиги тахминан 6 метрни ташкил қилади. Бу вақтда сувнинг ҳарорати максимал даражага етади, шунинг учун ғор оғзидан сув буғини кўриш мумкин.
Хамир портининг энг кўзга кўринган жойларидан бири бу атрофдаги қишлоқлар бўлиб, уларнинг барчаси беғубор ва чиройли бўлиб, Эрон жанубига ўзгача ям-яшиллик ва ҳаёт бахш этган. Ана шундай қишлоқлардан бири Бандар Хамирдаги энг қадимий қишлоқлардан бири бўлган ва ёши 700 йил бўлган Ангўрон қишлоғидир. Чиройли ва эртакнамо ҳудудларга эга бу кичик қишлоқ Бандар Аббосдан 75 км жануби-ғарбда жойлашган. Унинг гўзаллиги билан ҳар бир томошабинни мафтун этувчи ажойиб шаршаралар бор. Айниқса, ёмғирли мавсумда бу шаршараларнинг гўзаллиги икки баробар ортади. Бу қишлоқнинг энг ҳайратланарли ва беғубор табиий диққатга сазовор жойларидан бири бу гўзал фируза рангга эга Сават шўр ҳовузидир; Шаффоф ва кристалли сув билан бир қаторда, у Бандар Хумирнинг энг гўзал табиий жойларидан биридир. Бу ҳовузнинг энг чуқур жойи тахминан икки метр чуқурликда жойлашган. Аммо сувдаги тузнинг юқори зичлиги туфайли у сувга чўкмайдиган ҳовузга айланди.Ушбу ҳовуз сувида туз ионларининг мавжудлиги тананинг соғлиғига ёрдам беради.
Бандар Хумирнинг барча табиий диққатга сазовор жойлари орасида, аммо унинг лагунаси табиатни севувчиларнинг ушбу ҳудудга саёҳат қилишларининг асосий сабабларидан биридир. Сув-ботқоқ ерлари Яқин Шарқдаги энг катта денгиз ботқоқ ерлари бўлиб, 102 000 гектардан ортиқ майдонга эга. Мангров ўрмонларининг катта қисми ушбу ҳудудда жойлашган ва шунинг учун у ноёб ҳайвонлар қўриқхонасига айланган. Бу ҳудуднинг биологик қиймати шунчалик юқорики, у биологик заҳира сифатида танилган. Мангров ўрмонлари ўз туридаги энг ғалати дарахтлардан биридир. Аммо бу дарахтлар орасида лагунанинг энг қадимги мангров дарахтларидан бири қизиқарли диққатга сазовор жойдир.
Ушбу йирик денгиз лагунасида 40 га яқин ороллар мавжуд. Улардан баъзиларига сайёҳлар ташриф буюриши мумкин. Мангров дарахтлари билан қопланган ва қирғоқ чизиғига яқин бўлгани учун осонгина кириш мумкин бўлган Мардо ороли каби. Ушбу оролда сиз балиқчиларнинг анъанавий кулбаларида қолиб, зич мангров ўрмонларида пиёда саёҳат қилиб, бахтли дақиқаларни ўтказишингиз мумкин. Сиз ҳатто балиқ овлаш тажрибасини ҳам синаб кўришингиз мумкин.Бошқа орол "варми" деб аталади. Эроннинг табиий муъжизаларидан бири деб аташ мумкин бўлган орол. Ушбу оролнинг ғайриоддий хусусияти шундаки, у мода пайтида яширинган ва сув баланд бўлганда кўринади. Бу орол лойсиз тоза қум билан қопланган. Варми маҳаллий тилда кит деб аталади. Орол аслида бир неча соат ичида сув устида пайдо бўладиган китга ўхшатилади.
Бу гўзал табиат гўзалликларини кўриш учун энг яхши вақт қиш ва эрта баҳордир. Саёҳат пайтида маҳаллий таомларни истеъмол қилиш ҳақида қайғурсангиз, Хамир порти бунинг учун яхши жой. Бандар Хумирда балиқли турли хил маҳаллий таомлар сизни кутмоқда. Балиқ гўшти, Гавари, истириде балиқлари, қисқичбақалар котлетлари бу саёҳатни сиз учун янада ёқимли қиладиган мазали таомлардир.
